\B j., g.\H1)\h a-môÝa-\b Adj. 'unsterblich': \Ho\hÝa F. 6; - \Ix\Hv\hahe gayehe x\Hv\hanvatÒ\i (sd.) \H\Io\hÝahe\i Y. 9.1, Yt. 8.11. a) von der Sonne: \Ihvarô.xÝa¹tôm \Ho\hÝôm ra¹m aurvatÚ.aspôm\i Yt. 6.1, 4, 6; - \Ihvarô.xÝa¹tahe oÝahe ra¹vahe\i Yt. 6.0, Y. 22.24; - \Ipaurva.na¹m°tÚ \Ho\hÝahe hñ yatÚ aurvatÚ.aspahe\i Yt. 10.13. A) insbes. von den dem \IAhura Mazd°h\i n²chststehenden Gottheiten*): \Iyaða vahmôm \Ho\hÝa¹ibyÒ\i Y. 21.2 ; - \H\Io\hÝa¶itÚ .. avaÑhe isônti maÝy°k°ÈÑhÒ\i Aog. 41. a) sonst in Verbindung mit \Ispônta\i- Adj. 'heilig', das in GHapt.\H2\h vor-, sonst nachsteht: \H\I+\hvy°xôm¶a hanjöamanôm¶a\i (sd.) \IyatÚ as \Ho\hsana³m spôntana³m barôÝnvÒ \H+\havaѱhe aÝnÒ Áômatôm\i (sd.) G*. 2. 8; - \IsraoÝôm .. yÒ .. paitijöasaiti \H+\hvy°xma\i (sd.) \H\Io\hÝana³m spôntana³m\i Y. 57.12; - \Iyað° nôÄ d°t° \Ho\hݰ\i (VP.) \Ispônt° að° n°È ðr°zdñm\i Y. 58.5; 11.18, 14.1, 42.1, - \Ima¹ðanôm .. yatÚ kôrôn°un \Ho\hݰÈ\i (NS.) \Ispônta vÅspe hazaoÝa\i Yt. 10.51 ; 7.3\H2\h, 10.92, 13.92, Y. 57.23, 60.6; - \Ifôr° \Ho\hݰ\i (NP.) \Ispônt° g°ð°È gôurv°in\i Y. 28.0; Ny. 1.1, Vyt. 40; - \IspôntôÄng \Ho\hݹÑg yava¹svÒ yava¹svÒ\i Y. 39.3; 4.4; - \H\Io\hÝ°È spônta hutxÝaðra hu¸°ÈÑhÒ\i (Stverz.) Vr. 11.12; usw.; - \H\Io\hÝôÄ spôntôÄ vaÑhñÝ srÅr°iÝ n°ma³n °zbaya\i Y. 15.1; Vr. 6.1; - \IvÅspa³s¶° \Ho\hÝa³ spônta³ yazamaid¹\i Y. 42.6; - \H\Io\hݹ spôntôÄ aÝaona³m yazamaid¹\i Y. 71.2, G. 2.6 (wo \H\Io\hÝôÄs¶a\i); - \IoÝana³m spôntana³m xÝa¹tana³m vôrôzidÒiðrana³m bôrôzata³m aiwy°mana³m taxmana³m °hñiryana³m yÒi aiðyejöaÑhÒ aÝavanÒ yÒi hapta hamÒ.manaÑhÒ\i .. Yt. 13.82 f.; Y. 3.4, 26.3; - \IyÒi hapta \Ho\hÝ°È spônta\i Yt. 2.3; - \Iape \Ho\hÝana³m spôntana³m d°hÅm\i Y. 19.8; Yt. 13.81\H2\h; - \IvaÑhubyÒ yazata¹ibyÒ yazata¹ibyÒyatÚ \Ho\hÝa¹ibyÒ spônta¹ibyÒ\i Vr. 8.1 ; 9.4, 13.1, Yt. 4.3; - \IvÅspe vÒ \Ho\hÝa spônta staota zaota .. yñÝmakôm yasn°i¶a .. yatÚ \Ho\hÝana³m spôntana³m\i Vr. 5.1; 21.2, Y. 12.1\H2\h,\H \h52.4, Yt. 3.3, 4.1 f.\H3\h, Vyt. 12, 46, \H+\hVd. 20, V. 12.2; - \I°atÚ mraotÚ ahurÒ mazd°È: ahm°kôm na³ma yatÚ \Ho\hÝana³m spôntana³m\i .. Yt. 1.3; 3.1, FrW. 1.2; - \IyÒ n° .. kasiÝtôm .. fr°yat°tÚ\i (sd) \H\I+\hahma ya \Ho\hݹ spôntôÄ\i Yt. 1.24; - \Iva¹m yÒi \Ho\hݰ spônta\i Vyt. 32; - \H\Io\hÝa³s¶° spônta³ saoÝyantas¶°\i Y. 13.3; Vr. 3.5 (wo \H\Io\hÝôÄs¶°\i), P. 36 (\H\I+o\hÝôÄs¶a\i). Vr. 22.1, Yt. 11.17; - \Iݰ spônta da¹ne m°zdayasne .. zaoðr°Ès¶a\i Y. 8.3; - \Ihvarô¶a\i (sd.) \H\Io\hÝôÄ spôntôÄ\i Vr. 19.2. a) bes. neben \IAhM\i. genannt : \IaÝÅm .. duÁ¸arôm ahurahe mazd°È x\Hv\haÑharôm \Ho\hÝana³m spôntana³m\i Yt. 17.2; - \IyÒ .. yazata ahurôm mazda³m yazata \Ho\hÝôÄ spôntôÄ\i Yt. 17.18, Y. 57.2; 21.2, Vr. 13.1, 18.1, 19.1. 23.1, V. 19.19, N. 70; - \Iahurôm mazda³m .. \Ho\hݰ spônt° yazamaid¹\i Y. 35.1; 2.2, 25.4, 71.4; - \InômÒ ahur°i mazd°i .. \Ho\hÝa¹ibyÒ spônta¹ibyÒ\i V. 19.25; Ny. 1.1, Yt. 8.35, 10.89, 13.157, 15.44, S. 1.1; - \InÒitÚ xÝn°vayeiti ahutrôm mazda³m nÒitÚÚ anye \Ho\hÝ°È spônta\i Yt. 10.139; 139; - \IgarÒ nm°nôm ma¹ðanôm ahurahe mazd°È .. \Ho\hÝana³m spôntana³m\i 19.32; 32, Y. 3.1, 4.7, 22.1. 23.2, 27.2, Vr. 9.6, A. 2.1; - \IbôrôjöayatÚ ahurÒ mazd°È bôrôjöayôn \Ho\hs°È spônta\i Yt. 10.90; - \Iyazaite ahurôm mazda³m .. \Ho\hÝôÄ spôntôÄ .. haom urv°nôm\i Yt. 6.4; - \Iahur°i mazd°i .. \Ho\hÝa¹ibyÒ spônta¹ibyÒ .. aiwyÒ vaÑuhibyÒ\i Vr. 11.1; - \Iahurahe mazd°È .. \Ho\hÝana³m spôntana³m sraoÝahe aÝyehe .. °ðrÒ\i Y. 22.4; - \Iahur°i¶a mazd°i sraoݰi¶a .. raÝnva¹¶a .. miðr°i¶a .. \Ho\hÝa¹ibyas¶a spônta¹ibyÒ\i .. Vr. II. 6; Y. 4.2; - \Iahurahe mazd°È .. \Ho\hÝana³m spôntana³m miðrahe .. r°manas¶a x\Hv\h°strahe\i Y. 22.23; 68.22, Yt. 7.1. b) von einzelnen GÓttern: \IaÝôm atÚ vahiÝtôm .. hyatÚ sra¹Ýtôm hyatÚ spôntôm \Ho\hÝôm\i Y. 37.4; - \IaÝôm vahiÝtôm sra¹Ýtôm \Ho\hÝôm spôntôm\i Yt. 3.18\H2\h; S. 2.3; - \I°ðre .. ya¹tuÝtôm°i oÝana³m spôntana³m\i "dem \IAÄ\i., dem gesch²ftigsten der \IASp\i." Y. 1.2; - \Ivohu manÒ \Ho\hÝôm spôntôm\i S. 2.2; - \IxÝaðrôm vairÅm \Ho\hÝôm spôntôm\i S. 2.4; - \Ihaurvat°tôm \Ho\hÝôm spôntôm\i S. 2.6; Yt. 4.10\H2\h; - \Iamôrôtat°tôm \Ho\hÝôm spôntôm\i S. 2.7. [\H\Io\hÝ°È spônta\i Yt. 8.38 ist Einschiebsel, s. \Ian-\i No. 3.] *) 'Erzengel'plnach Jn. GIrFh. 2. 633; s. noch Justi PrJ. 88.76. Den \IASp\i. ist Yt. 2 (sp²tes Machwerk) gewidmet. Ihre Zahl wird Yt. 2.3, 13.83 auf sieben angegeben, man darf aber die Siebenzahl auch hier nicht urgiren. Meist erscheinen sechs: \IVohu Manah, AÝa, XÝaðra, AÄrmatay, Hsurvat°t, Amôrôtat°t\i; so Yt. 1.25, 4.1; s. aber anderseits Y. 1.2, 70.2, 57.12 und Bthl. AF. 3.26. In den \IG°ð°s\i (s. unten No. 1) kommt der Name \IASp\i. nicht vor, wohl aber die Namen der einzelnen zu den \IASp\i. gerechneten Gottheiten. Ihre Zusammenfassung scheint nach \Ig°ð \iisch zu sein; das besondere Gepr²ge der oben genannten Gottheiten hat sich dabei verwischt. @Vgl. \Iamôrôtat°t-\i. - ai. \Iamrɱta-\i Adj. - Pò. (fdSing.): \Iamark\i, Sò.: \IamarahÜ\i; (fdPlur. zu Y. 21 und zusammen mit \Ispônta\i-): \Iamahraspand\i 3), Sò.: \Iamar° mahattar°h, amar° guravahÜ, amiÝaspint°hÜ\i. - 1) Nicht in den \Ig°ð°s\i, sondern nur (2 mal) im YHapt., wo aber \Isp\Ho\h\i voransteht; s. auch *). - 2) Was soll \IaÝaona³m\i? Sp. und DST. òbersetzen, als w²re \IaÝ\Ho\h\i AP. statt G P. \Bj. a-marÝant-\H\bI)\h Adj. (fem. \H\Io\hÝantÅ\i-) nicht sterbend; unsterblich': \IyatÚ kôrônava³n .. ahñm .. \Ho\hÝôntôm\i Yt. 19.11; - \IyatÚ kôrônaotÚ .. \H+o\hÝanta\i (AD.) \Ipasu vÅra\i Y. 9.4; - \Ibun ga¹ð°È \H+o\hÝantiÝ y°È aÝahe\i Yt. 19.12; - \IbvatÚ .. aÑhuÝ .. \Hxxo\hÝa³\i F. 3h\H2)\h; Vyt. 45\H2)3)\h. PsAorA. zum V. \HI\h\Imar\i-. - Pò.: \Iamark\i. - 1) NA. hat auch \H\Io\hrôÝ\Ho\h\i; Yt. 19.1. - 2) Start \H\Io\hÝÒ\i oder \IÝa³s\i; BTHL. KZ. 29.562. - 3) Hds. \Iamraxsa³n\i. \Bj. a-maÝya-\b Adj. 'menschenleer, entvÓlkert': \Iyaða azôm \Ho\hya³\i (APn.)\H1)\h \Ikôrônav°ni vÅsp°iÝ [aoi] karÝva³n\i Yt. 5.30. @ai. \Ia±martya\i- Adj. 'unsterblich'. - 1) Yt. 15.20 steht \H\Io\hya³n\i. p. \Iam°xam\i: s. unter \Iahma\i-. \Bj. \H+\ha-môrôk-\H\bI)\h Adj. 'dem kein Verderben droht, unzerstÓrbar': \H\I+o\hmôrô¶a\H1)\h\i (NP.) \Igayeh¹ stñna\i Y. 9.1 PòZ. Es geht vorher: \It°k ap¹ ha¶ tan har kas I amark\i. - 1) Hds. \Iamôrôza\i. (Falsch Dst. ZA. 3.31; s. IFAnz. 6. 43 No.) In Pahl.-Schrift gehen \I¶\i und \Iz\i vielfach durcheinander. \Bj. a-môrôxtay-\b 1) f. 'Nichtverderben, Freiheit von Verderben, Sicherheit vor Gef²hrdung': \Iyaða azôm \Ho\htÅm ava.bar°ni avi mazd°È d°mabyÒ\i Yt. 9.9; - \Iuzb°z°uÝ paiti \Ho\htÅm fravazaite miðrÒ\i "die Arme um Sicherheit (der Gl²ubigen) emporhebend\H1)\h f²hrt \IM.\i heran" Yt 10.124. 2) Adj. 'dem kein Verderben droht': \IyatÚ .. jöas°tÚ jövayÒ \Ho\htiÝ\i ".. kommen wird der lebendige, ungef²hrdete (n²ml. \ISaoÝyant\i)" Yt. 19.11. Zum V. \Imarôk\i-. - 1) Vgl. Yt. 13.147 und Exodus 17.1. \B j. a-môrôxÝyanta-\b Adj. (fem. \H\Io\hyantÅ\i-) 'nicht zu zerstÓren, unverg²nglich': \Idarôs¶a\i (sd.) \IdaðatÚ \H+o\hyantim .. astvaitÅm ga¹ða³m\i Yt. 19.94. PFP., aus dem Praes. 17 des V. \Imarôk\i-, $ 209.14. \B j., g. amôrôta\H|\ht°t-, amôrôt°ßt-\H1)\h\b f. 'Unsterblichkeit, Ewigkeit':\H2)\h \It° dôbônaot° maÝÅm hujöy°tÒiÝ\i (sd.) \H\Io\hrôt°tas¶°\i Y. 32.5; - \H\Io\hrôt°itÅ \H+\haÝaonÒ urv° a¹ÝÒ\i (sd.) utayñt° .. Y. 45.7; 48.1; - \Iy° Ýyaoðan° .. \Ho\hrôt°tôm aÝôm¶° \H+\htaibyÒ d°ÈÑh°\i (sd.) .. \IxÝaðrôm¶° haurvat°tÒ\i Y. 34.1; - \Iahm°i aÑhatÚ vahiÝtôm yôÄ mÒi vÅdv°È vao¶°tÚ haiðÅm ma³ðrôm yim haurvat°tÒ aÝahy° \Ho\hrôt°tas¶°\i "dem soll das Beste zu Teil werden, der mir, ein Wissender, kund tut das rechte Wort \IAÝas\i von der Wohlfahrt und Unsterblichkeit" Y.31.6. ƒÂ) bes. in Dualverbindung mit \Ihaurvat°t-: xÝaðrÒi hÒi haurv°ta \Ho\hrôt°t° ahm°i stÒi da³n\i (sd.) \ItôvÅÝÅ utayñitÅ\i Y. 45.10; 51.7, 44.18, 47.1; - \Ii¸a haurvata \Ho\hrôt°t° yÒi stÒ mÅüdôm aÝaona³m parÒ.asti jöasônta³m\i Yt. 1.25; - \ImazôÄ\i (sd.) \Iavaøy°i .. d°idÅ haurv°t°È \Ho\hrôt°t°È\i (GD.) Y. 58.7. a) als Bezeichnung fòr die Speise der Seligen\H3)\h:\H2)\h \IatÚ tÒi ub¹ haurv°s¶a x\Hv\harôð°i ° \Ho\hrôtat°Ès¶°\i (NS.)\H4)\h "und deine beiden werden zur Nahrung dienen, der Wohlfahrtstrank und die Unsterblichkeitsspeise" Y. 34.11. A) als Gottheit (\IAmôÝa Spônta\i), der die Sorge fòr die nòtzlichen Pflanzen anvertraut ist (SòErL: \IvanaspatipatihÜ\i):\H5)\h \Iaya da¹naya fraorônta ahurÒ .. vohu manÒ .. aÝôm .. xÝaðrôm .. °rmaitiÝ fr° haurvat°s fra \Ho\hrôtat°s\i Y. 57.24; - \Ivan°tÚ haurv°Ès¶a \Ho\hrôt°Ès¶a\i (NS.)\H4)\h \L\Iu\lva Ýu¸ôm¶a tarÝnôm¶a\i Yt. 19.96; 96; - \I°rmaitÅm .. haurvat°tôm .. \Ho\hrôtat°tôm yazamaide\i Y. 16.3; 71.12, S. 2.6 f.; - \Imazd°È dad°tÚ ahurÒ haurvatÒ \Ho\hrôt°tas¶° .. sarÒ\i Y. 31.21; - \Id°t° vôÄ \Ho\hrôt°Ès¶°\i (NS. als VS.)\H4) \h\IutayñitÅ\i (sd.) \Ihaurvat°s draonÒ\i Y. 33.8; - \Ihaurvat°Ès¶a \Ho\hrôtat°Ès¶a\i Yt. 4.1 (?) ƒÂ) bes. in Dualverbindung mit \Ihaurvat°t-\i: \Iaya da¹naya fraorônta ahurÒ mazd°È .. fr° spônta \H+\h°rmaitiÝ fr° haurvata \Ho\hrôt°ta\i (ND.) Yt. 10.92; - \IsarÒi bñüdy°i\i (sd.) \Ihaurv°t° \Ho\hrôt°t°\i (ND.) .. \IyôÄ \i.. Y. 44.17; - \Iup°.jöimôn\i (sd.) \Ihaurv°t° \Ho\hrôt°t°\i (AD.) Y. 45.5; - \Ispôntay°i °rmatôÄe haurvatÚbya \Ho\hrytatÚbya\i Yt. 1.2; H. 1.7; - \Iy° spôntay°È °rmatÒiÝ y° haurvat°È \Ho\hrôt°t°È\i (GD.) Y. 70.2; - \Ihaurvat°s¶a nÒ \Ho\hrôt°t°\H6)\h gôÄuݶa taÝnÒ\i .. Vr. 9. 5. a) \Iamôrôt°tÒ\i (n²ml. \Iayarô\i) heisst der 7. Monatstag: 8.1.7; vgl. 2.7, Y. 16.3. A 1) als Bezeichnung fòr die von \IAm\i. geschòtzten Pflanzen\H7)\h, in Dualverbindung mit \Ihaurvat°t\i- (sva. Wasser): \Ix\Hv\harôðôm myazdôm haurvata \Ho\hrôt°ta g°uÝ hu¸°È haomôm¶a para.haomôm¶a\i Y. 8.1; 3.1, 4.1, 6.17, 7.26. @mp. \Iamurtat\i, np. \Imurd°d\i (als Monatsname); ai. vgl. \IamrÉtatva±\i- n. - Pò. (zu Y. 31.6, 32, 34.1, 45.7, 48): \Iamark rawiÝnÅh\i, Sò.: \IamrÉtyupravrÉttihÜ\i; (sonst): \Iamurtat\i. - 1) Durch Haplol., $ 306. - 2) Die verschiedenen Bedeutungen sind nicht immer scharf zu trennen. - 3) Wohl sva. \IraoÁna\i- (sd.) \Izarômaya\i-. - 4) $ 393. - 5) GIrPh. 2.638. - 6) Die beiden Duale sind durch nicht volltonige WÓrter getrennt. - 7) Sò. hat zu Y. 3.1 (u. Ó.): \IudakamÜca vanaspatimÜca\i. Vgl. auch Y. 12.7, wo\H \hvor \Ig°uÝ hu¸°È °pÒ\i und \Iurvar°È\i erscheinen. j. \Iamôrôza\i Y. 9.1 PòZ.: lies \Iamôrô¶a\i. @Pò.: \Iamahraspand°n i ahrav°n\i ist mehrdeutig. - 3) So zu lesen; vgl. Hbm. PSt. 195. Die Variante mit dan (Av.-Glossary 32 f.) statt an ist durch das Aw.-Wort mit \IÝ\i veranlasst; ebenso die P°z.-Lesung. g. \IamôÄhmaidÅ\i: s. \HI\h\Iman\i-. \Bj. amÒ.jöata-\b Adj. 'beim (Einzel) Angriff getÓtet': \IrasmÒ.jöatôm v° dim jöainti \Ho\htôm v°\i "er tÓtet ihn, seis in der Schlachtreihe, seis im (Einzel)angriff"\H1)\h Yt. 10.52. 1) WÓrtl.: 'als einen beim .. getÓteten'. j. \Iama³sta\i F. 3 c: s. \Imant\i-. \Bj. a-miðwa-\b Adj. 'unermesslich, unvergleichlich': \Imiðrôm .. \Ho\hwôm uparÒ.nm°nôm\i Yt. 10.140. PFP. zum V. \H1\h\Im°(y)\i-. \Bp. amu\Hl\hða\Hh\h\b Adv. 'von dort her': \Iam\Ho\h aÝiyava\Hh\h paiÝiy°\Hh\huv°d°m\i Bh. 3.7; 2.13. ai. vgl. \Iamu±tahÜ\i; $ 252.3 mit No. \Bj. a-muyamna-\b Adj. (fem. \Ho\h\In°\i-): 'unbeweglich, unerschòtterlich': \Iastôrôta¶a \Ho\hna yazamaide\i Vr. 7.1; - \IsaÑuhas¶a paiti \Ho\hnay°È saÑuhas¶a paiti avanômnay°È\i Yt. 13.133. a) mit Gen. (statt Abl.) 'nicht abweichend, abzubringen von -': \H\Io\hna raziÝtana³m .. aÝiÝ\i "die von den geradesten (Pfaden) nicht abzubringende .. \IA\i." Yt. 17.17; - \IfravaÝayo \Ho\hn°È razistana³m\i Yt. 13.35. @PPM., zu *\Imuya\i-, Praes. 27. - Vgl. lat. \ImoveÒ\i, ai. \Ik°±mamuta\i- Adj.; s. noch Pò. und zu \Imyav\i-. 1) - Pò. (zu Vr.): \IamñtakÅh\i. - 1) Vgl. noch JUSTI NB. 15 a. \Bj. a-myazda\H|\hvan-\b Adj. 'der keinen \IMy.\i hat, darbringt': \Imyazdahe a¸°iti\i (sd.) \Imyazdav°È ratuÝ \Ho\hvanôm ratuna¹m ayasnÅm\i (sd.) \Idaste\i A. 3.7; 8.12. Pò.: \Iamyazd\i, \In°myazdÒmand\i. j. \Iamraxsa³n\i Vyt. 45: lies \IamarÝ\Ho\h\i. \Bj. amrav-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hraoÝ aÝaonÒ\i Yt. 13.109. Et. ? - Die angenommene Identit²t mit dem mythischen Vogel \Is¹namrñ\i Mx. 62.10, 37 (P°z.) - richtig vielmehr \Is¹n murv\i; vgl. Yt. 14.41 - ist abzuweisen. \Bj. a-mr°ta-\b Adj. 'ungegerbt': \I¶arômana³¶a .. \H+\hmr°tana³m\i (sd.) \InÒitÚ \H+o\htana³m\i N. 58. Pò.: \InarmgÒn\i (statt \Ian\Ho\h\i). - 1) Hds. \Iamar°t\H\io\h. \Bj., g., p. \H1\hay-\b V. 'gehen'. Praes. 1 \Iay-\i: \Iy-\i, 3 \I°y-\i, 5 \Iiyay\i-: \Iiy-\i; \Is\i-Aor. 1 \I°iÝ\i-. - PPfP. \Ho\h\Iita\i-; PFP. \Ho\h\Iiðwa\i-; Inf. \Iit¹ß\i, \Ho\h\Iiti\i, \H\Io\hay°i\i; Absol. \Iayantôm, \Ho\hitôm\i. [S. noch \I°iti\i.] 1) 'gehen': \IdahmÒ .. \H+\hayÒ\Hl)\h v° ta¶a v° \H+\hhiÝtômnÒ v° ..\i N. 37; - \Iy°rô narÝ xv°.aoðrahe\i (sd.) \IiyatÒ\i (GS.) V. 5.46 PòZ.; - \IÒim jöainti fraÝa a¹iti\i "einen nur tÓtet er; weiter geht er" Yt. 14.37. a) mit Instr. oder Akk. des Wegs, auf dem man geht: \I°ÈÑha³m raya x\Hv\harônaÑha¶a hvarô ava paða\i (IS.) \Ia¹iti .. m°È ava paða a¹iti .. st°rÒ ava paða yeinti\i Yt. 13.16; - \Ifr° .. vazaite ya³m paðÒ\i (AP.) \I°iti haomÒ\i ".. hin zu den Pfaden, die \IH\i. geht .." Yt. 8.33. b) mit Akk. oder Adv. des 'wohin?': \Iaðr° tñ arôdr°iÝ\i (sd.) \IidÅ\i Y. 46.16; - \H\I+\hka³m nômÒi\i (sd.) \Iza³m kuðr° nômÒi ayenÅ\i Y. 46.1; - \Iaðauruna³m .. yÒi \H+\hiyeya³m\H\i2) \h(3 PKA.)\H3)\h \Idñr°tÚ aÝÒ.ÅÝÒ\i (sd.) Y. 42.6; - s. noch Inf. c) mit Abl. (auch mit \Iha¶°ß\i), ƒÂ) der Trennung 'weggehen, sich entfernen von -, verlassen': \Idñr°tÚ ha¶a ahm°tÚ nm°n°tÚ .. aÁa iðyejö°È \H+\hyeyenti\H\i4)\h "weitweg von diesem Haus .. gehen .." Y. 57.14; - \InÒitÚ t¹ ahm°tÚ \H+\hdr°jöyÒ iyeitÅm\H\i5)\h \Iframraomi\i (sd.) .. \I°fritÅm yñnatÚ ha¶a\i P. 33. ƒÃ) des Ausgangspunkts: || \Iabiy \H+\hdraya\Hh\h tya\Hh\h ha¶° p°rs°\Hh\h aitiy\H\i6)\h "zu dem Meer, das von Persien ausgeht" (sva. "an dem Persien liegt") D. 17.3. 2) 'sich befinden, versari': \IyatÚ usna³m a¹iti va¹¸ya\i (sd.) Y. 10.13. a) mit Part., Adj. oder Inf. '.. einhergehen', sva. 'dauernd etwas sein, tun': \H\I+\hdrñ\i (sd.) \Isnaðônti .. a¹iti h° druxÝ\i FrW. 8.2; - \I¶ar°iti y° darôÁa apuðra\i (sd.) \Ia¹iti\i V. 3.24; FrW. 8.2; - \Ib°¸a a¹ni\i (1SKA.)\H7)\h \Ii¸a bôrôði\i (sd.) V. 3.27. 3) 'vor sich gehen, sich vollziehen': \It° ðw° pôrôs° ahutr° y° zÅ °itÅ\i (3SKA.)\H8) \h\IjöôÄnghati¶°\i "nach diesen (Dingen) frag ich dich, o \IAh\i., wie sie n²mlich vor sich gehen und kommen werden" Y. 31.14; - \Iaða m¹ zaoðr°È iyeinte\H9)\h (antarô) rao¶ahe nÒitÚ antarô\i (sd.) \Itômahe\i "so vollziehen sich meine \IZ\i.s bei .." N. 68. 4) || im Aor. 'sich wohin (Adv.) in Marsch setzen, proficisci', mit \IpatiÝ\i und Akk. 'gegen -' und mit Inf.: \Iavad° hauv vahyazd°ta\Hh\h .. \H+\h°iÝ\H10) \hhad° k°r° patiÝ\i (sd.) \Iartavardiyam hamaranam ¶artanaiy\i "illuc ille \IV\i... profectus est cum exercitu Contra \IA\i., proelium factum" Bh. 3.6; 7, 1.19, 2.12. Vgl. auch mit \I°\i. mit \Iatiy\i 'voròbergehen, -ziehen' (milit²risch): \Iarݰd° n°m° did° .. avaðpar°\i (sd.) \H\I+\hatiy°iÝ\H10)\h\i Bh. 3.11. mit \Iapa\i 1) 'weggehen', mit Neg. 'nicht weg-, nicht vom Fleck kommen': \Ita¶intÒ nÒitÚ apayeinti barôntÒ nÒitÚ frastanvainti vazôntÒ nÒitÚ framanyente\i "laufend kommen sie (n²ml. \ImiðrÒ.drujöÒ\i) nicht vom Fleck, reitend machen sie keinen Fortschritt, fahrend gewinnen sie keinen Vorsprung" Yt. 10.20. 2) 'òbergehen, auslassen'\H11)\h: \Iyezi¶a a¹te va¶Ò apaya¹iti\H12)\h yÒi hônti \H+\hg°ð°hva biݰmrñta\i .. "und wenn er die Worte ausl²sst, die .." N. 33; - \IyÒ g°ðana³m Òyôm v°¶im apay°iti\i (3SK.)\H13)\h \Ia¹va³m v° va¶astaÝtÅm\i N. 42; - \Iyezi arastrôm\i (sd.) \Ipairi.°¸a v° \Hxx\hva¶at \Hxx\hapayanta\H\i14)\h (lies: \Iva¶a v° apaya¹iti\H\i12)\h "oder wenn er Worte ausl²sst"?) \Iaratufrya\i (ND.) N. 32. mit \Iaiwi\i 1) lierzugehen. -kommen': \Imiðrôm .. yÒ zôm.frað°È aiwy°iti\H15)\h pas¶a hñ fr°ÝmÒ.d°itÅm\i Yt. 10.95. a) mit Akk. der Richtung: atÚ¶it dim aiwy°iti\H15)\h y° dahma .. °fritiÝ P. 32. 2)'begehen, (einen Weg) gehen': m° dim pôrôsÒ .. yim xrvantôm .. panta³m aiwitôm\H16)\h "frag den nicht, .. der den grausigen .. Weg gegangen ist" H. 2.17. S. noch No. 26. mit \Iantarô, pairi\i und \Iava\i 'umstellend dazwischen treten': \IyatÚ titaratÚ aÑrÒ mainyuÝ d°hÅm .. aÝahe antarô pairi.av°itôm\i (3DPrA.)\H17)\h \Ivohu¶a manÒ °tarݶa\i "als andrang \IAM\i. gegen die SchÓpfung .., da traten schòtzend dazwischen .." Yt. 13.77. mit \Iava\i 1) 'herabgehen -, kommen zu -' (\Iaoi\i mit Akk.): \IsraoÝôm\i .. \Iyeѱhe ama¶a .. av°in\Hl8)\h amôÝ°È spônta aoi .. za³m\i Y. 57.23; V. 19.13 (wo ava¹n)\H19)\h. 2) 'losgehen auf-' (Lok.). vom Kamel in der Brunst: \IuÝtrahe .. yÒ \H+\hxÝaðriÝu av°iti\i ".. wenn es auf die Weibchen losgeht" Yt. 14.12. 3) 'weggehen von -' (Abl.): \IyÒ .. gaotômahe\i (sd.) \IparÒ.y°È parÝtÒitÚ av°iti\i Yt. 13.16. 4) 'hingehen, seines Wegs gehen': \Im° apa¹ma \H+\hpaourv°vayÒitÚ\i (d.i. \Ipaourva\i, sd., \H\I+\havayÒitÚ\i)\H3)\h Vr. 22.2. S. noch \Iavav°ite\i. mit \Iavi\i 'herzugehen zu - (Akk.), (ihn) ankommen': \InarÝ .. pan¶a.dasaÑhÒ .. ta¸a ayaoÝ yaða paoirÅm vÅrôm avi amÒ\i (sd.) \Ia¹iti\i Yt. 8.14. mit \Iaoi\i und \Ipaiti\i 'zuròckkehren, sich zuròckwenden gegen - (Akk.)': \IyÒ t°yuÝ .. tôm aoi tÚba¹Ý°È paityantu .. iðyejö°È yantu yÒ Å da¸a\i "wer.., gegen den zuròck sollen sich die Feindseligkeiten wenden, .. sollen sich die Gefahren wenden (gegen den,) der sie hervorgerufen hat" Y. 65.8. mit \I°ß\i 'adire'\H20)\h; 1) absolut: \I°i¸i paiti ava.jöasa arôdvÅ ..\i Yt. 5.85; - \ItiÝtrÅm .. yÒ afݶiðra¹ibyÒ °iti raoxÝnuÝva vazômnÒ\i ".. der mit den .. (Sternen) im Lichtglanz dahergefahren kommt" Yt. 8.45. 2) mit Akk. des Ziels: \I° m° °idñm\H21)\h vahiÝt° ° x\Hv\haiðy°¶°\i (sd.) \Imazd°\i Y. 33.7; - \IatÚ v°È vÅspôÄng °yÒi\H\i22)\h "so komme ich zu euch alien" Y. 31.2. a) in feindlichem Sinn, ƒÂ) vom Feindesheer: \Isp°¸ôm .. dñr°tÚ ayantôm rasmaoyÒ .. da¹vayasnana³m\i Yt. 5.68. P) 'sich machen an -, hermachen òber -\H23)\h: \Ipairika³m y° °iti °trôm °pôm za³m\i .. V. 11.9. b) in freundlichem, a) 'zur Seite treten, stehen': \IatÚ yastôÄm nÒitÚ n° isômnÒ °y°tÚ\H\i24)\h (Opt.) "wer dem aber, wenn er (drum) angegangen wird, nicht zur Seite steht" Y. 46.6. ƒÃ) 'auf Jemands Seite treten, òbergehen zu -' (Akk.): \IyôÄ °yatÚ\i (Konj.)\I aÝavanôm divamnôm\i (sd.) .. Y. 31.20. ƒÃƒÃ) mit Abl. 'von - weg', der Akk. zu erg²nzen: \IyôÄ v° ada³s .. drÅt° ayantôm urv°tÒiÝ\i (sd.) \Iv° .. miðrÒibyÒ v°\i Y. 46.5. 3) mit Lok. des Ziels: fravasayo xÝnñt°È ayantu a Amy a nmane Yt. 13.156. Vgl. auch Simpl. mit \I°\i und \Iupa\i 'heran-, herzukommen zu -' (Akk.): \Ih°vanÅm ° ratñm ° haomÒ up°itÚ zaraðuÝtrôm\i Y. 9.1. mit \I°\i und \Iham\i 'heran- und zusammenkommen, sich in Verbindung setzen (mit-)': \I° vôÄ \H+\hgôÄuÝ.° hôÄmyantñ yÒi\i .. "eure Ohren sollen sich (mit denen) in Verbindung setzen, die .." Y. 51.3. mit \Iup°ß\i 1) 'hinzugehen, kommen zu -' (Akk.): \Iupa ta³m vana³m a¹iti\i V. 5.2; - \Ia¹tôm .. °siÝtôm zaurv°nôm\i (sd.) \Iup°iti\H25) \hyatÚ sp°nÒ\i V. 13.28. a) spez. 'in die Schule gehen zu -': \Ikôm \H+\ha¹m atÚ\i (sd., No. 6) \Ia¹ðrapaitim upayatÚ\i (3 SKA.) "zu welchem Lehrer soll er dann in die Schule gehen?" N. 12. 2) || 'gelangen nach -', mit \Iabiy\i (?) und Akk.: \Iabiy b°birum yað° naiy up°yam\i .. -"(noch) bevor ich nach Babylon gelangt war.." Bh. 1.19\H26)\h(?). 3) 'begatten': \IyÒ kainÅnôm up°iti\i V. 15.9; - s. noch \Iupa¹tem\i Absol. mit \Iupa\i und \I°\i: s. \Iup°iti\i Inf. mit \Iupariy\i -?-: \Iupariy \H+\habiÝt°m\i (sd.) \Iupariy°yam\i Bh. 4.13 (?). mit \Ius\i 1) 'heraus-, hinausgehen': \IiÝarô pas¶a para.iristÅm .. us ha¶a bao¸Ò\i (sd.) \Iay°tÚ\H\i3)\h V. 7.2; - \Iuzayeni p°rayeni\i V. 22. 1. a) 'herausgehen aus -' (Gen.): \Iva¹¸aÑhÒ\i (sd.) \InÒitÚ uzÒiÝ\i (2 SPrA.) V. 1.15 PòZ.(?). 2) 'aufgehen', von Gestirnen: yaðra avatÚ hvarô uz°iti\H27)\h F. 4b. 3) 'hinauskommen liber -, òber werden', mit \Iha¶a\i und Gen.: \Iyaða azôm uzayeni ha¶a kavÒiÝ haosravaÑhahe\i Yt. 15.32. mit \IpaitÅß, patiy\i 1) 'Jmdm. (Akk.) entgegen gehen': \IatÚ .. drôgvatÒ ak°iÝ x\Hv\harôð°iÝ\i (sd.) \IpaitÅ urva³nÒ paityeintÅ\H\i28)\h Y. 49.11; - \H+\h\Ipaityete\i (3 PPM.) F. l0\H29)\h. 2) 'zuròckkehren zu -, wieder treten vor -' (Akk.): \Iyaða v°È yazômnas¶° urv°idy°È\i (sd.) \Istavas ayenÅ paitÅ\i Y. 34.6; - \It°iÝ v°È yasn°iÝ paitÅ stavas\i (sd.) \IayenÅ\i Y. 50.9. a) 'heim-, davonkommen (aus Gefahr): \Ia¹ÝÒ zÅ narÒ paityeinti astÒ.vŸÒtuÝ pôÝanaiti\i (sd.) "die M²nner ja kommen (heil) heim, (wenn ihnen) .." V. 4.49. 3 a) 'einer Sache (Lok.) \Iteilhaftig werden': ta¹¶a .. vahiÝtahe aÑhôÄuÝ ¶iðre paity°Ènte\H\i30)\h P. 49. b) || 'Jemandem (Gen.) zu Teil, zu eigen werden': \Iim° dahy°va\Hh\h ty° man° patiy°iÝa\Hn \h.. man° ba\Hn\hdak°\i (sd.) \I°ha\Hn\ht°\i "das sind die L²nder, die mir zu eigen wurden . ." Bh. 1.7; 6. 4) 'aufkommen fòr -, begleichen' (mit Akk.): \Iyezi¶a h¹ anya aÁa Ýyaoðna fravarÝta paitita\H\il6)31)\h \Ih¹ ¶iða\i "und wenn er andere U¼beltaten begangen hat, so ist die Strafe dafòr beglichen" V. 3.21; - \H+\h\Ipaititôm\H\il6)31)\h \Ih¹ manÒ aÑhatÚ \H+\hpaititôm va¶Ò Ýyaoðnôm uzvarÝtôm\i (sd.) .. "so soll ihm beglichen sein, was er (òbles) gedacht, gesagt, getan hat,.." V. 7. 51. S. noch \Ipaitita\i- bes. mit \Ipaiti\i und \Iava\i 'herabgehen, -kommen hin zu -', mit \Iavi\i und Akk.: \I°atÚ paiti av°iti .. tiÝtryÒ .. avi zrayÒ vourukaÝôm\i Yt. 8.20. mit p. \Ipar°\i, j. \Ip°ßra\H\i32)\h 'weg-, fortgehen, sich entfernen'; a) absol.: \Inairya.saÑha .. para.°i¸i\i (2 SIA.) \Iupa.vazaÑuha avi nm°nôm airyamaini\i (sd.) V. 22.7; - \H+\h\Ipara.°itÚ\H\i33)\h \Iupa.vazata nairyÒ.saÑhÒ avi\i .. V. 22.13; - \Izaota\i (sd.) \IanahaxtÒ parayatÚ da³hiÝt°i .. zaoðrôm ra¹xÝaiti\i N. 80; - \Iyezi¶a \H+\ha¹te ratavÒ \H+\hanahaxta para.iyayanti\H\i34)\h N. 80; - \Iuzayeni p°rayeni\i V. 22.1. ƒÂ) || milit²risch 'ausròcken, ins Feld ziehen': \Iavað°Ý°iy aðaham paraidiy\i (2 SIA.) \Iavam k°ram jöadiy\i Bh. 3.3; 2.7, 10; -\Iavað°Ý°m aðaham parait°\i (2 PPrA.) \Iavam k°ram .. jöat°\i Bh. 3.14; 9, 2.6, 14; - \Ipas°va\Hh\h viÝt°spa\Hh\h had° k°r° hya\Hh\h anuÝiya\Hh\h par°ya\Hh\h\i Bh. 2.16 (?)\H35)\h. ƒÂƒÂ) mit \IpatiÝ\i und Akk. 'gegen ..' und mit Inf.: \Ipas°va\Hh\h hamið\Hr\hiy° \H+\hha\Hn\hgmat°\i (sd.) \Iparait° \i(NP.) \IpatiÝ .. hamaranam ¶artanaiy\i Bh. 2.7; 8 - 11, 3.10. || b) mit \Iha¶a\i und Abl. 'von - weg': \IvÅspôm ° ahm°tÚ yatÚ a¹ÝÒ n° .. ha¶a a¹byÒ nm°na¹ibyÒ .. a¸biÝtÒ p°ray°tÚ yezi¶a .. ha¶a a¹ibyÒ nm°naeibyÒ tÚbiÝtÒ .. par°iti\i V. 9.39f.; 13.17; - \IxÝnñt°È p°rayantu ha¶a ahm°tÚ nm°n°tÚ\i Yt. 13.157; 157; - \H+\h\Iðri.g°mim aiwy°st°tÚ ha¶a \H+\hbarôsmôn par°iti\i N. 83. c) mit \Iavi\i oder \Ipaiti\i und Akk. oder mit Dat. oder mit Gen. 'hin - zu': \IxÝnñtÒ aÝaona³m urv°nÒ p°rayeinti .. avi garÒ nm°nôm\i V. 19.32; - \Ix°È paiti apa³m par°iti .. aðra ..\i V. 13.51; \IxraosyÒ.tara¶a\i (sd.) .. \IhvÒ urva par°iti parÒ.asn°i aÑuhe yaða\i .. V. 13.8; - \Iyat°rÒ paurvÒ usôhiÝtaiti par°iti vahiÝtahe aÑhôÄuÝ\i V. 18.26. 2) 'aus (dem Haus) gehen auf -, zum Zweck der Verrichtung von -' (Akk.): \H+\h\Ikat°mÒ nm°nahe aðaurunôm\i (sd.) \Ip°ray°tÚ\H\i36)\h N. I; - \Ipara paoiryÒ °iti\i (n²ml. \Iaðaurunôm\i) \Ipara bityÒ °iti para ðrutyÒ °iti a¹ta par°yaiti yaða ga¹ð°byÒ \H+\hhônti\i "es geht der erste (auf Priesterdienst) aus .. der zweite .. der dritte ..; es gehen die weg, die (zum Schutz) fòr den Hausstand da(gelassen worden) sind" N. 2(?)\H35)\h; - \Ikat°rôm \H+\h°ðrava aðaurunôm v° parayatÚ ga¹ðana³m v° aspôrônÒ\i (sd.) \IavatÚ\i N. 3; - \Ikat°rÒ aðaurunôm \H+\hparay°tÚ n°irika v° nm°nÒ.paitiÝ v° ? yezi¶a v° ga¹ð°È vÅm°\i (sd.) \H\I+\hkataras¶itÚ \H+\hparay°tÚ\i N. 5; \H+\h5\H2\h; - \H\I+\h¶vatÚ \H+\haiwiÝtÅm parayatÚ ? ðrixݰparôm .. yÒ baoyÒ\i (sd.) \I.. par°iti nÒitÚ .. anaiwiÝtÅm\i (sd.) \I°stryanti\i N. 4. a) mit \Iha¶a\i und Instr.: \I¶vatÚ .. °ðrava aðaurunôm ha¶a \H+\hga¹ð°biÝ \H+\hparay°tÚ\i N. 4. 3) 'sich an etwas (Akk.) machen': \IyÒ narôm .. kasyaÑhe\i (sd.) \IsaÑh°i da¸°iti vŸv°È avatÚ hava xraðwa par°iti\i "- wissentlich mit voller Absicht macht er sich daran -" V. 15.2. 4) 'hingelangen zu -' sva. 'sich verschaffen': \Im°\i (Akk.) \I.. kaine.. tarÒ daxÝtôm p°ray°tÚ tarÒ apôm¶a urvara³m¶a yezi¶a .. tarÒ\i (sd.) \IdaxÝtôm par°iti\i .. "nicht soll das M²dchen heimlich sich die Regel (wieder) verschaffen, heimlich sich Wasser und Kraut verschaffen .." V. 15.9 f. mit para und paiti 'etwas (beim Vortrag) òbergehen': \Iyezi .. drônjöayeiti para paity°iti\H15)\h vÅrao¸ayeiti\i (sd.) N. 11. mit \Ifr°\H\i37)\h 1) 'hervorgehen, -treten': \Iaiѱe haxayÒ fr°yente astvatÚ.ôrôtahe\i Yt. 10.95; - \Iyaða .. hvarôxÝa¹tôm taras¶a hara³m .. fra¶a °iti aiwi¶a vazaite avaða\i .. Yt 10.118. 2) 'vorw²rts, weiter gehen': \Ifr°yantÒ tarÒ pôÝñm .. yim ¶invatÒ\i Vyt. 42. a) sonst mit \IfraÝa: fraÝa frayÒitÚ\H3) \hiristôm uzbarÒitÚ °pÒ\i V. 6.27; - \IfraÝa frayantu t¹ ma¸Ò\i (sd.) Y. 10.14, 19; 19; - \IfraÝa fraya\i (2SIA.)\H3)\h \IvahiÝtôm ° ahñm bôrôjöay°Ènti\i (sd.) \Iݹ\i .. V. 7.5 2; - vgl. Inf. \Ifray°i\i. 3) 'einhergehen' (wo? \Ipaiti\i mit Akk.): \IyatÚ b° paiti n° aÝava frayatÚ\H3)\h a¹smÒ.zastÒ\i .. V. 3.1; - \I°atÚ hama y°È paiti frayatÚ\H3)\h t°È paiti\i .. N. 103(?). 4) 'begehen', mit Akk., a) einen Weg: \IkatÚ t°È pað°È\i (sd.) \Ifraya³n\H3)\h pasva³m v° staora³m v° nara³m v°\i V. 8.14; 15, 22, 3.15; - \I°ðrava paoirÅm a¹t°È pað°È frayantu\i (statt Sing.) V. 8.19. b) eine Tat: \I¶aiti t° Ýyaoðna varÝta .. fra¹ta\H31)\h apatita\i (sd.) \IanuzvarÝta\i .. V. 15.1. || mit \IniÝ\i 'weggehen, wegziehen (milit²risch) von -' (\Iha¶°\i mit Abl.): \Ipas°va\Hh \hadam nijö°yam\H39)\h ha¶° b°birauÝ aÝiyavam m°dam\i Bh. 2.12. mit \Iham\i 'sich zusammenschliessen, sich sammeln': \Iarôzahe ava.jöasôntÒ avi ha¹nay°È .. avi ha³myanta\i (AP.) \IrasmaoyÒ\i ".. gegen die in Schlachtreihen sich zusammenschliessenden (Feinde)" Yt. 10.8; 15.49. @ai. \Ie±ti, a±yat\i (Konj.), \Iya±nti, ihi; a±iyehÜ, iye\i 40); \Iadhy-aisÜtÜa\i; mp. \I°y¹t\i, np. \I°yad\i 41), \Ib°yad\i; mp. \Iuz-Åtan\i. - Pò.: \Iraftan\i; s. noch No. 2, 5, 7 f., II, 14, 19 f., 23, 25, 27, 29-32, 37. - 1) Hds. \ImyÒ\i; aber Pò.: \Ika raw¹t\i. - 2) NA. \Iiyeya³\i, vgl. Var. Pò.: \Iapar rasÅtan\i. - 3) Them. - 4) So Pt 4; s. auch J 2, K5; NA. \Iyeinti\i. Them.; statt \Iiyey\H\io\h, $ 268. II. - 5) Hds. \Idr°jöÒyeitÅm\i. Pò. l²sst \Iiy\H\io\h aus. 6) Oder \I°itiy\i, Praes. 5; s. np. \I°yad\i 41). - 7) $ 370; vgl. No. 8. Pò.: undeuthch. - 8) Neubildung zum Praes. \Ia¹itÅ\i, nach dem Muster \Ipôrôsaiti:pôrôs°iti\i; vgl. No. 13 und KZ 27.214. Pò.: \Imat\i. - 9) Them.; vgl. ai. \Ii±yati\i, 3 S. - 10) NA. \I°iÝa\i; folgerichtig h²tte dann auch \IakunauÝa\i geschrieben werden mòssen; $ 309 II. - 11) Pò.: \Iapar raftan\i, erl.: \Iap¹ hiÝtan\i. 12) D. i. \Iapa + iya¹ti\i, Praes. 5; s. No. 13. - 13) D.i. \Iapa + iy°iti\i, Neubildung zu \Iiya¹ti\i; s. No. 8, 12, 30. - 14) Pò.: undeutlich. -15) Praes. 3 oder mit \Iai\i nach $ 268.3. - 18) Vgl. ai. \Ia±itam\i, mit Augm. - 19) D. i. *\Iava-yôn\i; ai. \Iyan\i RV. 3. 4. 5. Pò : \Ipa av¹n °p°tÅh\i. - 20) Pò.: \Imatan\i; s. aber No. 23, - 21) Ob nach dem Metrum \Iidñm\i zu lesen? Oder Praes. 3? - 22) D.i. \I°-iyÒi\i; ai. \Iiye\i. - 23) Pò.: \I°hÒk¹nÅtan\i. - 24) D.i. \I°-iy°tÚ\i. - 25) Pò.: \Iapar rasÅtan\i. - 26) Lesung unsicher. FoyZDMG. 54.363: apariy b°birum naiy abiy°yam. - 27) Pò.: \I°nÒk ku °n x\Hv\harݹt buland\i 42) \Iuz¹t\i. Vgl. zu \Iaoz\i- No. 2, \H1\h\Iar\i- No. 8f., \Iuzirôidy°i\i, \Igam\i- No. 16, \H1\h\IvaxÝ\i- No. 7 und \H1\h\Iraod\i- No. 5. Ganz merkwòrdige Lesungen bei Gdn. KZ. 30.332 und Mills zu \Iuzirôidy°i\i; s. auch West SBE. 37.387. - 28) Nach dem Metrum blos \IyeintÅ\i zu lesen. - 29) D.i. \Ipaiti\i + \Iiyete\i; ai. \Iiyate\i. Hds. \Ipaitiete\i. Pò.: p t, verstòmmelt. - 31) D.i. \Ipaiti\i + \Iiy°Ènte\i, Neubildung zu \Iiy°iti\i, No. 13. Pò.: undeutlich. - 31) Pò.: \IpatÅtÅh°\i; s. dazu SWienAW. 67.841.7 : \IpatÅt bav¹m paÝÅman Ýavam\i. - 32) Pò.: \Iap¹ raftan\i. Die Formen mit \I°\i zeigen alle den Anfang \Ip°ray\H\io\h (\Ip°ray°tÚ\i - $ 268. 3 b -, aber \Ipar°iti\i; V. 9.39 f. 15.9 f.); ich schliesse daraus, dass das \I°\i durch den Einfluss der Praes.-Klasse 30 hervorgerufen ist. - 33) Hds. \Ho\h\I°i¸i\i, wie V. 22.7. - 34) Them. Hds. \Isay\H\io\h; der I. Buchstabe ist nicht recht deutlich. - 35) Text unsicher. - 36) Var. \Iparay°tÚ\i, s. No. 32. - 37) Pò.: \Ifranaftan, fran°mÅtan\i. Meist them., mit \Ifray\H\io \h(nach $ 268. 3 b?). - 38) $ 304 II. 30. - 39) Vgl. $ 269.2, 1SPrA. Oder vll. Absol., ai. \I(nir)°±yam\i ? - 40) S. noch No. 9, 17ff., 22, 29 und Bthl. AF. 2.72. - 41) Dass das np. \I°yad\i das Praev. \I°\i enth²lt (GIrPh. I b. 132), scheint mir keineswegs sicher. Vgl. mp. \Iuz°y¹t\i (s. No. 27) und jAw. \Iuz°iti\i. - 42) So (fòr la la); s. unter \Ius\i. \Bj., g. \H2\hay-\b subst. Pron. dem., nur enkl. Akk. mask, und neutr.\H1)\h, 'ihn, es; sie', hinter dem ersten (hochtonigen) Wort des Satz- und Versteils\H2)\h; 1) zuròckweisend, a) auf ein Nomen: \IaÑhôÄuÝ .. yôÄ Åm d°tÚ\i Y. 45.4; - \Ima³ðrôm .. yað° Åm môÄn°i¶° vao¶a¶°\i Y. 45.3; - \IyastatÚ .. yôÄ .. k° tôÄm .. \H+\hma¹niÝ aÑhatÚ paouruy¹ vÅdv°È ava³m y° Åm aÑhatÚ apôÄm°\i (sd.) Y. 44.19; - \IyôÄ .. dazd¹ \H+\ha¹naѱh¹ nÒitÚ ahy° .. paityaogôtÚ\i (sd.) \It° ahm°i jöasÒitÚ .. y° Åm p°y°tÚ\i Y. 46.8; 51.12 (\Iva¹pyÒ\i), 46.5 (\Iayantôm\i), 19.12f. 3 (\Iahurôm\i); - \IvahiÝtem ðw° .. y°s° .. fôraÝaoÝtr°i maiby°¶° ya¹ibyas¶° ÅtÚ r°ÈÑhaÑhÒi\i Y. 28.8; 43.10 (\IaÝôm\i). 35.63 (\Ivohñ\i); - \Inu zÅtÚ ¶aÝmainÅ vy°darôsôm vaÑhôÄuÝ mainyôÄuÝ Ýyaoðanahy° ux¸ahy°¶°\i "denn nun will ich es (\Ixݰðrôm\i) mit dem Auge erschauen, (das Reich) des guten Gedankens. Werks und Worts" Y. 45.8\H3)\h; - \Iay°È nÒitÚ ôrôÝ vÅÝy°t° da¹v°¶in° hyatÚ ÅÝ °.dôbaom°\i (sd.) .. \Iupa.jöasatÚ\i Y. 30.6; 31.18 (\IdrôgvatÒ\i), 32.13 (\Imaraxt°rÒ\i), 44.14 (\Idrôgvasñ\i), 46.12 (\Inaptya¹Ýñ\i), 51.14 (\IkarapanÒ\i), 53.8 (\IduüvarÝnaÑhÒ\i), 53.9 (\Iduüvarôn°iÝ\i); - \Is°x\Hv\hôÄnÅ .. mraomÅ\i .. \ImôÄn¶° Å dazdñm\i (sd.) Y. 53.5; - \Ikað° .. k°ðôÄ\i (sd.) \Isñidy°i yôÄ Å paitiݰtÚ\i Y. 44.2; 49.6 (\I°.manaÑh°\i); - \Iiðyejö°È .. yÒ Å da¸a\i Y. 65.8. b) auf einen Satz: \I¶iðôn° .. huxÝaðr°\i (sd.) \Ida¹v° °ÈÑharôÄ? atÚ ÅtÚ pôrôs° yÒi piÝyeintÅ\i (sd.) .. Y. 44.20. c) die Beziehung ist aus dem Zusammenhang zu erschliessen: \IyastatÚ mÅüdôm hanônt¹\i (sd.) \InÒitÚ d°itÅ yôÄ ÅtÚ ahm°i ôrôüux¸°\i (sd.) \In° d°it¹\i Y. 44.19; - \IgôrôzÒi tÒi ° ÅtÚ ava¹n°\i (sd.) \Iahur°\i Y. 46.2; - \Inñ Åm vÅsp° ¶iðrôÄ zÅ mazd°ÈÑhÒ.dñm\i (sd.) Y. 45.1. 2) vorausweisend, auf ein Nomen: \InÒitÚ t° Åm xÝn°uÝ va¹pyÒ\i (sd.) .. \IzaraðuÝtrôm\i Y. 51.12; - \Iyast° .. tarôÄ.ma³st° yÒi Åm tarôÄ.mainyant° .. saoÝyantÒ\i Y. 45.11; 30.9 (\Iahñm\i), 45.3 (\Ima³ðrôm\i); - \IyôÄ Å\i (ADm.) \Id°y°tÚ\i (sd.) \IôÄô°v° marôta¹ibyÒ\i Y. 29.7; - 34.2 (\IÝyaoðan°\i); - \Iyað° tñ Å .. môÄngh°¶° .. y° vohñ\i Y. 39.4; 35.3 (\IvahiÝt°\i). S. noch \IÅ, Åßt\i. @lat. \Iim, eis\i (AP. als NP.). 4) - Pò. (fòr \IÅm, ÅtÚ\i): \I¹n, Òi\i oder ausgelassen, (fòr \IÅÝ\i): \IÒݰn\i, (fòr \IÅ\i): \I°n i har 2, ¹n\i oder ausgelassen. 1) S. noch \IÅ\i No. I. - 2) Bthl. AF. 2.4. - 3) \IÅtÚ\i bezieht sich auf \IxÝaðr°\i in Strophe 7; so Gdn. GlrPlm. 2.31. - 4) ai. \IÅm\i - mit \IÅ\i! - steht abseils. j. \IayaoxÝusta\i- n.: s. unter \IayÒxÝsta\i-. \Bj. aya-\b m. 1) 'Gang'. 2) sva. 'Mal' (der Wiederholung)\H1)\h. @KompE. - Zum V. \Iay\i-. - Vgl. \Ifray°i\i Inf. - ai. \Ia±ya\i- m. 'Gang'. - 1) In Zahladv., s. \In°umaya\i. Es entsprechen sich V. 18.16 ff.: \I°ðritÅm\i - \IxÝvaüaya - n°umaya\i. (Anders Dbr. VglS. 1.580.) \Bj. a-yaoüdaya³n\b Inf. 'nicht zu purifiziren': \IkatÚ t° nara yaoüdaya³n aÑhôn y° nas°um fraÑuhar°tÚ sñnÒ v° .. ay\Ho\h aÑhôn\i "sind die Leute zu purifiziren, die..? Sie sind nicht zu purifiziren" V. 7.23 f.; 25f. Pò.: \IayÒüd°sr\i. \Bj. a-yaoüd°-\b f. 'Verunreinigung, Verseuchung': \IvÅspôm ° ahm°tÚ a¹Ýa °fÝ \Ho\hdya\i (IS.)\H1)\h \IanaiwiÝ.x\Hv\harôða yavatÚ\i .. "so lang bleibt das Wasser durch Verseuchung ungeniessbar, bis .." V. 6.31; - \Iy° nas°um matÚ.gñða³m °pôm ° v° °trôm ° v° \Ho\hdya\i (IS.)\H1)\h \Ifrabarônte\i "die einen .. Leichnam zum Wasser .. herzubringen mit Verunreinigung" (sva. "und es so verunreinigen") V. 7.25. Pò.: \IayÒüd°sr\i, erl,: \In¹ p°k\i; \I°n i ayÒüd°srÅh\i. - 1) Vgl. \Iyaoüdya\i unter \H2\h\Iyaoüd°\i- mit No. I. \Bj. a-yaoüd°tay-\b 'Verunreinigung': \IyatÚ h¹ zasta nÒitÚ frasn°ta °atÚ vÅspa³m hva³m tanñm \Ho\hd°ta\i (LS.) \Ikôrônaoiti\i ".. so verunreinigt er seinen ganzen Leib" V. 8.40\H1)\h. Pò.: \Iharvisp .. tan ayÒüd°sr kun¹t\i, mit der Erl.: \Ir¹m\i. - 1) zKonstr. s. \H1\h\Ikar\i- 3 a ƒÂƒÂ. \Bj. a-yaoüdya-\b Adj. (fem. \Ho\h\Iy°-\i) 'nicht (mehr) zureinigen, purifiziren': \Ho\h\Idya\i (NSm.) \Ipas¶a¹ta bavainti yava¹¶a yava¹t°ta¹¶a\i "dann kÓnnen sie nun und nimmelrmehr purifizirt werden" V. 3.14; - \Iyezi aÑhatÚ zôma¹niÝ .. yava¹t°ite \Ho\hya\i (NSf.) V. 7.75. *\Iyaoüdya\i- PFP. zum V. \Iyaoüd°\i-. - Pò.: \IayÒüd°sr\i. \Bj. ayata-\b Adj. (fem. \Ho\h\It°\i-) -?-: \Iga¸wa³m .. ðraya³m \H+\hbaozdri barôðri¶a puðr°¶a\i (sd.) \Ipa¹maini¶a \Ho\ht°¶a\i V. 15.49. Pò.: \Iaraft\i; zog es also zum V. \Iay\i- (\Ia-yata\i-!). \Bj. a-yapta-\b n.: s. unter \I°yapta\i-. KompA. \Bj. ayaptÒ.d°\H|\htôma-\b Adj. 'der am meisten Almosen gibt', mit Dat.: \IyÒi \H+\haÑhôn nôrôbyÒ aÝavabyÒ \Ho\hmas¶a\i (statt NP.) \IaspôrôzÒ.d°tômas¶a\i P. 49. Pò.: \Iay°ft d°t°rtum\i. \Bj. ayaÑha¹na-\b 1) Adj. (fem.\Ho\h\InÅ\i-) 'metallen (eisern)': \Ho\h\Ina\i (AD.) \Ih°vana\i Vr. 11.2; 12.5, Y. 22.2; - \Ho\h\Ina¹ibya h°vana¹ibya\i Vr. 10.2, \H+\hN.107\H1\h); - \Ho\h\In°iÝ karôt°iÝ\i V. 4.50; \Ho\h\In°iÝ fÝôÄbÅÝ\i V. 4.51; - \Iga¸ana³m \Ho\hnana³m\i Yt. 10.131; - \Iasti y° \H+o\hna\H2)\h sparôÁa\i (sd.) Yt. 10.129; - \Iyezi aÑhatÚ zarôna¹niÝ\i (sd.) .. \Ho\h\IniÝ \i(NSf.) V. 7.74f. 2) n. ein aus Metall (Eisen) bestehender oder gefertigter Gegenstand: \Ia¹tôm iristôm nidarôzayôn\i (sd.) .. \Ho\h\Inôm v°\i ".. ein Stòck Eisen oder ..\H3)\h" V. 6.46; - \Igaoma¹zôm .. upaÑharôzôm\i (sd.) \Ho\h\Inôm v° srum v°\i ".. Gef²ss aus Eisen" V. 9.14; 16.6. Ableit. aus \Iayah\i-. - Pò.: \I°s¹n¹n\i. - 1) Hds. \Ho\h\Inibya\i. - 2) Hds. \IaÑha¹na\i. - 3) N²ml. 'tut es auch, kann man auch verwenden'. Die Worte scheinen sp²ter zugefògt; vgl. V. 8.10. \Bj. ayaÑhÒ.jöy°-\b Adj. (mask. \Ho\h\Iya\i-) 'mit metallenen (eisernen) Sehnen': \Ivar°zahe .. \Ho\hjöyehe\i Yt. 10.70. \Bj. ayaÑhÒ.duma-\b Adj. 'mit metallenem (eisernem) Schwanz': \Ivar°zahe .. \Ho\hdumahe\i Yt. 10.70. \Bj. ayaÑhÒ.paitiÝx\Hv\harôna-\b Adj. 'mit metallenen (eisernen) Kinnbacken': \Ivar°zahe .. \Ho\hnahe\i Yt. 10.70. \Bj. ayanhÒ.pad-\b Adj. 'mit metallenen (eisernen) Fòssen': \Ivar°zahe .. \Ho\hp°¸ahe\H\i1) \hYt. 10.70. 1) Them., im Anschluss an den AS. \Bj. ayaÑhÒ.zasta-\b Adj. 'mit metallenen (eisernen) Klauen': \Ivar°zahe\i ('eines Ebers') \IayaÑhÒ.p°¸ahe\i \Ho\h\Izastahe\i Yt. 10.70. \Bj. ayan-, j., g. ayar-\b n. 'Tag'; a) im Gegensatz zur Nacht: \H+\h\Ioim .. \Ho\hyarô\i (NS.) \I°jasaiti .. a¹va v° xÝapa\i Aog. 51; - \Iaiѱhe \Ho\hya³n\i (GS.) .. \Iaiѱh°È xÝapÒ\i Yt. 1.18, 11.5; Vyt. 30 (?); - \Ihamahe \Ho\hya³n hamay°È v° xÝapÒ\i Y. 57.31, Yt. 8.54; 10.117 (?) Vyt. 41 (?); - \IvÅsp°iÝ \Ho\hya³n¶a\i (AP.) \IxÝafnas¶a\i Y. 57.17, Yt. 1.11; - \H+\h\Ifrayaire \Ho\hya³n\i (LS.) \Ibavaiti\i (sd.) \Ihuba¸rÒ .. aða apare \Ho\hya³n\i .. Aog. 53; - \H+\h\Ifrayarône v° uzayeirine\i (sd.) \Iva \H+o\hyan\H\i1)\h N. 9; - \IdvadasaÑh°ðrôm\i (sd.) \Iasti \H+\haÁrim \Ho\hyarô\i F. 27b, 27b; - \Ho\h\Iya³n\i (LS.) \Iv° varôtafÝÒ varôtÒ.vÅre\i (sd.) \Ijöasônti\i V. 8.4. b) als der Zeitraum von Sonnenaufgang zu Sonnenaufgang: \Ita¹¶a \Ho\hyarô mainyente yatÚ y°rô\i V. 2.41; - \Iðr°yÒ \Ho\hyara\H\i2)\h Vd. 17; 9, 19, 21; - \Ipas¶a xÝavaidim\i (sd.) \Ho\h\Iyarana³m¶a\H\i2)\h Vd. 9; 11, 15,19\H2\h. c) sva. festgesetzter, bestimmter Tag: \Imyazdahe \H+o\hya³\i (LS.) "am Tag des \IMy\i." N. 81; \H+\h72, \H+\h83; - \Ikað°\i (sd.) \Ho\h\Iy°rôÄ\i (AP.) \Idaxݰr° .. dÅݰ\i Y. 43.7; - \Ho\h\Iyarô °wiðn°iti\i (sd.) \Ijöuye tanuÝ\i Aog. 53. d) sva. 'Zeit': \IvÅsp° \Ho\hy°rôÄ\i (AP.) \IdarôgÒ.jöy°tÒiÝ\i (sd.) .. "alle Tage .." Y. 43.2. @KompA., E.; Ableit. - np. vgl. \Ipar¹r\i 'vorgestern', GIrPh. I b. 34. -- zEt. s. Bthl. Stud. 2.37, Hbm. AGr. 1.426, Osthoff Suppletivw. 69 No. 89, Jschmidt Plur. 216. - Pò.: \IrÒ¶\i; s. noch No. 1. - 1) Hds. \Iava³n\i; Pò.: ankd, IF. 12.119. - 2) Das Y. 1.17, bez. 2.17 vorkommende Wort in falscher Verwendung; vgl. zu \Im°hya\i-. - 3) In der Hds. steht \Iai\i und das Nasalzeichen Nu. 33 der Schrifttafel in GIrPh. 1.161, das auch sonst statt \Ia³\i vorkommt, vgl. zB. Y. 42.6 No. 6 der NA. \Bj. ayana-\b n. 'Gang, iter': \I¶vat \H+\hana dbÒiÝtôm \Ho\hnôm paraÑha¶°iti\i "quantum plurimum iter .." N. 9; - \Ho\h\Iyene paitiÝ\i (sd.) \IgarÒ nm°nôm\i Yt. 3.4. @KompE. - Zum V. \Iay\i-. - Vgl. \Iayan°\i-. - ai. \Ia±yana\i- n. - Pò.: \Ir°s\i. \Bj., g. ayant-\b Adj., PPA.: s. \H1\h\Iay\i-. - \Iayantôm\i als Absol sbes. @KompE. - Vgl. \Iyant\i-. \Bj. ayan°-\b f. 'Gang, Weg zu -' (Gen.): \IvahiÝtahe aÑhôÄuÝ vahiÝta³m \Ho\hnam yazamaide\i Vr. 7.2. Zum V. \Iay\i-. - Vgl. \Iayana\i-. - Pò.: \I°n i pahlum °yiÝn\i, erl.: \Iham°k r°s Ò °nÒk\i. \Bj. ayantôm\b Absol.\H1)\h 'beim Gehen': \IyatÚ a¹te yÒi mazdayasna pa¸a\i (sd.) \Iay\Ho\h v° ta¶intôm v° barômnôm v° vazômnôm v° ta¶i.apaya\i (sd.) \Inas°um frajöasa³n\i "wenn die M. schreitend oder laufend oder reitend oder fahrend .." V. 6.26; 8.73. @Zum V. \Iay\i-. - Pò.: \Ika .. pa p°ƒÅ raw°nd\i (3 Plur.), \Ika .. pa p°¸ raw°n .. fr°¶ ras°nd\i. - 1) Vgl. Bthl. IF. 12. 145. \Ij. ayay°\i N. 15: lies \IaÝaya\i; s. \Iaݰ\i-. \Bj. ayav-\b Adj. 'alt, in einem gewissen Alter stehend': \InarÝ kôhrpa pan¶a.dasaÑhÒ .. ta¸a oyaoÝ yaða paoirÅm vÅrôm avi y°È bavaiti\i ".. eines fònfzehnj²hrigen Manns .. eines so alten, wie wann dem Mann zum ersten Mal der Gòrtel angelegt wird" Yt. 8.14; 14\H2\h. Vgl. \I°yav\i- n. 'Alter' und JSCHMIDT Plur. 142; idg. *\I°±i¿u\i n. und *\Iai¿u±-s\i Adj. (mit uridg. \Iô\i, $ 69.2). \Bj., g. ayar-\b n.: s. unter \Iayan\i-. \Bj. ayara-\b m. Plur. Name der Gottheiten der Tage: \Iraðwa³m \Ho\hrana³m¶a\H1)\h asnyana³m¶a m°hyana³m¶a y°iryana³m¶a\i Y. 1.17; \IratavÒ vÅspe maziÝta .. \Ho\hra\H1)\h asnya\i Y. 2.17. Ableit. aus \Iayar\i-. - Pò.: \Ii rÒ¶\i, - 1) S. noch \Iayan\i- No. 2. \Bj. ayarô.dr°jöah-\b n. Dauer eines Tages': \H+\h\IðrÅ v° °z°iti\i (sd.) \Ho\h\IjöÒ v° v°stry°tÚ\i (sd.) '(so) soll man ihm (als Strafe) drei (mit der Peitsche) diktiren oder einen Tag lang Feldarbeit" N. 42, \H+\h43\H1)\h, 69, 83, 109; 69. @Pò.: \I3 üa³niÝn a¸°v (?) rÒ¶ drahn°k i v°stryÒÝÅh\i; dazu die Erl.: dzb an n \IiÝn\H\i2\h) an p n (d.i. 'Strafe', Jamaspji Gloss. 1076), s. No. 2. - 1) Hds. \Iay°rô\H\io\h. - D.i. das Ideogramm von \IyaziÝn\i. Das Wort ist aber falsch gelesen worden. Man erwartet: 'Strafe fòr Nachlòssigkeit, Vers²umniss (in religiosen Dingen)'. \Bp. ayast°\b Bh. 3. 1: lies \I°yasat°\i, s. \Iyam\i- No. 3. \Bj. ayarô.bara\b- m. 'Tagesritt': \Ikas¶itÚ¶a a¹Ýa³m apaÁü°rana³m \H+\h¶aðwarôsatôm \Ho\hbarana³m hvasp°i naire barômn°i\i "und jeder dieser Abflòsse ist 40 Tagesritte lang fòr einen Reitersmann, der gut zu Ross ist" Y. 65.4. *\Ibara\i- m. 'Ritt' zum V. \H1\h\Ibar\i-. - Pò.: \IrÒ¶ bariÝn\i. \Bj. a-yaska-\b Adj. 'ohne Krankheit': \Ho\h\Ikôm amahrkôm bav°hi\i Az. 7; - \Ho\h\Ika amahrka bav°hi\i Vyt. 4. mp. \Iayask\i. \Bj. a-yasnya-\H1)\h, a-yesnya-\b Adj. (fem. \Ho\h\Iy°\i-) 1) 'unwòrdig Verehrung, Opfer zu empfangen': \IvÅspe da¹va \Ho\hya\i (als AP.) \Iavahmya\i Yt. 19.82; - \IyÒ vÅspa³m \H+\hda¹vÒ.t°tôm vava¶a ya³m avahmya³m\i Yt. 13.90. 2) 'unwòrdig zum Gottesdienst, unf²hig sich am Gottesdienst zu beteiligen': .. \Imyasdav°È ratuÝ amyazdavanôm ratuna¹m \Ho\hnÅm daste antarô mazdayasn°iÝ\i ".. macht (erkl²rt) der \IR\i., der \IMy\i. dargebracht hat, den Laien, der keinen \IMy\i. dargebracht hat, (fòr) unf²hig sich am Gottesdienst zu beteiligen unter den \IM\i.' A. 3.7. @ai. \Iayajn~iya±\i- Adj. - Pò.: \IaÝ ayaziÝnÅh dahiÝn\i. - 1) So, mit \Ia\i, A. 3. \Bj. a-yazômna-\b Adj. "nicht betend': \IyÒ sa¹te haurva³m taras¶a xÝapanôm \Ho\hnÒ\i ".. ohne zu beten" V. 18. 5; - mit Akk. 'zu -': \IyÒi \Ho\hna amôÝôÄ spôntôÄ\i "die nicht zu den \IASp\i. beten" Vyt. 12. Pò.: \IayaÝt°r\i (so!, falsch Haug SBayrAW. 1872. 2. 22). \Bj. ayaü°na-\b n. Name eines landwirtschaftlichen, anscheinend beim Pflògen notwendigen Ger²ts: \Iya¹Ýa³m zayana³m v°stryehe fÝuyantÒ .. \Ho\hü°na\i (NP.) \Ipaiti.darôz°na\i (sd.) V. 14.10. Et.? \Iü\i = ar. \Ig±(h)\i oder \IÁü(h)\i. - Pò.: \I¹vak¶a\i m dan ¶ k. \Bj., g. ayah-\b n. 'Metall (Eisen)': \Iasmanôm .. yÒ hiÝtaite .. \Ho\hyaÑhÒ kôkrpa x\Hv\ha¹nahe\i (sd.) Yt. 13.3; - \Ivazrôm .. zarÒiÝ\i (sd.) \Ho\h\IyaÑhÒ frahixtôm\i Yt. 10.96; - \IfraÑrasy°nôm .. \H+\hpairiÝ.x\Hv\haxtôm\i (sd.) \Ho\h\Iyanôhahe\H\i1)\h Y. 11.7. a) 'Ger²t aus Metall (Eisen)': \IhaÑhuÝ draoݶa \H+\hnômatahe¶a\i (sd.) \Ho\h\IyaÑhe¶a\i (GS.)\H2) \hV. 5.38. ƒÂ) spez. zum Kochen, 'Kessel' 3): \IaüÅm .. yim upairi kôrôs°spÒ \Ho\hyaÑha pitñm pa¶ata .. tafsatÚ¶a hÒ mairyÒ .. fra³Ý\i (sd.) \Ho\h\IyaÑhÒ frasparatÚ\i Y. 9.11. a) im gAw. vom glòhenden Metallstrom beim letzten Gericht; auch mit \Ix\Hv\ha¹na-\i und \IxÝusta-\i (sd.): \Ia¹Ýa³m tÒi ° aÑhatÚ yað° \Ho\hyaÑh° ad°n°iÝ \H+\hpaoutruyÒ\i "so dass er bei deinen Heimzahlungen durch das Metall vor ihnen den Vorzug haben wird" Y. 30.7\H4)\h; - \Iy° jöÒy°\i (sd.) \IÝôÄnghait¹ .. x\Hv\ha¹n° \Ho\hyaÑh°\i Y. 32.7; - \Iya³m xÝnñtôm r°nÒiby°\i (sd.) \Id°È .. \Ho\hyaÑh° xÝust°\i Y. 51.9. KompA., E.; Ableit. - ai. \Ia±yas\i- n. - Pò.: \I°s¹n\i 'Eisen', (zu Y. 9): \Ias¹n¹n d¹k\i 'eiserner Kessel', (zu Y. 11): \IasÅm¹n\i 'silbern', (zu Y. 30): \I°y¹t\i 'er gehl'. - 1) Them. - 2) Haplol. statt *\IayaÑharôhe\i? Dann them., s. No. 1. - 3) S. Pò. 4) Zuletzt zSt. Justi PrJ. 88. 241. \Bj. a-y°-\b Adj. (auch fem.) 'hin gehend, laufend', vom Wasser: \Iana t°\i (n²ml \I°fÝ\i) \Ivai¸Åm\i (sd.) \Ho\h\Iy°È\i (NSf.) V. 5.5. Pò.: \Iraw¹t\i (3 S.). \Bj. ayaðrima-\b m. Name der Gottheit der vierten Jahreszeit und des an deren Ende gefeierten fònft²gigen Fests\H*)\h (mit dem letzten, 30. als Haupttag): \Ho\h\Imôm fraourva¹Ýtrimôm\i (sd.) \H\I+\hvarÝnikarÝtôm¶a\i (sd.) \IaÝavanôm aÝahe ratñm\i Vr. 2.2; Y. 2.9; - \Ho\h\Imahe \Ho\hÝtrimahe¶a \Ho\hÝtahe¶a\i Vr. 1.2; A. 3.2; - \H\Io\hm°i \Ho\hÝtrim°i \Ho\hÝt°i¶a\i Y. 1.9; - \It°iryehe¶a n° myazdahe a¸°iti\i (sd.) .. \IyatÚ \Ho\hmahe\i A. 3.10; - \Iðrisatôm \Ho\hmahe miðrahe anaÁrana³m\i "30 [Tage sinds bis zum (Haupt)tag] des \IA\i. [im Monat] des \IM\i. [am Tag] des ewigen Lichts" A. 3.10. *) Ursprònglich des Fests der Heimkehr von Hirt und Herden aus der Senne (s. u.). Sp²ter ist es dem Andenken an die Schaffung der Pflanzen geweiht. Der letzte (30.) Tag fallt auf den 30. des 7. Monats, d. i. in alter Zeit auf den 3. Oktober, heutzutage auf Mitte April. S. im òbrigen unter \Iy°irya\i- und \Imai¸yÒiÝam\i-. Ableit. aus *\Ia-y°ðra\i- n. (zum V. \Iy°\i-) 'Heimkehr', als Adj. also 'was mit der Heimkehr in Beziehung steht'; s. Roth ZDMG. 34.704. \Ij. ay°rô.dr°jÒ\i N. 43: lies \Iayarô.dr\Ho\h\i. \Bg. ayôÄm\H1)\h, j., g. a¹m\H1)\h, p. iyam\H2)\h, j. Åm\H3)\b \hNSm. und f., Pron. dem. 'dieser'; 1) in starkdeiktischer Verwendung, 'der hier', von dem gebraucht, was dem Sprechenden nahe liegt; 1) adjektivisch: \Iyaða Åm z°È asti¶a im z°È avaiti ba³zÒ\i .. Y. 19.7; F. 4a, V. 2.8, 9; - \IyÒ ima³m za³m aiwi.vôrôzyeiti .. °atÚ aoxta Åm z°È\i V. 3.26; 24; - \Ipuðrôm\i (sd.) \Ia¹m narÒ varÝta\i ".. hicce homo .." V. 15.13; - || \Iadam niyaÝt°yam im°m yuviy°m ka\Hn\htanaiy .. iyam yuviy° ak°niy\i D. 17; - \Iiyam dahy°uÝ p°rsa\Hh\h\i .. D. 4.2 ||. a) zugleich auf ein Relativum vorausweisend: \Ikuda¸a¹m v°tÒ v°iti\i (sd.) \Iyim .. hubaoi¸itômôm jöugaurva\i H. 2.8; 26. 2) substantivisch: \Ia¹m¶a ahe ¶iðrÒ.daxÝtÒ aÑhatÚ a¹m ¶iðrÒ.paiti.dayÒ\i V. 1.14 Gl. (?); - in Kongruenz mit dem Praedikat: || \Iiyam gautm°ta\Hh\h hya\Hh\h maguÝ adurujöiya\Hh\h avað° aðaha\Hh\h\i "das (auf dem Bild) hier ist \IG\i., der \IM\i.; er log; so sagte er" Bh b; c - k; - \Iiyam ma¶iy°\i D. 10 (?)\H4)\h. a) zugleich auf ein Nomen vorausweisend: \Ia¹m mÒi id° vistÒ\i (sd.) .. \IzaraðuÝurÒ\i Y. 29.8. II) in scliwachdeiktischem Sinn, substantivisch 'dieser, der, er'; 1) auf ein Nomen zuròckweisend: \Ikat°rôÄm ° angrÒ v° hvÒ v° angrÒ yôÄ .. ¶yaÑhatÚ hvÒ nÒitÚ ayôÄm\H5)\h angrÒ\i (sd.) \Imainyet¹\i Y. 44.12. a) im Sinn unsres schwachbetonten 'er'\H6)\h: \IfravaÝayÒ .. y°È ahurahe xÝayatÒ daÝina³m upa yñi¸yeinti yezi a¹m bavaiti \H+\haÝavaxÝnuÝ yezi ݹ bavainti an°zarôt°È\i Yt. 13.63; - ° dim pask°tÚ anumarôzatôm aÝiݶa .. p°rôndi¶a .. vÅspôm ° ahm°tÚ yatÚ a¹m paiti.apayatÚ .. Yt. 8.38; - \IvÅspa¹ibyÒ sastÅm baraiti °tarÝ .. ya¹ibyÒ a¹m\H7)\h \H+\hha³m.pa¶aiti\i .. Y. 62.7; - \I¶Åm haxa haݹ baraiti .. ? °atÚ yezi ݹ a¹m\H8) \hbaraiti\i .. Y. 62. 8f.; - \Iyimôm .. yeѱhe xÝaðr°¸a nÒitÚ aotôm °ÈÑha .. para ahm°tÚ yatÚ hÅm a¹m \H+\hdraogôm v°¶im .. paiti.barata\i Yt. 19.33; - \I¶vatÚ n° \H+\ha¹ðra.paitim upÒisatÚ .. kôm \H+\ha¹m atÚ\H9)\h a¹ðrapaitim upayatÚ\i (sd.) N. 11 f.; - \Imiðrôm .. yÒ .. fr° rasmanÒ s¶andayeiti .. avi dÅÝ a¹m .. °iðÅm \H+\hbaraiti\i Yt. 10.36f.; 101, 71 (\Iyavata a¹m\i), 8.43 (\Iyezi a¹m\i), 47 (\Iyaða a¹m\i); - \Iaom asmanôm .. ma³nayôn ahe yaða vÅÝ a¹m\i .. Yt. 13.2. 2) auf ein Nomen vorausweisend: \I°atÚ m¹ a¹m\H10)\h paityaoxta haomÒ\i .. Y. 9.2; V. 2.3. III) verdoppelt, substantivisch sva. 'irgend ein beliebiger': \IyatÚ h¹ nazdiÝtÒ dahmÒ vÅ.srunvaiti\i (sd.) \IyavatÚ v° a¹m a¹m\H11)\h hava¹ibya uÝibya\i N. 27. Undeutlich: \Iyeѱhe a¹m aÑhôn yeѱhe a¹m hônti yeѱhe va¹m mahi\i Vr. 11.13; \Iyeѱhe a¹m hônti\i Y. 4.5; - \IyatÚ a¹m¶itÚ yÒ da¹va\i V. 2.5 PUZ. Die weiteren zugehÓrigen Kasus s. unter \H1\h\Ia\i-, \Iana\i- und \Iima\i-. @ai. \Iaya±m\i 'er', \Iiya±m\i 'sie'; $ 244.3, 4, 418. - Pò.: \I¹n\i, (zu Y. 4, 29, V. 1, Vr. 11): \I¹\i, (zu V. 2.3): \IaÝ\i. S. noch No. 5, 7ff. - 1) Nur mask.; $ 268.21. - 2) Mask. und fem. - 3) Nur fem., = ai. \Iiya±m\i, $ 268.21. - 4) Man òbersetzt: "Das (sind) die \IM\i."; dann w²re \Iiy\Ha\hm\Ha\h\i verlesen fòr \Iim\Ha\hy\Ha\h\i, d.i. \Iimay\i (= \Iimaiy\i). - 5) Pò.: \Ipa °yiÝn\i (!, Sò.: \I°gamane\i). - 6) In\L \lYt. 13.63 entspricht a¹m als Nom. dem Gen. \Iݹ\i, in Yt. 8.38 dem Akk. \Idim\i; in Y. 62.9 wird \Ihaxa haݹ\i durch \Iݹ a¹m\i aufgeitommen. \Ia¹m\i ist also hier wie \Idim\i und \Iݹ\i enklitisch. - Dem entspricht auch die Stellung. - 7) Pò.: \Ik¹ Òݰn\i. - 8) Pò.: \Ihakar Ò Òi °n\i. - 9) Hds. \Ia¹matÚ\i, Pò.: \I¹tÒn\i. Unsicher. S. \IatÚ\i No. 6. - 10) Pò.: l²sst das Wort aus. - 11) Pò.: \Ian I\i (sva. ai. \IanyatamahÜ\i). \Bj. a-yesnya-\b Adj.: s. unter \Ia-yasnya\i-. \Bj. ayehy°-\b f. Bezeichnung einer Klasse weiblicherWesen der \Ida¹v\iischer SchÓpfung: \IpaxruÝta hÅ kaxuüÅ\i (sd.) .. \Ho\h\Iye\i (VS.) .. \Iy°tumaiti jöahi\i V. 21.17. Et. ? - Pò.: \Ian°pÅt°n\i, erl.(?): \Iahraman\i. \Bj. ayÒ.aÁra-\b Adj. 'mit metallener (eiserner) Spitze': \Iakana matÚ ðrisa³s \Ho\hr°iÝ\i (n²ml. Pfeilen) V. 14.9. @ai. \Iayo'gra\i- m. 'Morserkeule'. - Pò.: \IkantÅr ap°k 30 °n i °s¹n¹n sar\i. \Bj. ayÒ.astay-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\htÒiÝ pouru¸°xÝtayanahe aÝaonÒ\i Yt. 13.112. Eig. 'des Knochen von Metall (Eisen) sind'. \Bj. ayÒ.xao¸a-\b Adj. (fem. \H\Io\h¸°\i-) mit metallenem (eisernem) Helm': \IfravaÝayÒ .. \Ho\h¸°È ayÒ.zay°È ayÒ.vôrôðr°È\i Yt. 13.45. \Bj. ayÒ-xÝusta-\H1)\h, ayaoxÝusta-\H1)\h\b n. 'geschmolzenes (flòssiges) Metall (Eisen)': \It°payeiti ma³m .. yaða \Ho\htôm\i Yt. 17.20. a) Bezeichnung des feurigen Metallstroms beim letzten Gericht\H2)\h: \Ivohu xÝaðrôm .. xÝaðrôm vairÅm .. \Ho\htôm yazamaide\i Vr. 20.1; \H\Io\htôm .. marüdikôm ðr°yÒ.driÁñm\i S. 2.4; - \H\Io\htahe marüdik°i ðr°yÒ.driÁaove\i S. 1.4. Pò. (zu S. 1): \I°s¹n vit°xt\i, (zu Vr.): \IayÒxÝust \i3). - 1) Aus der syntakt. Verb. \IayÒ xÝustôm\i (sd.) erwachsen; s. zu \Ia\Hh\hura\Hh\hmazd°h\i-. Man erwartete \IayÒ.xÝ\Ho\h\i. Wie man zur Schreibung \IayaoxÝ\Ho\h\i (Yt. 17; s. auch Var. zu S., Vr. und Yt. 2.2, 7) kam, verstehe ich nicht. - 2) S. \Iintay\i-*). - 3) GelW.; s. auch g. \IayuxÝust\i 'Metall', ZDMG. 36.61. \Bj. ayÒ.vôrôðra-\b Adj. (fem. \Ho\h\Ir°\i-) 'mit metallenem (eisernem) Schild': \IfravaÝayÒ .. ayÒ.xao¸° ayÒ.zay°È \Ho\hðr°È\i Yt. 13.45. \Bj. ayÒ.sa¹pa-\b Adj. 'wo (rin, -mit) Metall (Eisen) geschweisst wird': \IpisratÚ ha¶a \Ho\hp°tÚ\i V. 8.89. @Pò.: \I°s¹n patkar\i. \Bj. ayÒ.zaya-\b Adj. (fem. \Ho\h\Iy°\i-) 'mit metallenen (eisernen) Angriffswaffen': \IfravaÝayÒ .. ayÒ.xao¸°È \Ho\hy°È ayÒ.vôrôðr°È\i Yt. 13.45. \Bj., g. av-\b V. 'sorgen; helfen'; Praes. 2 \Iava\i-. - Inf. \IavaÑhe, avaiѱhe, avÒ, \H+\havôÄm, ñð°i, \Ho\hñiðyÒi\i. 1) 'sorgen fòr-, wachen òber -' (Akk.): \Ikat°rôm °ðrava .. ga¹ðana³m v° aspôrônÒ\i (sd.) \IavatÚ? ga¹ðana³m aspôrônÒ avÒitÚ\i N. 3. 2) 'sich sorgen, sich bemòhen, bestreben (zu tun)', mit Inf.: \IazôÄm t°iÝ ðw° fraxÝnÅ\i (sd.) \Iav°mÅ\i Y. 44.7. 3) 'sorgen fòr Jmdn., helfen': s. Inf. mit \Ius\i: s. \IuzñiðyÒi\i Inf. @ai. \Ia±vati\i 'er hilft'; Bthl. IF. 12.103. - Pò. (zu N.): \Iay°w°r¹n¹t\i, erl.: (\Ix\Hv\h°stak\i) \Isard°rÅh kunet\i, (zu Y.): \Iay°w°rÅh m¹n¹m\i, Sò.: \Is°h°yyamÜ dhy°y°mi\i. \Bj. \H1\hava\b Part, 1) an der Spitze des Satze; 'hingegen, anderseits': \InÒitÚ haomÒ hutÒ axtiÝ .. \H+\hnasuÝ.ava.bôrôtÒ\i (sd.) \Ia\Ho\h a¹te ahuta\i .. V. 6.43. 2) an zweiter Stelle de Satzes 'jedoch': \H\I+\hkva .. \H+\ha¹smôm paiti.bar°tÚ? antarô\i (sd.) \Iahuna \H+\hairyamana \H+\hÒyôm¶itÚ a\Ho\h v°¶im g°ðana³m asrutôm\i (sd.) \Ipaiti.barÒ aratufriÝ\i N. 103. @Vgl. gr. \IƒÂƒÖƒ¡~\i. - Pò. (zu V.): \Iap¹\i (zu N.): ausgelassen. \Bj., g., p. \H2\hav°ß\b 1) Praen. mit Akk. 'hin zu -, hin an -': \Ikuða .. °trôm aiti.bara³n \Ho\hva a¹tôm nm°nôm\i V. 5.41; - .. \Iava.hiÝtÒiÝ \Ho\hva niÝtarôm\i (sd.) \IkarÝay°È\i V. 9.12. ƒÂ) in Verbindung mit \I°\i dn.: \Ikað° drujöôm nÅÝ ahm°tÚ ° nÅÝ.n°Ý°m°\i (sd.) \ItôÄng ° \Ho\hv°\H1)\h yÒi\i .. Y. 44.13. 2) Praev. (mit \H\I2\hkan-, gan-, gam-, \H1\hbar-, st°-\i usw.). a) be Ellipse des Verbums: \Itôm jöan°tÚ .. kôrôs°spÒ \Ho\hva\H2)\h apanôm\i (sd.) \Igayehe\i Yt. 19.44 @KompA.; Ableit. (s. \Iaor°ß\i). - S. auch \IavÒ\i. - ai. \Iava\i Praen., Praev.; mp. \IÒ\i dgl. - Pò. (zu V. 9): \Iapar\i, (zu V. 5): \Iapar Ò\i, (zu 2 und im Komp.): \Iapar, ap¹, frÒt\i. S. noch No. 1. - 1) Pò.: \IÒݰn ¹tÒn\i. - 2) Es fehlt ein Verbum von der Bedeutung 'bringen' od. dgl. \Ip. av°\i Bh. 4.15: lies \I°v°\i. \Bj., g., p. \H1\hava-\b Pron. dem. (fem. \Ho\h\Iv°\i-)\H1) \h'jener'; I) in starkdeiktischer Verwendung 'jener, der dort, dann', von dem gebraucht. was dem Sprecher entfernter liegt; 1) im ausgesprochenen Gegensatz zu \H1\h\Ia\i-, \Iima\i- (usw.), adjektivisch: || \Ia\Hh\hura\Hh\hmazd° hya\Hh \him°m bñmÅm ad°\Hh\h hya\Hh\h \Ho\hvam asm°nam ad°\Hh\h\i D. 6.1, X. 1.1, 6.1, Ao. 1.1; - \Iima³m¶a za³m .. aom¶a asm°nôm\i Yt. 13.153; 2; - \Iaiѱh°Ès¶a zômÒ \Ho\hvaiѱhe¶a aÝnÒ\i Y. 1.16; - \Iima³m¶a za³m \Ho\hva¶a rao¶°È\i H. 1.16; Yt. 10.85, 89; - \Iupa kva¶itÚ aiѱh°È zômÒ .. upa \Ho\hve st°rÒ .. upa aom m°ÈÑhôm\i Yt. 12.22 - 28 - 33; - \IimatÚ nm°nôm .. h°u maza môrôÁÒ .. \Ho\hve awr°È\i Yt. 14.41. a) mit einem erg²nzenden oder erl²uternden Relativ: \H\Io\hvatÚ karÝvarô yatÚ \H+\harôzahi \H+\hsavahi .. imatÚ karÝvarô yatÚ x\Hv\haniraðôm\i V. 19.39; 39\H2\h; - \Iim° rao¶°È barôziÝtôm barôzimana³m \Ho\hvatÚ\H2)\h y°tÚ hvarôÄ av°¶Å\i das Licht bier (und) jenes HÓchste unter den Hohen dort, was Sonne heisst" Y. 36.6. 2) ohne solchen (ausgesprochenen) Gegensatz, 1) adjektivisch: \H\I+\hovaѱhe aÝnÒ .. apas¶a zômas¶a\i Yt. 13.28; 42, G. 2.8; - \Ipara \Ho\hvaiѱhe aÝnÒ d°ÈÑhÒitÚ .. para \Ho\hvaiѱhe hñ ðwarÝtÒ\i Y. 19.8; - \H\Io\hvatÚ hvarô h°u m°È \Ho\hve st°rÒ\i V. 9.41; - \Iyaðra \Ho\hvatÚ hvarô uz°iti\i F. 4b; Yt. 10.118; - \H\Io\hva³m uÝa³m\i G. 5.5; - \Iha¶a \Ho\hvatÚbyÒ stôrôbyÒ aoi za³m\i Yt. 5.85, 132 (wo \H+o\h\Iva¸byÒ\i); - \Initôma¶itÚ \Ho\hva¹Ýa³m st°ra³m\i .. F. 4a; - \Ihvarô \Ho\hva\i (IS.) \Ipaða .. m°È \Ho\hva paða .. st°rÒ \Ho\hva paða yeinti\i Yt. 13.16; - \H\Io\hvaiѱh°È mñÝ \Ho\hvaiѱh°È pairikay°È paitiÝt°taya¹¶a\i .. Y. 16.8; - \Iha¶a \H+o\hvaѱh°tÚ drujöatÚ\i V. 19.12; - \H\Io\hvatÚ mÅüdôm parÒ.asn°i aÑuhe\i "den Lohn dort fòr die kònftige Welt" V. 9.44; - \Iyezi m° h°u n° \Ho\hva \H+\hsnaiðiÝa\i (sd.) \Iaoi ava aÝnav°tÚ\i P. 21; - \H\Io\hvatÚ asÒ\i Vyt. 29; - \IyatÚ h¹ \Ho\hvatÚ pourum ubjöy°ite\i (sd.) V. 7.52 PòZ. a) auf die 2. Person bezòglich 'iste': \IsarÒi bñüdy°i .. \Ho\hv° ma³ðr° yôÄ\i .. ".. gem²ss jenem (deinem) Spruch .." Y. 44.17; - \I¶iݶa ðwa³m ¶akana \Ho\hva masana¶a vaÑhana¶a\i .. "Jeder hat dich gern gehabt wegen jener (deiner) GrÓsse und .." H. 2.11; - \Ia¹tatÚ t¹ jöas°ni avaѱhe .. avi \Ho\hvatÚ varÒ\i Yt. 12.4 (vgl. 3, wo \IimatÚ\i). 2) substantivisch: \H\Io\hv°È\i (NSm.) \IhÅm paiti.miðn°iti\i (sd.) V. 3.20; - \H\Io\hva¹Ýa³rm nÒitÚ vÅduy¹\i (sd.) \Iy°\i .. "jene dort (d.i. die Menschen, \IAÝa\i spricht) .." Y. 29.3. 2a) mit einem erl²uternden oder erg²nzenden Relativ, 1) adjektivisch: \Iaom st°rôm yim tiÝtrÅm\i Yt. 8.50; - \H\Io\hve st°rÒ yÒi haptÒ.iringa\i Yt. 12.28; 29 - 32. S. 2.13 (wo \Iaoe\i)\H3)\h; - \H\Io\hve strôÄuÝ ya³ haptÒiringa\i Yt. 12; 13.60, 8.2.13 (wo \Iaoe\i)\H3)\h; - \IvatÚ karÝvarô yatÚ frada¸afÝu vÅda¸afÝu\i V. 19.39; 39\H2\h; - \H\Io\hvatÚ zrayÒ yatÚ vourukaÝôm\i Yt. 13.59; - \Iaom gairim .. yim uÝi.da³m\i Yt. 1.28; - \Iava³m vana³m ya³m sa¹nahe\i Yt. 12.27; - \Imazd°i \Ho\hvatÚ\H4)\h xÝaðrôm hyatÚ .. vaxÝatÚ\i (sd.) .. Y. 31.6; \Iaom\H3\h sp°¸ôm\H3\h .. yÒ m¹ pask°tÚ vazaite\i Yt. 14.58. 2) substantivisch: \Ik° tôÄm .. \H+\hma¹niÝ\i (sd.) \IaÑhatÚ pouruy¹ vÅdv°È \Ho\hva³m y° Åm aÑhatÚ apôÄm°\i (sd.) Y. 44.19. II) in\H \hschwachdeiktischem Sinn 'jener, der'; 1) auf Vorhergenanntes, Vorausgehendes (Wort oder Satz) zuròckweisend; 1) auf ien Substantiv, a) adjektivisch, auch im Sinn unsres Artikels (des schwachtonigen der'): || \Ika\Hn\hbñjöiya\Hh\h .. paruvam id° xÝayaðiya\Hh\h °ha\Hh\h \Ho\hvahy° ka\Hn\hbujöiyahy° br°t° bardiya\Hh\h .. °ha\Hh\h .. pas°va\Hh\h ka\Hn\hbñjöiya\Hh\h \Ho\hvam bardiyam av°jöa\Hn\h\i Bh. 1.10; - \Inadi\Hn\htabaira\Hh\h .. abiy b°birum aÝiyava\Hh\h pas°va\Hh\h adam \Ho\hvam nadi\Hn\htabairam agarb°yam pas°va\Hh o\hvam nadi\Hn\htabairam adam .. av°jöanam \iBh. 2.1; 5, 1.16\H2\h, 3.1, 5, 7, 8, 13; || - \Ipairika y° duüyairy° .. tiÝtryÒ \Ho\hva³m pairika³m °darôzayeiti\i Yt. 8.54 f.; - \Ix\Hv\harônÒ apanômata .. aom\i (ASn.) \Ix\Hv\harônÒ hangôurvayata miðrÒ\i Yt. 19.35; \Iyezi srum\L \lpaiti.hin¶°i .. °drônjöayÒiÝ aom srñm\i V. 9.14. a) || zugleich vorausweisend auf ƒÂƒÂ) eine nominale Erg²nzung mit relativischem Anschluss: \Ik°ra\Hh\h m°da\Hh \h.. hamif\Hr\hiya\Hh \habava\Hh\h .. avað° .. aðaham .. \Ho\hvam k°ram tyam hamif\Hr\hiyam jöat° .. k°ra\Hh\h hya\Hh\h vidarnahy° \Ho\hvam k°ram tyam hamið\Hr\hiyam aja\Hn\h vasiy\i Bh. 2 5f.; 7 - 11, 14, 3.1, 3, 6, 7, 9, 10; - \Igaum°ta\Hh\h hya\Hh \hmaguÝ .. adam .. \Ho\hvam gaum°tam tyam magum av°jöanam\i Bh. 1.12f.; 13; - \Ivahyazdata\Hh\h .. k°ram \H+\h°yasat° .. k°ra\Hh\h hya\Hh \hman° \Ho\hvam k°ram tyam vahyazd°tahy° ajöa\Hn\h\i vasiy Bh. 3.7. ƒÃƒÃ) ein Relativum als dessen Korrelat: \Iavam k°ram .. \Ho\hvahy° k°rahy° .. tyam vahyazd°ta\Hh\h fr°iÝaya\Hh \h\i.. Bh. 3.10. f.; - \Inadi\Hn\htabaira\Hh\h .. udapatat° p°s°va\Hh\h adam .. aÝiyavam abiy \Ho\hvam nadi\Hn\htabairam hya\Hh\h nabukadra¶ara\Hh\h agaubat°\i Bh. 1.16 - 18; 3.3, 9, 14, 2.4. || b)substantivisch, auch im Sinn unsres schwachtonigen 'er': \Itôm va¹m¶itÚ .. yazata ahurÒ mazd°È .. aom jöai¸yatÚ\i Yt. 15.1 - 3; - || \Igaumata\Hh\h .. hauv udapatat° .. pas°va\Hh\h k°ra\Hh \habiy .. \Ho\hvam aÝiyava\Hh\h\i Bh. 1.11; - \H+\h\Iutt°maiy aniyaݶiy vasiy astiy kartam \Ho\hva\Hh\h .. naiy nipiÝtam\i Bh. 4.8; - \Ituvarn k° hya\Hh\h .. im°m dipim vain°hy .. imaiv° patikar° .. y°v°\i (sd.) \H\I+\htauma \H+\hahatiy \H+\h°v° \Ho\hvaiy parikar°\i Bh. 4.15; - \Iyaða n° snaiðiÝ .. paiti.va¹nÒitÚ \Ho\hvatÚ paiti.p°payamnÒ\i ".. eine Waffe .., sich dagegen zu decken suchend" P. 21; - \IaÝavanôm mahrkað°i aom ¶iðrôm¶a stÅm¶a\i (sd.) Yt. 19.12. ƒÂ) || insbes. ein Nomen, das - zum selben Satz gehÓrig - sammt ZubehÓr unmittelbar vorausgeht: \Ik°ram tyam kamið\Hr\hiyam hya\Hh \hman° naiy gaubataiy \Ho\hvam jöat°\i Bh. 2.14; - \Iaita\Hh \htya\Hh\h kartam \Ho\hva\Hh\h visam vaÝn° a\Hh\hura\Hh \hmazd°ha akunavam\i D. 6.5. ƒÂƒÂ) uzw., aus dem Satzzusammenhang losgelÓst, im Nom.: \Iartavardiya\Hh\h n°ma\Hn\h p°rs°\Hh \hman° ba\Hn\hdaka\Hh\h \Ho\hvamݰm maðiÝtam akunavam\i Bh. 3.6.; 3, 14, 2.6, 7, 10, 14, 5.1, 4; - \Imartiya\Hh\h hya\Hh\h draujöana\Hh\h ahatiy \Ho\hvam \H+h\hufrasatam pars° \iBh. 4.5; 13\H2\h, 1.8\H2\h; - \Imartiya\Hh\h hya\Hh \hdraujöana\Hh\h ahatiy hya\Hh\hv° \H+\hstart° ahatiy \Ho\hvaiy\i (als AP.) \Im° dauÝt° \Ho\hvaiy.pars°\i Bh. 4.14; - \Ihauv k°ram fr°iÝaya\Hh\h .. viv°na\Hh\h n°ma\Hn\h p°rsa\Hh\h man° ba\Hn\hdaka\Hh\h hara\Hh\huvatiya xÝað\Hr\hap°v° abiy \Ho\hvam\i Bh. 3.9; - \Ikara\Hh\h hya\Hh\h hamið\Hr\hiya\Hh \hman° naiy gaubataiy \Ho\hvam jöadiy\i Bh. 2.7, 10; - \Imartiy° tyaiÝaiy .. anuÝiy° °ha\Hn\ht° \Ho\hvaiy\i (als AP.) .. \Ifr°ha\Hh\hjöam\i Bh. 2.13. || 2) || auf ein Relativum als dessen Korrelat: \Itya\Hh\h par°bartam °ha\Hh\h \Ho\hva\Hh\h adam patipadam akunavam\i Bh. 1.14; \Itya\Hh\hݰm adam aðaham \Ho\hva\Hh\h akunava\Hn\ht°\i D. 6.4; 3; Bh. 1.7, 4.16, 17, X. 1.3, 2.3; \Iut° tya\Hh\hmaiy pi¸\Hr\ha\Hh \h kartam \Ho\hvaݶiy\i (ASn.) \Ia\Hh\hura\Hh\hmazd° p°tuv\i X. 1.4; 3.3; - \Ihya\Hh\h aparam .. patipars°tiy \Ho\hvahy°\i .. Bh. 4.8; - \ItyaiÝaiy fratam° anuÝiy° °ha\Hn\ht° \Ho\hvaiy\i (als AP.) .. \Ifr°ha\Hn\hjöam\i Bh. 2.13; - \Ityaiy paruv° xݰyaðiy° .. \Ho\hvaiݰm naiy astiy kartam\i .. Bh. 4.9. || 3) auf einen Satz(inhalt): \IyÒ narôm kasyaÑhe\i (sd.) \IsaÑh°i da¸°iti vŸv°È \Ho\hvatÚ .. paraiti\i (sd.) V. 15.2; - \Iyaða nÒitÚ .. karôtÒ .. avasy°tÚ vÅsônte\i (sd.) \Ho\hvatÚ .. fravaÝayÒ Yt. 13.72 f. a) in Verbindung mit \Ita\i- 'hic ille': \Iyaða azôm h°¶ayene puðrôm .. daðatÚ ahm°i tatÚ \Ho\hvatÚ °yaptôm arôdvÅ\i .. Yt. 5.18 f.; 9.5, 15.4, 21, Vyt. 45. 2) vorausweisend; 1) auf direkte Rede, substantivisch: \InômaÑh° .. \Ho\hvatÚ stuy¹: nÒitÚ .. xÝt°\i Y. 12,3; - \H\Io\hvatÚ manaÑha mainimna: kÒ ma³m stav°tÚ?\i Yt. 5.7; 123, 13.49, 19. 48, 50; - \H\I+\hvŸv°È \Ho\hvatÚ hava xraðwa: yezi m° hau n° ..\i P. 21. 2) auf ein erl²uternde oder ergònzende nominale Bei fògung, a) adjektivisch, auch im Sinn unsres Artikels (des schwachtonigen 'der'): \Ijöahi kay°i y° aom puðrôm baraiti anyahm°i arݰn°i varÝtôm\i Yt. 17.58; - \I°atÚ .. aom môrôÁôm fraÁr°rayeiti .. parÒ.darÝ na³ma\i V. 18.23; - \H\Io\hv°È tÚba¹Ý°È .. da¹vana³m maÝy°na³m¶a\i ".. die Anfeindungen der \ID\i. und Menschen" Yt. 1.10; - \Iyasô tatÚ paiti \Ho\hv°È ga¹ð°È t°yuÝ .. para.baraiti dasa\i ".. was jenes, das Anwesen anlangt .." V. 13.10; 11. ƒÂ) mit relativischem Anschluss: \H\I+o\hv°u\i (NSf.) \Ipairika y° duüy°irya\i Yt. 8.54; - \H\Io\hva³m kôhrpôm .. ya³m s°mahe\i Yt. 13.61; 62, Y. 26.2, V. 19.14; - \Iha¶a \H+o\hvaѱhatÚ vÅsatÚ yatÚ m°zdayasnÒitÚ\i V. 19.12; - \Iha¶a \Ho\hvaÑh°tÚ yatÚ fa¹vÒ.jöatay°È\i V. 19.20; - \Iva\i (APn.) \Iba¹Ýaza .. y° hum°yehe \iVr. 9.2. b) substantivisch: \H\Io\hv°È\i (NSm.) \Ipav°È .. fr° .. vÅsaite miðrÒ \iYt. 10.46. a) mit relativischem Anschluss : \H\Io\hva\i (APn.) \Iy°È n°iry°È y°È puðrahe\i "das der Frau .." N. 54; - \H\Io\hv°È\i (APf.) \Iy°È any°È sr°vayÒitÚ\i "die andern (n²ml. \IG°ð°s\i) .." N. 46; - \Ina¹¶iÝ \Ho\hvatÚ yÒ spôntahe\i Yt. 15.3 (?). 3) auf ein Relativum als dessen Korrelat, a) adjektivisch: \Idva aurvanta .. aom .. aurvantôm yÒ aÑhatÚ °suÝ .. aom . . aurvamtôm yÒ .. urva¹sayatÚ\i Yt. 5.131; 1.24, 14.29; \I¶it \Ho\hvatÚ va¶Ò °s .. yatÚ m¹ frava¶Ò ..\i Y. 19.1, Yt. 5.42, Vr. 20.1 f.\H6\h, G. 2.8; - \IxÝaðrôm¶a \Ho\hvatÚ .. y° .. r°ma³m¶°\i (sd.) \Id°tÚ\i Y. 29.10; - \H\Io\hva\i (IS.) \IdaxÝta daxÝtavanta y° nÒitÚ pouru.jöira\i (sd.) \IfradaxÝta\i Yt. 5.93; - \Ho\h\Iv°\i (IS.)\H5) \h\ImanaÑh° y° .. mant°\i .. Y. 33.6; - \H\Io\hvaiÑh°È drñjöÒ .. y° .. upa.dvasaiti\i V. 10.17; 17; - \Iha¶a ovaiѱh°i jöahikay°i .. y° .. upa.baraiti\i (sd.) Yt. 17.58; - \InÒitÚ \Ho\hv°È\i (APf.) \Izaoðr°È .. y°È .. fraÑuharônti\i .. Yt 5.93; 14.12; - \H+o\h\Ivaѱh°È\i (APf.) \IfravaÝayÒ .. y°È .. °ÈÑharô\i Y. 23.1; - \H\Io\hv°È\i (APn.) \Id°ma³n .. y°È hônti ..\i Vr. 7.4; - \H\Io\hv°iÝ urv°t°iÝ\i (sd.) \Iy° tñ .. dÅdôrôüÒ\i 44.15; - || \H+o\h\Iv°\i (NPf.) \Idahy°va\Hh\h ty° d°raya\Hh\hva\Hh\huÝ ad°raya\Hh\h\i D. 6.4; - \ImatÚ \Ho\hvabyÒ\i (DP.) \IdaxÝt°byÒ yaða °ðrava\i "mit den Zeichen, wie ein Priester (sie hat)" V. 13.22. ƒÂ) das Substantiv ist aus dem Relativsatz heraus zu erg²nzen: \Iy° tñ kafÝÅ\i (sd.) \H\Io\hv°È\i (APf.\H6)\h, n²ml. \IaÝÅÝ\i) \Iy°È d°È aÝÅÝ ..\i Y. 43.4. b) substantivisch: \H\Io\hvatÚ y°sa³s hyatÚ vôÄ ÅÝt°\i (sd.) \IvahiÝtôm\i Y. 49.12; - \H\Io\hve\i (als AP.) \Iaipi\i (sd.) \Idai¸yantÒ .. yÒi .. druüinti\i Yt. 10.45; 45; - \H\Io\hv°iÝ.aibÅ yôÄng daintÅ nÒitÚ jöy°tôÄuÝ\i (sd.) .. Y. 32.15; - \H\Io\hva¹Ýa³m¶a paðÒ p°ÈntÒ yim\i (statt AP.) \Iisônti miðro.drujöÒ\i Yt. 10.45. 4) auf den Inhalt eines Konjunktions- oder Relativsatzes, a) adjektivisch: \H\Io\hvatÚ °yaptôm dazdi m¹ .. yaða azôm h°¶ayene\i .. Yt. 5.18; 130, 9.17f., 15.3, 17.25; - \H\Io\hvahe¶° paiti ya³nahe yatÚ h¹ daðatÚ ..\i Yt. 16.6f. b) substantivisch: \H\Io\hvatÚ h¹ asti masyÒ arôðôm\i (sd.) \IyatÚ uÝt°nôm bunjöay°tÚ\i V. 7.71; - \Iaom\i (NSn.) \Iaiѱhe asti uzvarôzôm yatÚ n° .. da¸°iti\i V. 18.37; - \Ipôrôs° \Ho\hvatÚ yað° hvÒ .. ðw°va³s\i (sd.) \I.. yad° hvÒ aÑhatÚ\i Y. 31.16; - \Ipôrôs° \Ho\hvatÚ y° \H+\hma¹niÝ ..\i (sd.)Y. 31.15.\H \h Undeutlich: \H\Io\hva ha¶aite\i .. Yt. 10.117\H7)\h; - \Iyezi \Ho\hvatÚ va¹ðatÚ ..\i N. 11; - \H\Io\hvatÚ ¶ÒiÝta\i P. 26. ASn. \Iaom\i und \IavatÚ\i als Adv., ferner die adv.-artigen Verbindungen \Iava\Hh\hpar°, avahyar°diy, pas°va\Hh\h\i sbes. Vgl. \Ihauv, h°u\i. [S. noch \Hxx\h\Ikavahm°tÚ\i.] @Ableit. - ai. \Iavo±hÜ\i (GD.), np. \IÒi\i. - Pò.: \I°n, Òi, °n i Òi, ¹tÒn\i; s. noch No. 2, 4ff. - 1) zFlex. $ 240. - 2) Pò.: \I°nÒk\i. - 3) $ 268.35. - 4) Pò.: \I°n and\i. - 5) Pò.: \Iay°w°r¹n¹t\i; s. No. 6. - 6) Pò.: \Iay°w°r¹t\i; s. No. 5. - 7) Vgl. KZ. 31.265. \Bj. \H2\ha'va-\b Adj. 'tantus, soviel (wenig), solch': \Ifrasr°vayÒ \Ho\hva\i (APn.) \Id°ðra yim dim va¹n°tÚ \H+\hôvista¹Ýva \H+\hvind°nôm nÒitÚ \Ho\hva\H1)\h y° vista¹Ýva\i N. 16. Vgl. \Iavant\i- und \Iy°v°\i. - Pò.: \I°n\i. - 1) Hds. \I°va\i. \Bj. \H3\hava-\b Adj., Du. 'beide': s. unter \Iuba\i-. \Bj. +ava.antara-\H1)\h\b Adj. 'an das, was innen ist, hinabreichend, angrenzend': \Iantarô¶a\i (sd.) \H\I+o\hra\H1)\h .. maÁa\i V. 9.11. @Pò.: \IavarÒntar\H\i2)\h. - 1) So L\L4\l u. a.; NA. \Iavantarô\i. - 2) \IavarÒn\i òbersetzt \Iaora\i. \Bg. ava¹\H|\ht°t-\b f. "Wehe'tum', mit GS. \Iva¶Ò\i 'Weherufen' (òber sich selbst): \H\Io\ht°s va¶Ò\i "Weherufen" Y. 31.20\H1)\h. @Ableit. aus \IavÒi\i Interj. - Pò.: \Ian°k rawiÝnÅh gÒw¹t\i. erl.: \IkuÝ an°k mat ¹st¹t\i. - 1) Vgl. zu \Ivayñ.bôrôt-\i. \Bj. ava¹ða\b (indekl.): \Iiðe\i (sd.) \Iiða yaðna ahm°i av\Ho\h iða yaðna kahm°i\i Yt. 19.61. Sinnlose Fluchworte. \Bj. ava¹pa¹m\b V. 1.2 PòZ.\H2\h: -?-. Der Text lautet: \Ik°r pa av\Ho\h kun¹nd, ast k¹ ¹tÒn gow¹t ku pa av\Ho\h ap¹ °y¹t\i. Npò.: \IbÅ bÅm\i (wegen des Anklangs). Vgl. sp. Komm. I. 32, Ggr. Pehl. 32, Haug Essays\H2\h 356. \Bj. ava¹n\b V. 19.13: s. \H1\h\Iay\i- mit \Iava\i. \Bj. a-va¹za-\b Adj. 'sòndlos, sich keiner Sònde schuldig machend': \H\Io\hzÒ dôm pas¶a¹ta .. fra¶a syazjöayÒitÚ\i (sd.) A. 3.13; 13; - \H\Io\hzÒ a¹taÑh°È \H+\hfrabôrôta d°stra.masÒ\i (sd.) \Ipaiti.barÒ\i N. 67; 67. Et. ? 1) - Pò.: \Iavin°s\i, Sò.: \Iap°pahÜ\i. - 1) Wegen des fròher verglichenen np. \Iv¹üa\i s. Horn NpEt. 58. j.\I avaoiriðôntôm\i Yt. 16.10: lies \IavÒ.irið\H\io\h, s. \Ir°ð\i-. \Bj. avaoiriÝta-\b n. im Strafgesetz 'Angriff' mit bewaffneter Hand*\H)\h: \IyatÚ\i (\InarÝ snaðôm\i) \IfraÝusaiti a¹tatÚ h¹ \Ho\htôm\i "wenn er (auf den Mann) losgeht (ihn zu schlagen), so begeht er damit einen Angriff" V. 4.17; - \IyÒ narôm \Ho\htôm \H+\havaourva¹sayeiti\i (sd.) V. 4.22, 26. *) Vgl. die Defmitionen F. 25b: \IÒiriÝt vartiÝn °n bav¹t ka avin°s r°¸ sn¹h apar vart¹t\i und bei DST. ZA. 2.54: \Ibhr°mitamÜ kila kasy°py upari gh°tamanas° s±astramÜ bhr°mayati\i. Komp.: \H2\h\Iava \i+ *\IurviÝta\i-, $ 268.44. - Pò.: transskr. j. \IavaiatÚ\i F. 7: lies \IavavatÚ\i. \Bj. ava-kana-\b m. 1) 'Graben, fossa': \IyÒ a¹tôm \Ho\hnôm avakanta\i V. 15.39. 2)'Grube': \Ia¹ta¸a .. mazdayasna aiѱh°È zômÒ \Ho\hnôm ava.kanayn\i V. 8.8\H1)\h. @Zum V. \H2\h\Ikan\i-. - ai. vgl. \Ikhana±\i- Adj. - Pò.: \IfrÒt kaniÝnÅh\i. - 1) Vgl. zSt. V. 5.10f. \Bj. ava-kanay-\b m. 'Graben, fossa': \IyÒ a¹tôm avakanôm avakanta yeѱh°È vÒ a¹ÝÒ \Ho\hniÝ aÑhatÚ\i V. 15.39\H1)\h. Pò.: \IfrÒt kaniÝnÅh\i. - 1) zSt. s. unter \IuÝtrÒ.st°nay\i-. \Bj. ava-kanta-\b n. 'Graben, fossa': \Iyezi a¹Ýa ga¸wa \Ho\hta¹Ýva frajöas°tÚ\i 15.38. Zum V. \H2\h\Ikan-\i; vgl. \Inikanta\i-. - Pò.: \IfrÒt kaniÝnÅh\i. \Bj. ava-Án°na-\b Adj.. PPM.: s. \H1\h\Igan\i-. \Bj. a-va¶ah-\b Adj. 'stimmlos' sva. 'der seine Stimme nicht braucht' (vom Hund)\H1\h': \IyatÚ .. sp° \Ho\h¶° v° bavatÚ a¸aityÒ.xratuÝ\H\i \h"wenn .. einerseits ein Hund seine Stimme nicht braucht\H1)\h, der (weil er) nicht recht bei Verstand ist" V. 13.29; - \Iyezi nÒitÚ sp° \Ho\h¶°È .. a¸°ityÒ.xratuÝ pasñm v° narôm v° ra¹Ýy°tÚ\i "damit nicht der Hund, der seine Stimme nicht braucht\H1)\h, weil er .., ein Schaf oder einen Menschen zu Schaden bringe" V. 13.31. Pò.: \Iaguft°r\i. - 1) D. i. der beisst, ohne vorher zu bellen. Der Hund soll erst - der Hofhund den Fremden, der Sch²ferhund das Schaf - durch Bellen warnen und zurecht weisen. \Bj. a-va¶Ò.urvatay-\b Adj. 'der einen Vertrag durch das (blosse) Wort abzuschliessen nicht qualifizirt ist'\H1)\h:\I myazdav°È ratuÝ amyazdavanôm ratuna¹m \Ho\hvaitÅm daste antarô mazdayasn°iÝ\i ".. macht (erkl²rt) der R. .. den .. Laien fòr unf²hig, durch das (blosse) Wort einen Vertrag abzuschliessen" A. 3.8. Pò.: \Iava¶ ratÅh aÝ dahiÝn\i, (Sò.: \Iavacogurutvam\i); erl.: \Ik¹Ý guft pa °var n¹ d°riÝn\i. - l) Der Vertrag durch das blosse Wort (s. V. 4.3 und zu \Iurvaitya-\i) setzt das grÓsste Vertrauen in den Vertragschliessenden voraus. \Bj. \Hxx\hnÒitÚ ava¶inÒ \b\Id°itÅm vÅn°t\Hxx\h\i N. 5\H1)\h. Pò.: fehlt. - 1) Es folgt: \Ia¹v°¶ina d°itÅm vÅn°nðat.\i \Bj. ava¶inÒ.mazah-\b Adj. 'was (njch) geringeren Pfandwert hat'\H1)\h \InÒitÚ zÅ ahurÒ mazd°È y°ÈÑhuyana³m avarôtana³m paiti.ri¶y° daiðe aspôrônÒ.mazo nÒitÚ \Ho\hzÒ\i (ASn.) \IyavatÚ\i .. "nicht tut \IAhM\i. von beweglichen Sachen bei Seite, nicht was einen \IAsp\i., nicht was noch weniger (als Pfand) wert ist, soviel als .." V. 5.60. @*\Iava¶ina\i- Adj. 'inferior'; Ableit. zu ai. \Ia±v°n»k\i- Adj.; vgl. ai. \Iav°cűna\i- Adj.; s. auch mp. \Iav°k\i (unter \Iavarô\i). - Pò.: \I°n and ¶and mas°k\i (?). - 1) MÓglich w²re auch die Deutung: 'fòr dessen Pfandwert es keine Bezeichnung gibt, des Pfandwert (wegen seiner Geringfugigkeit) nicht ausgedròckt werden kann'; *\Ia-va¶ina\i-, zum V. \Ivak\i-, ai. \Iva±cana\i- n. ($ 298.4). \Bp.\b\I ut°Ýaiy\i .. \IÝ\Ha\hm\Ha\h\i \Bavajöam\b "und ich .. ihm -?-" Bh. 2.13, 14. @\Ia-vajöam\i oder \Ia-va\Hn\hjöam\i - wobei \Ijö\i auch fòr \Iü\i aus ar. \IÁüh\i stehen kÓnnte - ist jedenfalls iSPrA. Die Bedeutung des S²tzchens bleibt dunkel. S. zuletzt KZ. 37.554. \Bj. ava.jöasan-\b Adj. 'her-, hinzukommend, gehend zu -' (mit \I°\i und Akk.): \Iyas¶a .. fr°.v° Ýñsa\i (NS.) \Iha¶° daiѱhaotÚ \Ho\hsa daøyñm °\i Yt. 1.17. \Ian\i- Part, zum Praes. 14 des V. \Igam\i-; Bthl. IF. 10.195. - Pò.: \Ika ap¹ ras¹t Ò d¹h°n\i. \Bj. ava.jöastay-\b f. 'Bitte': \H\Io\htÅm paurva³m °pÒ jöai¸yÒiÝ .. pas¶a¹ta\i .. "zuerst sollst du an die Wasser deine Bitte richten\H1)\h ..; dann .." Y. 65.10. @Pò..: \Ipa ap¹ ü°¸iÝnÅh\i. - 1) WÓrtl.: precem priorem aquas preceris; Akk. des Inhalts. \Bj. ava.tanuya-\b Adj. -?-: .. \Ina³ma ahmi .. ðrityÒ \Ho\hyÒ\i Yt. 1.7. @Pò.: \IsitÅkar ¹tÒn tuv°nÅk - ku pa k°r u d°tast°n tuv°nkar ¹m vam ¹n n°m ha¶ °n.\i \Bp. ava'd°\b (\Ho\h\Ida\H\io\h)\H1)\h,\B j. ava'¸a\b Adv. 1) 'dort, da': \Ipatigraban° n°ma\Hn\h vardanam .. \Ho\hd° hamaranam akunauÝ\i Bh. 3.1; 7, 9, 10, 2.6 - 11\H6\h, 16; - \Iimaiy martiy° tyaiy \H+\hadakÅy\i (sd.) \H\Io\hd° °ha\Hn\ht°\i Bh. 4.18; I. 18\H2\h, 2.3, 6, 3.4, 11, 5, 4; - \Idid° .. \Ho\hdaÝim av°jöanam\i Bh. 1.13; 5.1, 3.8\H2)\h; || - \Ikva .. \Ho\h¸a b° .. asne kamôrô¸°tÚ\i "wo .. ? .. dort .." H. 2.20, \H+\hVyt. 54; Yt. 8.47, 19.93, N. 15; 2\H3)\h; - \H\Io\h¸a a¹ta¸a a¹tahe Ýyaoðnahe\i .. V. 4.50. a) || \Iha¶° avadaÝa\Hh\i4)\h 'von da aus': \Ihauv udapatat° b°birauv dub°la\Hh\h n°m°\Hn \hdahy°uÝ ha¶° av\Ho\h hauv udapatat°\i Bh. 3.13; 1.11.; - \Ihauv .. aÝiyava\Hh\h paiÝiya\Hh\huv°d°m ha¶° av\Ho\h k°ram \H+\h °yasat° hy°\Hh\hparam \H+\h°iÝ ..\i Bh. 3.7 ||. 2) 'dorthin, dahin':|| \Irax° n°ma\Hn\h vardanam .. \Ho\hd° hauv .. \H+\h°iÝ \iBh. 3.6.; 1.19, 2.13; - \IfravaÝayÒ \i. . \Iy°È \Ho\h¸a para fraoirisiÝt°È\i (sd.) \Iyaðra\i. Yt. 13.25. [S. noch \Iavað°\i No. 5]. @Ableit. - Pò. (zu V. 4): \I°n\i, (zu H. 2, N. 15). \I¹tÒn\i. - 1) Vor Enkl., s. jedoch No. 2. - 2) Aber Bh. 3.11 steht \Iavad°Ýim\i. - 3) Hds \Iavapa\i; s. N. 15. - 4) Wortl. 'von da ihm statt 'da von ihm'; \Iha¶° Ýa\Hh\h\i (AbS.; s. \Ihva\i-) wie \Iha¶°ma\Hh\h\i; Bthl. BB. 14. 247. Falsch KZ. 35.29, ZDMG. 52.595; es darf hinter \Iha¶°\i ein Abl. nicht fehlen. \Bj. ava¸°tÚ\b Adv. 'von dorther': \ItiÝtrÅm .. yÒ av\Ho\h fravaz°ite\i Yt. 8.35; - \IyÒ av\Ho\h fraxÝayeite\i (sd.) \Iyaða\i .. Yt. 19.66; \H+\hF. 7\HI)\h. @Ableit. aus \Iava¸a\i; s. \H1\h\Ia¸°tÚ\i. - Pò.: \I°nÒk\i. - 1) Ausg. \Iavay°tÚ\i, K 20 \Iava¸atÚ\i. \Ij. ava-dôrôna³n\i V. 18.19: s. unter \Iava parÒitÚ dôrônaõm\i. \Bj., p. ava'ð°ß\b Adv. 1) 'sic, ita"; 1) vergleichend 'so, ebenso'; ein Nebensatz mit \Iyað°ß\i 'wie' geht voraus oder folgt: || \Iyað°Ý°m .. aðahya\Hh\h \Ho\hð° \H+\hakunavaya\Hn\ht°\i Bh 1.8; - \Iyaða .. hvarôxÝa¹tôm .. fra¶a °iti aiwi¶a vazaite .. \Ho\hða azôm¶it .. °jöasani\i Yt. 10.118; - || \Iyað° paruvam¶iy \Ho\hð°\i Bh. 1.14.\H1\h; 4.4, 5.2; - || \Iiyam yuviy°\i (sd.) \Iak°niy \H+o\hð° \H+\hyað° adam niyaÝt°yam\i D. 17.3; - \IyimÒ \Ho\hða kôrônaotÚ yaða dim \H+\hiÝasatÚ ahurÒ\i V. 2.32; 18.32, 35, 38, 19.33. 2) vorausweisend 'folgendermassen, also': || \Ihauv k°rahy° \Ho\hð° adurujöiya\Hh\h adam bardiya\Hh\h amiy\i Bh. 1.11; 16, 2.3. 5, 3.13, 1.16, 2.14, 3.5; - \Iiyam\i (sd.) .. \Iadurujöiya\Hh\h \Ho\hð° aðaha\Hh\h adam .. amiy\i Bh. b - j\H9\h; 4 - 2\H9\h; - \H\Io\hð°Ýaiy aðaham paraidiy\i "so befahl ich ihm: 'Zieh aus .."' Bh. 3.3; 9, 14, 2.6, 7, 10, 14; - \Iyaduy \Ho\hð° \H+\hmaniy°hay ha¶° aniyan° m° tarsam\i D. 5.3; Bh. 4.5; || - \Iuiti \Ho\hða maÑh°nÒ:\i .. Yt. 19.47; - \IhÒ \Ho\hða vy°xmanyata: \i.. Yt 19.43. a) mit folgendem \Iyaða\i oder \IyatÚ\i 'insofern .. als.; deshalb .. weil ..' \H\Io\hða saoÝya³s yaða vÅspôm ahñm .. s°vay°tÚ\i Yt. 13.129; 129.142;\H1)\h - \Izaya \Ho\hða staxrÒ\i (sd.) \IyatÚ\i .. FrW. 8.2. 3) zuròckweisend, a) modal 'in der angegebenen Weise': || \I.. nñram ðuv°m varnavat°m tya\Hh\h man° kartam \Ho\hð° \H+\habava\Hh\i2)\h ".. soll dich jetzt òberzeugen: was von mir getan wurde, so (wie angegeben) geschah es" Bh. 4.10; - || \Ipatik°ram dÅdiy .. \Ho\hð°\H3)\h xÝn°s°hidiÝ ada\i (sd.) - \Itaiy\i .. D. 6.4; - \Iahm°i bityÒ °jöasatÚ .. gôÄuÝ kôhrpa .. \Ho\hða °jöasatÚ\i Yt. 14.6; 9-27\H8\h; - \Ipaiti ma³m pôrôsaÑuha .. \Ho\hða t¹ aÑhatÚ vaÑhÒ\i V. 18.7; 7, Vyt. 42; - \Ipas¶a ðrixÝapar°tÚ us tanñm snaya¹ta us .. paiti \Ho\hða yaoüdaya³n\i (sd.) "nach drei N²chten soll man den Leib waschen ..; auf diese (angegebene) Weise sind sie .." V. 5.54; 8.36, 6.42, 7.23; - \H\Io\hða frabôrôta \H+\hzaoðr°È frabarÒitÚ\i N. 68. b) zeitlich 'zur angegebenen Zeit, da': || \H\I+\h°ð\Hr\hiy°diyahya m°hya 23 rau¶abiÝ ðakat°\i (Stverz.) \I°ha\Hh o\hð°Ý°m hamaranam kartam\i ".. da (zur angegebenen Zeit) wurde von ihnen die Schlacht geliefert" Bh. 3.3; usw. c) begròndend 'aus den angegebenen Grònden, folglich, in Folge dessen'\H4)\h: \Ip°urvÒ yatÚ dim us¶a uzdva³nayatÚ .. ðra¹taonÒ .. hÒ \Ho\hða vazata ðri.ayarôm\i ".. der schwebte in Folge dessen .." Yt. 5.61f.; - \Iava a¹tôm nm°nôm barayôn \Ho\hða iristôm hôrôzayôn\i "so sollen sie die Behausung wegtragen (und) folglich den Toten dalassen" V. 8.3; 2; - \IvÅspe tôrôsônti pôrônine \Ho\hða m°vaya¶itÚ .. tôrôsôntu\i (sd.) Yt. 14.38. 4) 'desgleichen, item': \Ipaoiry°i nidarôzayôn\i (sd.) \Iapôrôn°yñkôm \Ho\hða °trôm\i V. 15.48; - \ImairyÒ drv°È bizangrÒ \Ho\hða aÝômaoÁÒ\i V. 5.35; - \IjövÒ narôm .. jöainti nÒitÚ \Ho\hða môrôtÒ\i V. 5, 37; 38; - \I°ðrÒ ahurahe .. \Ho\hða n°irikay°i\i 15.45 Gl.; Vd. 2. II) 'in einem solchen Fall, unter solchen Umst²nden': \IyatÚ .. spa aha³m.bao¸ômnÒ v° bavatÚ .. \Ho\hða h¹ ba¹Ýazôm\i (sd.) .. \IupÒisayôn\i 13.35; 15.48. III) 'dort'\H5)\h: \IkÒ \Ho\hða da¹na³m .. vÅbaratÚ a¹ta¹Ýva varôfÝva\i "wer hat dort die Religion verbreitet ..?" V. 2.42; 39. [Vyt. 54: lies \Ho\h\Iða\H\i6)\h.] @Ableit. - Eig. 'auf jene Weise'. - woss. \Ivot ²\i. - Pò.: \I¹tÒn\i, (zu V. 2.42): \I¹tar\i; Npò. erl.: \Iba Ån s_ñrat\i. - 1) S. 3 c. - 2) Erg²nzt. In der NA. wird die auf dem Stein vorhandene Lòcke òbersehen; s. Bthl. IF. 12.136. - 3) Foy KZ. 35.51 will \Iavad°\i. Ich kann auf der Photographic nur \I°\i sehen. - 4) Vgl. 2 a. - 5) zBed. s. \Iyað°ß\i. - 6) Vgl. H. 2.20. \Bj. avað°tÚ\b Adv. 'so', in zuròckweisendem Sinn: \Iav\Ho\h i¸° sraoÝÒ astñ\i "so soll sich hier der Gehorsam einstellen" Y. 56.1. @Ableit. aus \Iavaða\i (sd. 3); vgl. \Ia¸°tÚ\i. - Pò.: \I¹tÒn\i, Sò.: \Ievam\i. \Bj. avaðe\b (indekl.): \Iiðe\i (sd.) \Iiða yaðna ahm°i av\Ho\h iða yaðna ahm°i °vÒya iða yaðna ahm°i\i Yt. 19.63. Sinnlose Fluchworte. \Bj. \H+\hava.ðwarôsa-\b m. 'Abschneiden, Schnitt', Bezeichnung einer Art von KÓrperverletzung\H1)\h: \Ho\h\Isahe\i F. 25a. Zum V. \Iðwarôs\i-. - Pò.: \Iap¹ burriÝn\i, erl.: \IbrÅn i °n °m°r \H+\hka xÒn ha¶aÝ °y¹t\i "ein Schnitt von der Art (eig. 'Zahl'), dass Blut danach fliesst". - 1) Vll. eine spezielle Art von \Ix\Hv\harata¶atÚ.vohuÅ-\i (sd.); vgl. PòErl. \Bj. ava'ðra\b Adv. 'illic, dort': \Iairyanôm va¹jöÒ .. dasa \Ho\hðra m°ÈÑhÒ zayana\i V. 1.3. woss. \Ivort'²\i. - Pò.: \I¹tar\i. \Bj. \H1\havatÚ\b Adv. 1) 'dorthin': \Ikva ..? av\Ho\h da¹va handvarônti\i V. 7.54. 2) 'desshalb, darum', mit folg. \IyatÚ\i 'weil': \Iav\Ho\h vayuÝ ahmi yatÚ \Lu\lva da³ma vayemi\i Yt. 15.43; 43, 44\H2\h. 3) 'dann', mit folg. \IyatÚ\i wenn': \Iav\Ho\h yatÚ h¹ narÒ .. apuðr°i\i (sd.) \IaÑhatÚ\i Vd. 2. ASn. aus \H1\h\Iava\i-. - Pò. (zu I): \I°nÒk\i, (zu 3): \I¹tÒn ka\i .. \Bg. \H2\havatÚ\b Adv.: s. \Iavant\i-. j. \Iavapa\i N. 2: lies \Iava¸a\i; sd. mit No. 3. \Bp. ava\Hh\h-par°\b adv.-artige Verb, 'dort davor': \Iarݰd° n°m° did° hara\Hh\huvatiy° av\Ho\h \H+\hatiy°iÝ\i "es ist eine Festung in Arachosien, \IA\i. mit Namen. vor der zog er dort voròber" Bh. 3.11\H1)\h. \Iava\Hh\h\i ASn. aus \H1\h\Iava\i- und \Ip\H\io\h.\H2)\h - 1) Der von \IViv°na\i geschlagene Fòhrer der Aufst²ndischen musste vor der mit treuen Truppen belegten Festung \IA\i. vorbei, die auf seiner Ròckzugslinie lag. Dort wurde er festgehalten und dann von dem nachsetzenden \IV\i. gefangen genommen. - 2) Foys A¼nderung KZ. 35.43 ist òberflòssig. \Bj. ava parÒitÚ \H+\hdôrôna³m\H1)\h\b Inf. 'entzwei zu spalten, entzwei zu sprengen': \Iava m¹ °ziÝ .. parÒitÚ pairiðnôm aÑhva³m ava.d\Ho2) \hsadayeiti\i (sd.) V. 18.19\H3)\h. Zum Praes. II des V. \H1\h\Idar\i-. - Pò.: \Iap¹ \H+\hdarrÅt\H\i4)\h (wozu \H1\h\Isand\i- No. 4). - 1) L 4; NA. \Ho\h\Ina³n\i, Hds. auch \Ho\h\Ina³\i; $ 303.7, 8. - 2) Das I. Praev. ist wiederholt. - 3) Vgl. Yt. 8.54. - 4) In den Hds. ist das Ideogramm von \IdarrÅtan\i mit dem von \IhiÝtan\i verwechselt. \Bg. ava-pastÒiÝ\b Inf. 'hinabzufallen': \Ikasn° dôrôt° za³m¶° adô nab°Ès¶° avap\Ho\h kôÄ apÒ urvar°Ès¶°\i "wer wahrte die Erde unten und den Luftraum, dass sie nicht hinabfielen, wer Wasser und Pflanzen?" Y. 44.4\H1)\h Zum V. \Ipat\i-. - Vgl. \Ipaiti.pastay\i-. - Pò.: \Ianap¹ ÒftiÝn\i. - 1) zSt. und Konstr. s. RV. 2.17.5, 1.105.3. \Bj. ava-Ñuhabdômna-, -Ñhabdômna- \bAdj., PPM.: s. \Ix\Hv\hap\i-. KompE. j. \IavaÑr°say°tÚ\i N. 85: s. \Ir°s\i-. \Bj. ava-rahabdant- \bAdj., PPA.: s. \Ix\Hv\hap\i-. \Bj. a-vaÑhav-\b Adj. 'ungut, bÓse': \IvÅ da¹v°iÝ aÁ°iÝ \H+o\hѱhÅÝ\i (IP.)\H1) \h.. \Isarôm mruy¹\i Y. 12.4. Ableit. - Pò.: \Iav¹h dah\H\i2\h). - 1) $ 231.2. So Pt 4; vgl. die Var. \Ho\h\IÑhñiÝ\i; NA. \Ho\h\IÑhñÝ\i. Doch s. zu \Iy°tav\i- No. 1. Í 2) S. zu \IvaÑhud°h\i-. \Bg. ava-Ñh°na-\b n. 'Abschluss, Vollendung', in eschatalogischem Sinn: \Iyast¹ vÅspôÄ.maziÝtôm sôraoÝôm zbay° \Ho\hn¹\i "der ich deinen Sr. als den allergrÓssten anrufen will bei der Vollendung" Y. 33.5. Zum V. \Ih°(y)\i-. - ai. \Iavas°±na\i- n. 'Zuendegehen'. - Vgl. \H1\h\Isasta\i- und Gdn. BB. 15.254. - Pò.: \IÒ ay°w°rÅh\i. \Bj. avaÑhe, avaiѱhe\b Inf. 'zu helfen': s. unter \H2\h\Iavah\i-. Zum V. \Iav\i-. - ai. \Ia±vase\i. \Ij. avaÑhi\i N. 54: lies \Ix\Hv\haÑhe\i, s. \Ix\Hv\ha\i-. \Bj. avaÑhu\H|\htôma-\b Adj. 'der wenigst gute, bÓseste': \Ida¹v°iÝ .. h°ta³m \Ho\htôm°iÝ\i Y. 12.4. Pò.: \Iav¹h dahtum\i. \Bj. +ava.nayant-\b Adj. (fem. \Ho\h\IyeintÅ\i-), PPA.: s. \Inay\i-. \Bj. a-vanômna-\b Adj. (fem. \Ho\h\In°\i-) 'der nicht besiegt wird, unbesieglich': \Is°ðras¶° .. vanatÒ \Ho\hnahe\i Yt. 10.109; - \Inara³m .. vanata³m \Ho\hnana³m\i Ny. 3.10; - \Ipan¶adasa na\i (statt NSm.) Yt. 1.8; - \IsaÑuhas¶itÚ paiti \Ho\hnay°È\i Yt. 13.133. a) von Fesseln sva. 'unzersprengbar': \ItiÝtryÒ .. pairika³m °darôzayeiti bibd°iݶa ..\Ho\hn°iݶa vÅspabd°iݶa\i (sd.) Yt. 8.55. PPM. zu \H1\h\Ivan\i-. - Pò.: \Iastav\i, erl.: \Iha¶ ¶Å¶ i fr°rÒn stav n¹ bav¹m\i. \Bj., g. a'vant-\b Adj. (fem. \Ho\h\IvaitÅ\i-) 'tantus, so gross, viel, lang', a) mit dem Korrel. \Iyavant\i- oder \Iyaða\i: \Iyaða azôm \Ho\hvata vôrôðra ha¶°ne yaða\i .. Yt. 5.69; - \H\Io\hvatÚ mÅüdôm .. yaða .. hazaÑrôm\i A. 3.7; - \H+o\h\IvatÚ\H\i1)\h \Iaipi \i(sd.) \Iyaða narÝ vaÁ¸anôm\i V. 6.22; 10, 8.23; - \IyavatÚ anu aipi\i (sd.) .. \IvÅspôm \Ho\hvatÚ aipi\i .. Yt. 19.8. ƒÂ) mit Akk. der Beziehung: \Iasti¶a Åm z°È \Ho\hvaiti ba³zÒ yavaiti fraðas¶itÚ\i Y. 19.7; V. 2.19 PòZ. b) mit demKorrelat \I¶vant-: ¶vatÚ hÒ n° aÝay°iti ¶vatÚ ahm°i naire mÅüdôm aÑhatÚ? .. \Ho\hvatÚ hÒ n° aÝay°iti \Ho\hvatÚ ahm°i. naire mÅüdôm aÑhatÚ\i A. 4.4 - 6. a) ASn. als Adv. 'so lang, tamdiu', mit dem Korrelat \IyavatÚ: yavatÚ is°i tav°¶a \Ho\hvatÚ xs°i\i .. Y. 28.4. Ob alt? Vll. NeuschÓpfung zu \Iyavant\i- (nach \Iyahm°i: ahm°i\i usw.); vgl. p. \H+\h\I°v°\i. Annahme von Haplol. (KZ. 29.498) ist jedenfalls unnÓtig. - S. noch \H2\h\Iava\i-. - Pò.: \I°n i and\i, Sò.: \It°v°n\i. - 1) NA. \IavavatÚ\i; s. aber Var. und NA. zu V. 17.7. \Bj. a-vanta-\b Adj.: s. unter \Iabanta-\i. \Bj. avantarô\b V. 9.11: lies \Iava.antara\i. \Bj. ava.môrôtay-\b f. 'Sterben, Tod' uzw. \Ida¹v\iischer Wesen\H1_\h: \ItatÚ asti yñnÒ duÝmanaÑhÒ .. x\Hv\harôðôm pas¶a \Ho\hrôitÅm\i H. 2.36; 36. Pò.: \IfrÒt mÅriÝnÅh\i. - 1) Im Gegensatz zu \Ipara.iristay-\i, vgl. H. 2.18. \Bj. avaya-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hyehe spônghahe aÝaonÒ\i Yt. 13.123. Et. und Bed.? - Var. \Iavahyehe\i Mf 3. \Bj. ava-yam-\H\b1)\h f. 'Abwendung': \Ia¹tatÚ t¹ .. aiѱhe \Ho\hya³m\i (AS.) \H\I+\hda³nmahi yatÚ ðw° didvÅÝma\i "das machen wir dir .. zur Abwendung dessen, dass wir dich beleidigt haben" Y. 68.1. @KompE. - Zum V. \Iyam\i-\H1)\h; ai. vgl. \Iavay°ta±r\i- m. - Pò.: \Ipa ay°w°rÅh\i. - 1) Anders (falsch) Gdn. KZ. 28.407, Jn. JAOS. 13.CCXII, Bthl. IF. 3.37 und $ 382. j. \Iavay°tÚ\i F. 7: lies \Iava¸°tÚ\i. \Bj. avavaitya\b Adv. 'tantundem', mit Akk. der Beziehung; als Korrelat folgt \Iyaða: pairi dim tanava .. urv°nôm .. av\Ho\h ba³zas¶a fraðas¶a pairi.tanuya yaða Åm z°È\i Y. 19.7. LS. aus \Iavavant\i-. - Pò.: \Ipa °n i and zah°k u pahn°k\i. \Bj. avavatÚ\b Adv. 'in solcher GrÓsse, Masse, Entfernung, Weise; ebensosehr, ebenso': \H+\h\Iav\H\io\h F. 7\H1)\h; - \Ho\h\IvatÚ¶itÚ\i Vd. 15. a) sonst mit dem Korrelat. yaða: \Iyeѱhe av\Ho\h .. t°t°È °pÒ ava.barônte yaða vÅsp°È im°È °pÒ\i .. Yt. 5.15; - \Iav\Ho\h ha¶a irista¹ibyÒ yaða ðrig°im\i V. 8.11; 39, 76, 9.29; - \Iyaða satôm kaya¸ana³m av\Ho\h aÝava.jöa¶itÚ\i Yt. 10.2; - \IyÒ av\Ho\h xÝva¹wÒ vazaite .. yaða tiÁriÝ\i .. Yt. 8.6; - \H\Io\hvatÚ¶it yaða hvÒ pôrôsahe\i V. 7.52 PòZ. ASn. aus \Iavavant\i-. - PEL: \I°n i and\i, (Vd.): \Iand ¶and\i. - 1) Hds. \IavaiatÚ\i. j. \IavavatÚ\i Yt. 5.120: s. \Ibav\i-. \Bj. ava'vant-\b Adj. (fem. \Ho\h\IvaitÅ\i-) 'tantus; talis': \H\Io\hvantôm aÝavayny°i\i (sd.) \Ita³m ¶iða³m da¹sayÒ\i V. 5.14(?). A) sonst mit dem Korrelat \Iyaða\i; 1) 'wie, als': \H\Io\hvatÚ¶itÚ yaða sñkay°È\i (sd.) \Ibr°zôm\i Yt. 14.33; 33; - \Ijöainti ma³m ahuna vairya \Ho\hvata snaiðiÝa yaða asma\i .. Yt. 17.20; P. 22; - \Ikôhrpa \Ho\hvatÒ\i (GS.) \H+\h\Israya\i (sd.) \Iyaða d°ma³n sra¹Ýt°iÝ\i H. 2.9; - \Ikôhrpa \Ho\hvata³m sraya yaða di¸ayata³m zaoÝÒ\i (sd.) Yt. 17.11; - stôrônaoiti ana \H+o\hvatÚ starôm .. yaða .. P. 23 (?). a) substantivisch 'tantum', mit Gen. part: \IyatÚ m¹ \Ho\hvatÚ da¹vayasnana³m nijöatôm yaða\i .. Yt. 5.77; - \Iupa .. \Ho\hvatÚ Ý°tÒiÝ\i (sd.) \Iurva \H+\hiݰiti yaða\i .. H. 2. b) mit Akk. der Beziehung: \IarôdvÅm .. y° asti \Ho\hvaiti masÒ yaða vÅsp°È im°È °pÒ\i Y. 65.3; - \Iyas¶a .. \Ho\hvantôm\i (als ASn.) \ImasÒ vÅk°nay°tÚ yaða h¹ tanuÝ aÑhatÚ\i V. 7.51. a) mit \Iyaða yatÚ\i 'wie wenn, als ob': \H\Io\hvata aojöaÑha yaða yatÚ pan¶a narÒ\i 'mit solcher Kraft, als ob es fònf Manner w²ren" V. 15.10 PòZ. 2) 'dass': \Iasti zÅ ana \Ho\hvatÚ ux¸ata\i (sd.) \Iyaða .. nÅ .. haraite\i Y. 19.10. a) mit \Iyaða yatÚ\i 'dass': \Iasti¶a ahmi \Ho\hvatÚ kava¹m x\Hv\harônÒ yaða yatÚ .. us.fr°vayÒitÚ\i (sd.) Yt. 19.68. ASn. \H\Io\hvatÚ\i und LS. \Ho\h\Ivaitya\i als Adv. sbes. [V. 6.10, 22, 8.23: lies \IavatÚ\i.] Pò.: \I°n i and\i, (zu H.): \I¹tÒn\i. \Bj.\b \InÒitÚ a¹tahe uzarônÒ na¹¸a varÒ\i \Bavav°ite\b (38.) P. 54:-?-. Pò.: \Iap¹ °y¹t\i; also zu \H1\h\Iay\i- mit \Iava\i? \Bj. avarô\b Adv. 'hinab, herab': F. 7. KompA. (?). - Vgl. \H2\h\Iava, aor°ß\H\i1)\h. - ai. \Iava±r\i Adv. (RV. 1.133.7). - Pò.: \Iav°k\i. - Vgl. BTHL. IF. II. 140; s. auch \Iava¶inÒ\H\io\h. \Bg. avar-\b n. 'Hilfe', mit Akk. verb.: \Iahur° nñ n°È \Ho\hvarôÄ\i "o \IAh\i., nun werde uns (den Rindern)\H1)\h Hilfe" Y. 29.11. @KompA. (?). - Zum V. \Iav\i-; s. \H2\h\Iavah\i-. - Vgl. \Iavarôgav\i-.- Pò.: \Ik°mak\i. - 1) Wie auch aus \IavarôgôÄuÝ\i (sd.) hervorgeht. \Bj. avarô'gav-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \IgôÄuÝ ôrôzavatÒ \H+\hÒiÁmatasturahe aÝaonÒ\i "des \IA\i., Sohns des \IE\i, Sohns des \IOÄ\i." Yt. 13.125. Aus der synt. Fògung \Iavarô gôÄuÝ\i (oder ²hnl.) erwachsen, d.i. 'Hilfe des Rinds'\H1)\h; vgl. \Ir°Ýtarô.vaÁôntÅ\i-. Die Schaffung des Namens geht von Y. 29.1. c aus, s. unter \Iavar\i-. - 1) JUSTIs Deutung NB. 53 halte ich fòr unmÓglich. \Bj. a-varôt°- \bf. 'Weigegenstand, Besitztum': \Istarôtas¶a g°tuÝ any°Ès¶a bôrôx¸°È \i(sd.) \Ho\h\It°È\i Yt. 17.7; - \Iyezi nÒitÚ tava³n .. pasvÒ staor°¶a anya³m h¹ \Ho\hta³m a¹tahm°i naire frab°rayôn\i V.9.39; 19.26; - \IzurÒ.bôrôt°È t°È\i F. 20; - \IvÅspana³m \H+o\htana³m Ýa¹tavaitana³m\i (sd.) Vd. 17; - \Ia¹vÒ baÁôm ha¶a tana³m\i Vd. 2. a) insbes. mit \Iy°ÈÑhuya-\i (sd.) Adj. 'bewegliches Besitztum, fahrende Habe': \H+\h\Iy°ÈÑhuya \Ho\hta\i F. 4f; - \Ikasvika³m¶ina y°ÈÑhuyana³m \Ho\htana³m\i V. 18.34, 37, 5.60; - \Iy°ÈÑhuyana³m \Ho\htana³m ma¹ðanana³m¶a\i Vd. 2. @KompE. - Eig. Adj. 'wertvoll' (mit \H1\h\Ia\H\io\h 'in'); got. vgl. \Iwairps\i. - Pò.: \Ix\Hv\h°stak\i. \Bj. a-varôða-\b Adj. 'wehrlos': \Ho\h\Ið°È\i (als APm.) \IhÅÝ apivaiti\i (sd.) Yt. 10.27. \Bj. avarô'ðrabah-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hbaÑhÒ r°Ýtarô.vaÁôntÒiÝ\i (sd.) \IaÝaonÒ\i Yt. 13.106; - \H\Io\hb°È\i (NS.) Dk. 7.7, 20, 21, 8.13, 18\H1)\h. @Komp.: \Iavar-\i oder \Iezvarô \i+ *\Iðrabah\i- n. (vll. zu akymr. \Itrab\i 'Wohnung' usw.); eig. Bed.? - 1) SBE. 47.87 f., 37.30; das Wort ist aus einer nicht mehr vorhandenen Aw.-Stelle beròbergenommen. \Bj. ava.urvatay-\b f. 'Vertragsbruch'(?): \Iy°È ha¶a da¹vayasna¹ibyÒ \Ho\hvaiti\i (IS.) \H1)\h\Iapa.bara\i (sd.) \H+\h\Iaya ratufriÝ\i ".. wegen Vertragsbruch .." N. 54. @Pò.: \Iapar pa dñݰrmÅk\i; dazu die Erl.: \Id¹vyasn ¹ k¹ dñݰrm ap°k ap°k n¹ d°r¹t sar ap¹ burr¹t\i. - 1) T \Ho\h\Ivaitya\i. \Bj. a-vasÒ.xÝaðra-\b Adj. 'der nicht nach Gefallen schaltet' sva. 'in seiner Freiheit beschr²nkt, unfrei, abh²ngig': \IvasÒ.xÝaðrÒ hy°tÚ aÝava \Ho\hrÒ hy°tÚ drv°È .. varatÒ \Ho\hrÒ\i Y. 8.6; - \I¶va³s fr°mraotÚ .. ? vahiÝtÒ xÝayamnÒ. '¶vantôm? aÝavanôm vahiÝtôm¶a \Ho\hrôm¶a\i 'was fòr einer sprach aus ..? Der beste Herrscher. Zu was fòr einem? Zu dem Gerechten und Besten und Abh²ngigen" Y. 19.20 (?). Pò.: \In°k°mak x\Hv\hat°¸, ak°m\H\io\h, Sò.: \Iak°mar°j°\i. \Bj. avasy°tÚ\b \H1)\hInf.\H1)\h 'zu erreichen, zu treffen': \InÒitÚ dim .. avasy°tÚ\i (s. \Ia³s\i-) \InÒitÚ akavÒ .. nÒitÚ vÅsônte\i (sd.) \Ias°nÒ av\Ho\h\i Yt. 1.18. Komp-: \Iava \i+ *\Iasy\H\io\h, $ 268.3. - Zum V. \Ia³s\i-. - Pò.: \In¹ \H+\hpatÅr¹nd pa sang¹n nas¹niÝnÅh\i, Npò.: \In¹ pa¸Årand ñr° xir°b kardan\i, Sò.: \Inaca prati kurvanti t°n vin°s±an°ya\i. - 1) Unsicher. Wohl beeinflusst durch die vorherg. 3 S. \Iavasy°tÚ\i; s. auch Yt. 10.72. \Bj. ava's¶astÒ.fravaÝay-\b Adj. etwa 'der die \IFr\i. erzòrnt hat, dem die \IFr\i. zòrnen': \IaÝômaoÁana³m anaÝaona³m .. \Ho\hÝina³m\i Yt. 13.106. *\Is¶asta\i- Adj., PPfP.; vgl. gr. \IƒÌƒÐƒ“ƒÕƒÐƒË\i, ksl. \Ikotora\i und $ 83.2\H1)\h. - 1) Am n²chsten l²ge es *\Is¶asta\i- zu \Iskand\i- zu stellen, vgl. np. \IÝikasta\i; aber die Bedeutung passt nicht. Wieder anders Gdn. KZ. 25.561. \Bj. ava.spaÝtay-\b f. 'Aussp²hen' (von oben her): \InÒitÚ dim .. drv°È .. \Ho\hti¶ina\i (IS.) \Iaoi\i \H\I+\hava.spaÝnÒitÚ\i (sd.) Yt. 11.5. Zum V. \Ispas\i-. - Vgl. \IspaxÝtay\i- und \IspaÝitay\i-. - Pò.: \Ip°sp°n¹niÝn\i. g. \IavazazatÚ\i: s. \Iz°(y)\i-. j. \Iava.zbayatÒ\i Yt. 13.35: lies \Iava\i (d. i. \Iava\i) \Izb\Ho\h\i. \Bj. avaÝant-\b Adj. (fem. \Ho\h\IÝaitÅ\i-) -?-, von der Nacht: \Ita³ðryas¶itÚ ha¶a xÝafnÒ \Ho\hÝaiðy°È aipi.awray°È\i. Yt. 14.31. Npò.: \Idar Ýab i t°rÅk y° dar Ýab i rñÝan\i (!). \Bj. \H1\havah-\b: \Iawü\i-\H1)\h n. 'Wasser': \Ima¹Áa .. avÒ urvaitÅÝ\i (sd.) Yt. 8.40. @KompA. - Statt \Iaw\H\io\h geschr., $ 268.37. - ai. vgl. \Ia±mbhas\i- n.; Gdn. KZ. 28.186. - 1) Im Komp., $ 264.2 No. 3. Vor tonlosen Lauten \IafÝ\Ho\h\i. \Bj., g. \H2\havah-\b n. 1) 'Hilfe': \IkatÚ mÒi urv° is¹\i (sd.) \I¶ahy° \Ho\hvaÑhÒ\i Y. 50.1; - \IkatÚ tÒi aݰ zbayent¹\i (sd.)\I \Ho\hvaÑhÒ zaraðuÝtr°i\i Y. 49.12; - \IzastavatÚ\i (sd.) \H\Io\hvÒ\i Y. 29.9; - \IaibÅ.dôrôÝt° °vÅÝy°\i (sd.) \IavaÑh°\i Y. 50.5; \It°È nÒ .. ðr°yente \H+\haiwi.darôÝt°iÝ \Ho\hvôbÅÝ\i Yt. 13.146; - \H\Io\hvas¶a rafnas¶a\i Yt. 13.1; - \H\Io\hv°Ès¶a rafn°s¶a\i Yt. 4.1; - \Ijöas°iti t¹ \Ho\hvaÑha¹¶a rafnaÑha¹¶a .. sraoÝÒ\i Yt. 1.9; 9\H2\h; - \Imahm°i øy°t° \H+o\hvaѱh¹\i "zu meiner Hilfe seid bereit" Y. 50.7; - \H\I+\hdriÁaoÝ \Ho\hvaÑhas¶a \H+\hðr°ðrahe¶a\i P. 44; - 1) \Iðr°ðr°i gôÄuÝ .. \Ho\hvaiѱhe nara³m aÝaona³m\i Yt. 13.10; 19.69; - \H\Io\hvaѱhe nara³m aÝaona³m a³zaÑhe duüvarÝtavarôza³m\i Yt. 13.39; - \I°¶a ðw° zbay°i \Ho\hvaiѱhe\i Yt. 10.77, 78; 83 - 86\H7\h, 13.28, 35, 9.2; - \I°¶a nÒ jöamy°tÚ \Ho\hvaiѱhô\i Yt. 10.5, 77, Y. 57.3; 68.9, 72.9, Yt. 5.132, 10.24, 87, 113, 12.4, 6, 13.1, 69, 146, Ny. 1.18; - \Iuta zbayant°i jöasaiti \Ho\hvaÑhe\i Yt. 17.2; - \ImoÝu m¹ jöava \Ho\hvaÑhe\i Yt. 5.63; - \IamôÝa¶itÚ .. \Ho\hvaÑhe isônti maÝy°k°ÈÑhÒ\i Aog. 41; - \Iuzgôurvayeinte zastôÄ ahm°kôm \Ho\hvaѱhe\i Yt. 13.147; - \I°at dÅÝ °va¹dayamahÅ .. \Ho\hvaÑhe\i Y. 4.6. a) ellipt.: \H\Io\hvaiѱhe .. nm°nÒ.paite\i "zu Hilfe! Hausherr" V. 18.19; 21,22. LS. \IavÒ\i als Inf. sbes. 2) 'ErgÓtzen, Behagen' (nur Komp.). @KompE.; Ableit. - Zum V. \Iav\i-; s. \Iavar\i-. - ai. \Ia±vas\i- n. - Pò.: \Iay°w°rÅh\H\i2)\h. - 1) Die hier folgenden DS. in infinitivischer Verwendung. Vgl. zB. ai. \Ihva±y°mi .. a±vase\i RV. 1.35.1. - 2) Zu Y. 50.1 undeutlich. j. \Iava.hiÝtôÄe\i V. 8.100: lies (\Ipaiti\i) \Iava.hiÝt°tÚ\i. \Bj. a-vahmya-\b Adj. (fem. \Ho\h\Iy°\i- 'unwòrdig gepriesen zu werden, Huldigung zu empfangen': \IvÅspe da¹va ayesnya \Ho\hya\i Yt. 19.82; - \IyÒ .. vÅspa³m \H+\hda¹vÒ.t°tôm\i (sd.) \Ivava¶a ayesnya³m \Ho\hya³m\i Yt. 13.90. \Bp. avahya-r°diy\b adv.-artige Verb. 'aus diesem Grund, deshalb': \I¶iÝp°iÝ pit° hax°maniÝ .. av\Ho\h hax°maniÝiy° ðahy°mahy\i Bh. 1.3; - \Itya\Hh\h man° kartam avað°\i (sd.) \H\I+\habava\Hh\h av\Ho\h m° apagaudaya\Hh\h\i Bh 4.10. a) mit folg. \Iyað°\i 'weil': \Iav\Ho\h a\Hh\hura\Hh\hmazd° upast°m abara\Hh\h .. yað° naiy arika\Hh\h abavam\i Bh. 4.13. b) mit folg. (\Im°\i) \Itya\Hh\h\i 'damit (nicht)': \Iav\Ho\h naiy nipiÝtam\i (sd.) \Im°tya\Hh\h .. avahy° paruv \H+\hðaday°\Hh\h\i (sd.) Bh. 4.8; - \Iav\Ho\h k°ram av°jöaniy°\Hh\h m°tya\Hh\hm°m xÝn°s°tiy\i (sd.) \Itya\Hh\h\i .. "deshalb mÓchte er die Leute tÓten, damit sie nicht .."\HI)\h Bh. 1.13. @Eig. 'ea ratione, ea causa'; *\Iavahy°\i LSf. 1) aus \H1\h\Iava\i- und *\Ir°diy\i LS. aus \H2\h\Ir°d\i-. - 1) In der fròh festgewordenen Verbindung hat sich die alte Form gehalten; selbst²ndig w²re *\Iavahy°y°\i, $ 239.2. Unrichtig KZ. 35.9, 10. \Bj. avahya-\b, \Iavahya-\i n. 'Helfen, Hilfe': \I°¶a ðw° zbay°i avaiѱhe °¶a nÒ jöamy°tÚ \Ho\hhy°i\i Yt. 10.78; - \ImazôÄ\i (sd.) \H\Io\hhy°i mazôÄ\i \IrafônÒ.hy°i d°idÅ\i .. Y. 58.7. @KompE. - Ableit. aus \H2\h\Iavah\i-. Pò.: \Iw°rÅh\i. j. \Iav°i vÅn\H\io\h N. 58: lies \Iada.vÅn\H\io\h. j. \Iav°uѱhieiti\i F. 25 a: lies \Iav°ÈÑhyeiti\i, \H2\h\Iah\i-. \Bj. av°-urusta-\b Adj., PPfP.: s. \H3\h\Iraod\i-. \Bp. av°kanam\b Bh. 1.18: -?-. I SPrA S. unter \H\Ixx\hmadyak°\Hh\huv°\i. \Bj. av°raoÝtrÅ-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hrÒiÝ\Hl)\h aÝaonÒ\i Yt. 13.103; - \Ivohu.nômaÑhÒ \Ho\hrÒiÝ\H1)\h aÝaonÒ\i "des \IV.\i, Sohns des \IA\i. .." Yt. 13.104. @Komp.: *\Iav°ra\i-+*\IuÝtrÅ\i-, eig. 'des Kamelstuten -?- sind'; *\Iav°ra\i- Adj. -?-. - 1) Nach der \Iy\i-Dekl., vgl. \Isy°vasp¹\i-. \Bj. a-v°stra-\b Adj. 'was kein Futter hat, des Futters Wachstum verhindert': \Iha¹¶Ò .. yatÚ \Ho\hrôm\i V. 13.51; - \Iha¹¶aÑhÒ \Ho\hrahe\i V. 7.26; Yt. 13.130. Pò.: \H+\h\Iav°str.\i \Bg. a-v°strya-\b Adj. 'der kein Bauer \Iist' nÒitÚ \Ho\hyÒ .. humôrôtÒiÝ\i (sd.) \IbaxÝt°\i Y. 31.10. Pò.: \IavarzÅt°r\i, erl.: \IahrmÒÁ\i. j. \Iav°stryata, \Ho\hyeite\i: s. \H1\h\Istar\i-. \Bg. \H+\havôÄm\H\b1)\h Inf. 'zu sorgen fòr -, wachen òber -': \ItatÚ¶° mazd° ðwahmÅ ° da³m\i (sd.) \Inip°ÈÑh¹ .. vazdaÑh° \H+\hav\Ho1)\h År°\i (sd.) Y. 49.10. Zum V. \Iav\i-; zu $ 255. I oder 2 c. s. Pò.: s. \IÅra-\i No. 2. - 1) NA. \IavôÄmÅr°\i. j. \Iave\i Y. 57.29: lies \Iaoe\i, sd. \Bj. \H1\havÒ\b Praev. (nur mit \IxÝn°\i-)\H1)\h dnw. \H2\h\Iava\i. @Aus ar. *\Iau¿au\i (d. i. \Iau¿a\i+\Iu\i), $ 303.3. - 1) S. noch \Ibav\i- mit No. 14 und \IavÒ.d°ta\i- No. I. \Bg. \H2\havÒ\b Inf. 'zu helfen': \IhityatÚ vÅs¹nt° \i(sd.) \Idrôgvantôm a\Ho\h\i Y. 32.14; - \IyôÄ dñraoÝôm sao¶ayatÚ\i (sd.) \Ia\Ho\h\i Y. 32.14. @Zum V. \Iav\i-; vgl. \H2\h\Iavah-\i. - Pò.: \Iayaw°rÅh, Ò ay\H\io\h. \Bg. avÒi\b Interj. 'wehe!', als Subst.: \Ia¹ibyÒ aÑhôÄuÝ av\Ho\h aÑhatÚ apôÄmôm\i "denen wird Wehe werden am letzten Ende des Lebens" Y. 45.3. @Ableit. (\Iava¹t°t\i-). - Vgl. \I°vÒya, vayÒi\i. - Pò.: \Ipa Òݰn andar ax\Hv\h°n an°k ast t°k Ò °n apatum\i. j. \IavÒi\i Yt. 4. I: lies \Iavi\i. \Bj. avÒ.d°ta-\b Adj. 'ins Wasser gelegt' (?)\H1)\h: \Iupa tñ nÒ aiwy°sta barôsma .. aiwy°stôm anabd°tôm\i (sd.) \H\Io\htôm\i Vyt. 23. 1) Nach Gdn. KZ. 28.187 und Dst. ZA. 2.671 w²re \IavÒ\i Praev. j. \IavÒirisy°tÚ\i : s. \Iurv¹s-\i. \Bj. avo.x\Hv\harôna-\b n. 'Tr²nke': \IgaoyaoitÅݶa ma¹ðany°Ès¶a \Ho\hn°Ès¶a\i Y. 2.16; - \Igaoyaoitina³m¶a ma¹ðanana³m¶a \Ho\hnana³m¶a\i Y. 1.16. @Eig. (als Adj.) 'Wasser (\H1\h\Iavah-\i) genuss bietend'. Vgl. Gdn. KZ. 28.186 (gegen Hbm. PSt. 5). - Pò.: \I°p x\Hv\har\i, Sò.: \Igav°mÜ vasatihÜ\i (wozu Sp. Komm. 2.68). \Bj. a-v°Ènt-\b Adj., PPA.: s. \Ib°\i-. j. \Iava³n\i Yt. 8. 7, 36: s. \Ian\i-; - N. 9: lies \Iaya³n\i, s. \Iayan\i-. \Bj. avi, aoi\b I) Praen. 1) mit Akk.; a) 'auf - zu, hin zu - (auf -), adversus', ƒÂ) bes. bei WÓrtern der Bewegung: \ItiÝtrÅm .. yÒ .. vaz°ite \Ho\hvi zrayÒ .. yaða tiÁriÝ yim aÑhatÚ ôrôxÝÒ .. airyÒ.xÝuðatÚ ha¶a garÒitÚ x\Hv\hanvantôm \Ho\hvi gairÅm\i Yt. 8.6; H. 2.16\H2\h, Yt. 8.6; H 2.16\H2\h, Yt. 5.85 (\Ho\h\Ioi\i), 8.33\H2\h, 10.15\H3\h, 19.82 2. St., V. 1.18 PòZ., 5.19\H2\h, 8.103, Y. 65.3 (\Ho\h\Ioi\i); - \In° tatÚ fraÝusaiti ha¶a jöa³fnavÒ raona³m \Ho\hvi barôÝnavÒ gairina³m\i V. 5.2; 1\H2\h; - \IhÒ .. vÅjöas°tÚ vÅsp°iÝ \Ho\hvi karÝva³n\i Yt. 10.89; 64, 12.4\H4\h, 13.94, Y. 65.5 (\Ho\h\Ioi\i), G. 5.5 (\Ho\h\Ioi\i); - \Ipara.°ioi upa.vazaÑuha \Ho\hvi nm°nôm ..\i V. 22.7; 13, Y. 57.23, 24, Yt. 10.20; - \Iurv°nÒ p°rayeinti \Ho\hvi ahurahe .. \Ho\hvi amôÝanam .. "vi\H1) \hg°tvÒ .. \Ho\hvi garÒ nm°nôm\i V. 19.32; - \Ixa³m gao¸anôm \Ho\hvi hanta¶in°È\i V. 21.7; - \IamôÝana³m .. °vayata³m \Ho\hvi zaoðr°È\i Yt. 13.84; - \Iyezi .. frapayemi \Ho\hoi za³m .. \Ho\hoi nm°nôm\i Yt. 5.63; 8.38 (\Ho\h\Ivi\i); - \Ix\Hv\harônÒ frapinvata \Ho\hvi zrayÒ\i .. Yt. 19.51; 58; - \IyatÚ fr°yatayatÚ .. \Ho\hoi za³m .. \Ho\hoi nm°nôm\i Yt. 5.65; V. 22.19\H2\h (\Ho\h\Ivi\i); - \IsrÅrÒ hiÝtaiti .. huy°iry°È \Ho\hvi daiѱhuÝ\i Yt. 8.9; - \I°atÚ ðw° .. môrôÁa .. vÅbarôn \H+o\hoi iÝkata .. \H+o\hoi\H\i4 \hY. 10.11; Yt. 10.136 (\Ho\h\Ivi\i); - \In° tatÚ °pôm hin¶aiti \Ho\hvi yavÒ.¶ar°nÅm\i V. 5.5; 16; - \Iavi tôm spay°tÚ\i (sd.) \ItômÒ °¶a va¹ÝÒ .. vÅspa¶a \Ho\hvi tiÁra \H+\hnômata\i (sd.) V. 3.35; - \I¶ataÑrÒ pôrôn°È\i (sd.) \IvŸ°rayÒiÝ \Ho\hvi paða³m\i Yt. 14.44; - \Inarôm a³zÒ\i (sd.) \H\Io\hvi ava.gôrôptôm\i V. 18.10; - \I°atÚ t°È °pÒ \H+\hfraݰvayeiti .. \Ho\hvi haptÒ.karÝvairÅÝ\i (IP. als AP.) Yt. 8.9; - mit Gen. part, statt Akk.: \Iyezi nÒit sñnÒ .. a¹taÑha³m asta³m \Ho\hvi apa³m¶a urvarana³m¶a barôntôm\i (sd.) \Ifrajöasa³n\i V. 6.46. ƒÃ) sonst: \Iurvaða³m¶itÚ zbayemi \Ho\hvi imatÚ varÒ\i Yt. 12.3; 3\H3\h; - \IahumatÚ ratumatÚ\i (sd.) \IvahiÝtôm vao¶ata kôm¶itÚ aÑhôÄuÝ .. \Ho\hoi\i P. 13; - \Iasmanôm .. yÒ .. rao¶ahinÒ \Ho\hoi \H+\hðriÝv°È\i (sd.) Yt. 13.2; - \Iyaonôm¶a \Ho\hvi za³m¶a\i V. 21.4; 4. Á) bei Ellipse des Verbums: \I¶Åm \Ho\hoi yasnÒ\i "an wen (richtet sich) das Gebet?" Y. 21.2\H2)\h. b) 'gegen, contra', in feindlichem Sinn: \IdaiѱhupatayÒ .. ava.jöasantÒ \Ho\hoi ha¹nay°È xrvÅÝyeitÅÝ\i Yt. 10.8; 8; - \Iyaða yatÚ ha¹na³m avazÒitÚ .. \Ho\hvi vÅsÒ\i V. 18.12; \InÒitÚ .. \H+\hzy°nÅm\i (sd.) .. \IxÝt° m°zdayasnÅÝ \Ho\hoi vÅsÒ\i Y. 12.3; - \Iya³m .. \H+\hdrujöim fra¶a kôrôntatÚ aÑrÒ mainyuÝ \Ho\hoi ya³m astvaitÅm ga¹ða³m\i Y. 9.8; V. 20.3 (\Ho\h\Ivi\i). c) zeitlich 'auf (die Dauer von -)': \Iupa .. jöaÁmya³m a¹va³m v° \Ho\hvi xÝapanôm duy¹ v°\i .. Yt. 8.11. d) 'in, bei' (auf die Frage wo?) \In° tatÚ para.iriðyeiti \Ho\hvi jöa³fnavÒ raona³m\i Y. 5.1\H3)\h; - \Iyeѱhe tatÚ x\Hv\harônÒ isatÚ .. fraÑrase vÅsp°iÝ\i (als AP.) \H\Io\hvi karÝva³n\i Yt. 19.82; - \Itôm yazata hutaosa vÅsÒ \Ho\hvi naotarana³m\i Yt. 15.35; 31. ƒÂ) unr²umlich: \IfraxÝni \Ho\hvi manÒ \H+\hzrazd°tÒitÚ aÑhuyatÚ\i (sd.) \Iha¶a\i Yt. 10.9, 24. e) 'zu Gunsten von -, pro': \ItatÚ vÅspôm frÅn°mahi .. \Ho\hvi ima³m tanñm ya³m masy°na³m\i V. 20.54). 2) mit Lok. 'in' (auf die Frage wo?): \Iyezi¶a .. \Ho\hvi ma¸ôme\i (sd.) [\Iv°\i] \Iv°stre\i [\Iv°\i] \Ifrajöas°tÚ\i (sd.) V. 15.41\H5)\h. 3) mit Abl. 'hin zu -'\H6)\h: \Iyaða .. fÝaoni va³ðwa ava.bar°ni \Ho\hvi mazd°È d°mabyÒ .. uta .. apa.bar°ni .. ha¶a .. d°mabyÒ\i Yt. 9.9f.; 9. \H\Io\hvi\i Vd. 2 ff.\H15\h; - \Ho\h\Ioi\i Yt. 2.12\H4\h. II) Praev. (mit \H1\h\Iay-, gan-, gam-, taÝ-, raok-\i usw.). [V. 5.60: lies \Iavi.ma³m\i; - Yt. 8.24, 25: lies \Iava .. avi.b\Ho\h\i; - Yt. 5.30, 15.20: streiche \Iaoi, avi\i.] @KompA. (wo auch \Iaivi\Ho\h\i in \IanaiviÝtay\i-). - Identisch mit \IaibÅ, aiwi\i; $ 268.37. - Pò.: \Iapar\i, (als Praen. meist): \Iapar Ò\i; s. noch No. 2, 3, 5. - 1) UngewÓhnliche Wiederholung. - 2) Pò.: \Iapar Ò k¹ yaziÝn bñt\i. - 3) Pò.: \Iapar andar\i. - 4) Vgl. V. 20.3. - 5) \Iapar pa\i. - 6) In Anschluss an das gegenteilige Praen. \Iha¶a\i (s. Yt. 9.10); vgl. \ImatÚ\i No. 2. \Bj. avi.ama\b Adj. (fem. \Ho\h\Ima\i-) 'òberstark': \InarÝ .. \Ho\hmahe amavatÒ\i Yt. 8.13; - \IfravaÝayÒ .. \Ho\hm°È\i Yt. 13.35. Vgl. \Iaiwy°ma\i-. j. \Iavi.gôrôfrtôm\i N. 67: lies \Ho\h\Igôrôptôm\i. \Bj. avi \H+\hpaitita\H\b1)\h Inf. '(Kot) fallen zu lassen, zu schmeissen auf - (Akk.)': \Iupa ta³m vana³m vazaite .. avi dim p\Ho\h\i V. 5.1. Zum Praes. 30 (Kaus.) des V. \Ipat\i-; IF. 7.58. - Pò.: undeutlich, mit der Erl.: \Ihixr\i. - 1) S. Var.; NA. \Ipatita\i. \Bj. a-vÅ.barant-\b Adj. 'nicht auseinandertuend, zerteilend': \IvÅ.barÒ frav°xÝo\i (sd.) \IratufriÝ nÒitÚ \H+o\hrÒ\i N. 98\H1)\h; 99\H1)\h; - \H+\h\Ipaouru.frav°xÝÒ\i (sd.) .. \H\I+\hvÅbaras¶a \Ho\hras¶a \H+\hratufriÝ\i N. 98\H2)\h; 99\H3)\h. @Pò.: \Ika ap¹ n¹ bar¹t\i. - 1) Hds. \IvÅbarÒ\i. - 2) Hds. \Iaui.barôs¶a\i. - 3) Hds. \Iivôrbarôs¶a\i. \Bj. \H+\havi.ma³m\H\b1)\h Adv. 'was das Mass angeht, an Mass'; \IyavatÚ a¹Ýa ¶ar°itika a\Ho\h harôkôÄ\i (sd.) \Iharô¶ay°tÚ\i V. 5.60; 61. \IAvy\iKomp.; s. \Iyaða.ma³m\i. - Pò.: \Iapar pa °n patm°nak\i. - 1) NA. getrennt. \Bj. avi.miðranya-\b Adj. (fem. \Ho\h\Iy°\i-) '\IMiðra\ifeindlich': \IyatÚ aðra para.jöasaiti .. yaðra daiѱh°vÒ \Ho\hny°È\i Yt. 10.101. Anscheinend Ableit. aus \Ho\h\Iðrana\i-, und dies wieder aus *\Iavi.miðra\i-. \Bj. avi.miðray-\b Adj. 'gegen \IM\i. sich wendend, \IMiðra\ifeind': \IfrôÄna aÁana³m ma³ðrana³m y°È vôrôzyeiti \Ho\hðriÝ\i Yt. 10.20; 20, 21. Eig. wohl Ableit. aus *\Iavi.miðra\i-. \Bj. avi vanta\b Inf.\H1\h' 'zu bespeien, GewÓll auszuwerfen auf -' (Akk.), von RaubvÓgeln: \Iupa ta³m vana³m vazaite .. avi dim v\Ho\h\i V. 5.1. @Zum V. \Ivam\i-. - Pò.: \Iapar vam¹t\i (3S.), dazu die Erl.: \Ihixr\i (oder) \Inas°k\i. - 1) Anders D\CE\cH\CARLEZ\c BB. 25.191. \Bj. avi irita\b Inf.\H1)\h 'zu bekacken, zu schmeissen auf -' (Akk.), von VÓgeln: \Iupa ta³m vana³m vazaite .. avi dim ir\Ho\h\i V. 5.1. Zum V. \Iray\i-. - Vgl. \Iairitay\i-. - Pò. : \Iapar riy¹t\i (3S.). - 1) Anders (falsch) DeHarlez BB. 25.191. \Bj. avi.spaÝta-\b Adj., PPfP.: s. *\Ispas\i-. \Bj., g., p. \H1\har-\b '(sich) in Bewegung setzen Praes. I \Iar\i- : \Iôrô\i-, 5 \Iiyar\i-\H1)\h : \IÅr\i-\H1)\h 14 b \Irasa\i-, 30 (Kaus.) \I°raya\i-. - PPfP. \Ho\h\Iôrôta\i-; Inf. \H+o\h\Iirôidy°i\H\i2)\h, \Ho\h\IÅre\i, \Ho\h\IôrôtôÄe\i, \Ho\h\IôrôtÒiÝ\i. 1) ||'hingelangen, hinkommen zu - '(Akk.): \Iy°t° adam arasam m°dam\i "bis ich nae Medien kam" Bh. 2.6, 9, 11. a) absol. 'kommen': \Iy°t° adam arasam\i "bis id kam" Bh. 1.13. || 2) 'etwas hingelangen lassen zu - (Akk.), bringen òber - ': \IÅratñ\H3 \hÅÝ dvafÝÒ\i (sd.) \IhvÒ dôrôz° \H+\hmôrôiðyaoÝ\i Y. 53.8\H4)\h. mit \Iaoi\i und us 'aufgehen', von Gestirnen \Ika¸a nÒ aoi uzyar°tÚ\H3)\h tiÝtryÒ ra¹v°È\i Yt. 8.5. mit \Iavi\i und \IvÅ\i 'aufgehen', von Gestirnen: \Ika¸a nÒ avi vyar°tÚ\H5)\h tiÝtryÒ ra¹v°È\i Yt. 8.42. mit \I°\i 'herzukommen': \I°rmaitÅ ha¶imnÒ ÅtÚ °rôm\H\i6)\h "sammt \IAÄrm\i. ihm zugesellt bin ich (\IMazd°h\i) jetzt hergekommen" Y. 43.10. mit \Ius\i 'sich erheben': s. \H\I+\huzirôiedy°\i Inf. a) insbes. von Gestirnen, 'aufgehen': \ItiÝtrÅm .. yim .. uzyÒ.rôntôm\H1)\h \H+\hhispÒ.sônti\i Yt. 8.36; - \IhvarôxÝa¹tôm uzyÒ.raiti\H\i1)7)\h V. 19.28\H8)\h; - \Iuzayara\H\i3)9)\h \IuzÅra\H\i3)9)\I \hhvrôxÝa¹ta\i V. 21.5, 17\H8)\h; - \Itôm¶it uzÅra\H\i3)\h V. 21.5\H8)\h. mit \Ius\i und \I°\i 'sich aufmachen zu -' (Dat.): \Ius mÒi uz°rôÝv°\H10)\h ahur°\i "mach dich auf zu mir, o \IAh\i." Y. 33.12. mit \Ius\i und \Ipaiti\i 'sich wieder erheben, wieder auferstehen', von den Toten: \Ius irista paiti ar°Ènti\H\i3)\h FrW. 4.3. mit \IpaitÅß\i 'sich feindlich wenden, auftreten gegen -' (Akk.): \IyôÄ m° drôgv°È ðw° sav°\i (sd.) \IpaitÅ.ôrôt¹\i Y. 44.12\H11)\h; - \Ho\h\Ipaiti.ôrôta\i-, s. \Iap\H\io\h; - s. noch Inf. ||mit \Ipar°\i 1) 'hinkommen nach -' (Akk.): \Iyað° m°dam par°rasam\i "als ich nach Medien gekommen war" Bh. 2.12; - \Iyað° p°rsam par°rasa\Hh\h\i Bh. 3.6; 2.6, 7, 10. 2) 'eintreffen bei -', mit \Iabiy\i und Akk. : \Iyað° hauv k°ra\Hh\h par°rasa\Hh\h abiy viÝt°spam\i Bh. 3.1.|| mit \Ifr°\i (\IfrÒ\i) 1) 'herankommen': \Ikad° .. yÒi uxݰnÒ\i (sd.) \Iasna³m aÑhôÄuÝ darôðr°i frÒ aݰhy° fr°rônt¹\i (3 PKM.)\H12)\h Y. 46.3. 2) Kaus. 'in Bewegung setzen \Ifr°rayatÚ\i.\Ho\h. 3) 'vorw²rts bringen': s. Inf. mit \InÅ, niy\i 1) 'herab (zur Erde)kommen, -sinken': \IvÅspôm ° ahm°tÚ yatÚ a¹m (tiÁriÝ) paiti.apayatÚ vazômnÒ x\Hv\hanvantôm avi gairÅm x\Hv\hanvata paiti niratÚ\H13)\h\i "bis dass er (der Pfeil) dahinschiessend zum Berg \IX\Hv\h\i. gelangte; auf dem \IX\Hv\h\i. kam er zur Erde" Yt. 8.38; - s. noch \InÅre\i Inf. 2) ||'herabkommend sich einstellen in -', mit \Iabiy\i und Akk.: \IÝiy°tiÝ .. hauv¶iy a\Hh\hur° niras°tiy abiy im°m viðam\i "Wohlbehagen .. (es) wird sich durch \IAh\i. einstellen in diesem Haus" D. 5.3. mit \IvÅ\i Kaus. 'weg (vom Lager) treiben': \IusôhiÝta tñ vy°rayeite ma³m\i "'steh auf!' (so) treibt er mich (vom Lager) auf" V. 8.26\H14)\h. @ai. \I°rta\i : \Iranta, i±yarti: űrte, rÉecha±ti\i; np. \Irasad\i 'er kommt'. - Pò.: verschieden, s. No. 4, 5, 8-12, 14. - 1) $ 102 I. I c, 126, IF. 3.69. Statt \Ho\h\Iyar\H\io\h, d.i. \Iiyar\i-, wird auch \Ho\h\Iayar\H\io\h und \Ho\h\IyÒ.r\H\io\h geschrieben, $ 268. II, 57. - 2) Statt \IÅr\H\io\h, $ 268. I. K I, L4 haben auch V. 21.5 \Iuzira\i. - 3) Them. - 4) Pò.: \IÒft¹nd\i, Sò.: \Ipatanti\i. - 5) Statt \IvÅ-iyar\H\io\h, them. - 6) \I°+arôm\i. Pò.: \Ibavandak\i; vgl. \Iarôm\i. - 7) Them.; doch s. L4, K I, wonach vll. \Ho\h\Irôti\i zu lesen. Vgl. - \Hxx\h\IuzyÒ\i. - 8) Pò.: \Ibuland uzÅtan\i. Vgl. \H1\h\Iay\i- No. 27. - 9) Them.; einmal aus dem starken, einmal aus dem schwachen Stamm ($ 368), eine Wortspielerei. Pò.: \Ipa buland uziÝnÅhh (uz°yiÝnÅh) buland uzÅt\i; s. No. 8. - 10) Aus ar. *\I°\i + \IrÉÝu¿a\i; anders $ 368. \Iuz\i nach dem Metrum zu streichen. Pò.: \Ius man ha¶ an i r¹ÝÅt°r\i (!). - 11) Pò. : \Ipaty°r¹n¹t\i. - 12) D.i. \Ifr° \i+ \Iar\H\io\h, $ 119.1, 371. Pu.: \Ifran°m¹nd\i, Su.: \Iprabruvanti\i (?). - 13) Statt *\InÅratÚ\i; Bthl. IF. 12.106. - 14) Pò.: undeutlich, wohl Transskr. \Bj., g. \H2\har-\b V. 'gew²hren'. Praes. 10 \Iôrônav\i-: \Iôrônv\i-; PrP. \Iôran°vi\H\i1\h; Perf. \I°r\i-. PPfP. \Iôrôta\i- (s. \IfrôÄr\H\io\h). 1) 'gew²hren' sva. 'zu teil werden lassen': \Ik° ahm°i aÝiÝ ôrôn°vi\H\i1)\h "welches Los wurde ihm zu teil?" Y. 9.3; 4; - \Iyaða nÒ maziÝt°Ès¶a .. aÝayÒ ôrônavante\i (3PKM.) Y. 52.3; - \IaÝÒiÝ .. y° nôÄ °ra¹¶°\i (sd.) \Iôrônavata¹¶°\i (3SKM.) Y. 56. 2) 'gew²hren' sva. 'gew²hrleisten, erbòrgen, zusichern', nur Perf. Med. in ass. Sinn: \IvaÑhuy°Ès¶° aÝÒiÝ .. y° nôÄ °ra¹¶° ôrônavata¹¶° aÝaÑh°xÝ\i "und des guten Looses, das uns als der Gerechtigeit zufallend verbòrgt ist und zu teil werden wird" Y. 56.3; - \Iay°È \H+\h°rÒi\H2) \hh°kurônôm\i (sd.) \Iyay°È\i .. Y. 33.9; - \I°rÒi üÅ xÝm° mazda aݰ ahur° hyatÚ .. zast°iÝt°\i (sd.) \Iy°\i .. "zugesichert ja sind von euch, o \IMAh\i. und \IAÝa\i, da .., die Handwinke, die .." Y. 50.5; - \I°rÒi zÅ hud°ÈÑhÒ vÅsp°iÝ mazda xÝm°vasñ savÒ\i "allzeit sicher ist ja dem einsichtigen der Vorteil bei solchen wie ihr seid, o \IM\i." Y. 34.3\H3)\h; s. noch \Hxx\h\I°rÒima\i. mit \Ius\i und \Ifr°\i '(als Anteil) aussetzen und zuweisen': \Ius m¹ pita haom°i draonÒ frôÄrônaotÚ\H4)\h ahurÒ .. haÑuharône\i "es hat mir, dem \IH\i., der Vater \IAh\i., als Anteil ausgesetzt und zugewiesen .." Y. 11.4. mit \Ifr°\i 1) 'gew²hren, zuweisen': \Ihizva³m frôÄrônaotÚ\i Sl. 11.6 Z.; - \It¹ °byÒ frôÄrôt°È\i (sd.) \Ifrôrônvainti\H4)\h .. fravaÝibyÒ\i Yt. 13.46; - \Ima³ðra¶a spônta .. yim zaraðuÝtrÒ frôÄrenaotÚ\H4)\h hv°vantôm\i (sd.)\I aÑhve astvaite\i Yt. 13.146. 2) 'gew²hrleisten, zusichern, zusagen': \Iyeѱhe \H+\hnisritÅm\i (sd.) \Ifr°ra\i (3SPfA.) \H\I+\h° h¹ \H+\hanisritÅm (staryeiti) yezi °atÚ h¹ \H+\hnÒitÚ \H+\hnisritÅm fr°ra nÒitÚ \H+\hainisritÅm °stryeiti\i "wenn er seine (des Knaben) Anvertrauung zugesagt hat, so begeht er Sònde, wenn er ihn (dann) nicht anvertraut; wenn er aber seine Anvertrauung nicht zugesagt hat, so begeht er durch Verweigerung keine Sònde" N. 10\H5)\h. @gr. \IƒÂƒ’ƒÓƒÏƒÖƒÎaƒÊ\i 'ich verschaffe mir'\H6)\h, arm. \Iar»num\i 'ich nehme'\H7)\h; ai. \IrÉnÜo±ti\i (?). - Pò. (zu Simpl. 1): \Ikartan\i, (zu Simpl. 2): \Ibavandak\H\i8)\h, (zu Y. 11): \Ifran°ft\i (?), (zu N. 10): \Ifr°¶ dah¹t\i. - 1) $ 154. - 2) NA. \IarÒi\i; s. aber Pt 4 und BB. 15.250. - 3) Pò.: \Ibavandak °n i hud°n°k k¹ pa harvisp Òhrmazd Ò Ým°k sñt\i. - 4) $ 304 II. 28. - 5) S. zSt. Bthl. IF. 12.114. - 6) Eig. 'ich lasse mir zu teil werden'; s. No. 5. - 7) Aus dem Medium, s. No. 4. Vgl. ai. \Ida±d°mi\i und \I°± dade\i. - 8) S. zu \Iarôm\i. \Bj. \H3\har- \bV. 'figere'. Praes. 2 \Iara\i-. PPfP. \Ho\h\Iôrôta\i-. Med. 'sich festsetzen, stecken bleiben': \Iyezi¶a a¹te asti d°t°hva ar°Ènte garômÒhva\i (sd.) \IvŸ°Ènte\i V. 15.4. mit \Iaipi\i 'defigere, fest bestimmen': s. \H+\h\Iaipi.ôrôtÒ\i.\Ho\h. mit \Iaiwi\i dn.: s. \Iaiwi.ôrôtÒ\i.\Ho\h. Vgl. gr. \IƒÂƒ¡ƒÓƒÂƒÓƒÊƒ“ƒÔƒÌƒØ\i, ai. \Iarpa±yati\i 'infigit'. - Pò. (zu V. 15): l²sst das Wort aus; s. noch die Komp. \Bj. \HI\hara-\b Adj. 'mit einem bestimmten Gebrechen behaftet': \Iand°Ès¶a karôn°Ès¶a .. \Ho\hr°Ès¶a\i (np.) Yt. 5.93. Et.? 1) - Dst. ZA. 2.389 'ladre'; Gdn. KZ. 25.395 'Knicker' (was schlecht passt). - 1) Es kÓnnte Haplol. vorliegen. \Bj. \H2\hara-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \IbôrôziÝnaoÝ \Ho\hrahe .. kasupitôÄuÝ \Ho\hrahe\i "des \IB\i. (\IK\i.) Sohns des \IA\i." Yt. 13.110. Wohl Kurzn., ob fòr *\Iaramatay-\i (\I°rm\H\io\h)? Vgl. \ItuÝn°maity°È\i Yt. 13.139, \Izrazd°tÒiÝ\i Yt. 13.115. \Bj. ara¹ka-\b Adj. -?-, Bez. einer Ameisenart: \Imaoirina³m \Ho\hkana³m kutakana³m duüainina³m\i V. 14.5. Pò.: ark; Transskr.? p. \IarakadriÝ\i: lies \Iarka\H\io\h. \Bp. araxa-\H1)\h\b m. EN. eines Armeniers, der sich gegen \IDarius I\i. empÓrte: \H\Io\hxa\Hh \hn°ma\Hn\h arminiya\Hh\h halditahya puð\Hr\ha\Hh\h hauv udapatat° b°birauv\i Bh. 3.13; 4.2, Bh. i; \Ik°ra\Hh\h .. abiy avam \Ho\hxam aÝiyava\Hh\h\i Bh. 3.13. 1) Oder \Iarx\H\io\h. An arm. \Iark'ay\i zu denken verbietet die Differenz \Ix-k'\i. \Bj. a-ratav-\b Adj. 'der keinen \IRatav\i (sd.) hat': \IaÝômaoÁanam .. anahuna³m \Ho\htuna³m\i Yt. 13.105; - \H+\h\IanaÑuhÒ\i (sd.) \Ho\h\ItvÒ\i (GS.) \Ia¶iÝtôm duüaÑhavÒ \iP. 14. Pò.: \IaratÅh\i. j. \IaratÒ.kôrôiðinÒ\i F. 7: lies \IarôtÒ.karôðnÒ\i. \Bj. a-ratu'xÝaðra-\b Adj. (fem. \Ho\h\Ir°\i-) 'dem \IRatav\i nicht untertan, ungehorsam': \Ijöahikay°i .. \Ho\hray°i\i H. 2.36. Pò.: \Iarat x\Hv\hat°¸\i. \Bj. a-ratu'frÅ-\b Adj. 'der nicht \Ir\i. ist, die \IRatav\i nicht befriedigt, es ihnen nicht zu Dank macht, gegen ihren Willen verstÓsst': \IdahmÒ zaota dahmÒ upa.sraot°rÒ vÅspe ratufryÒ tanu.pôrôðÒ zaota tanupôrôðÒ upa.sraot°rÒ vÅspe \Ho\hfryÒ\i N. 39; - \Iyezi ݹ d°iti da¸°iti \H+\hratufriÝ .. yezi °atÚ h¹ nÒitÚ d°iti da¸°iti \Ho\hfriÝ\i N. 105; 100, 101\H2)\h, 103, 104, 55, \H+\h55\H1)\h; - \Iyezi ðriÝ \H+\hhaðr°Èn¶Ò y°tayeinte ratufryÒ yezi °atÚ (ðriÝ) nÒitÚ \H+\hhaðr°Èn¶o y°tayeinti \Ho\hfryÒ\i N. 88; 97, 91, 92\H2\h, 93, 95; - \Iyezi .. va ratufryÒ yezi \H+\h°atÚ .. \Lu\lva \Ho\hfryÒ\i (ND.) N. 94; - \Iyezi arastrôm\i (sd.) .. \Ipairi.°¸a .. \Ho\hfrya pas¶a v° parÒ v° pairi.°¸a \Ho\hfryÒ\i N. 32; - \Iy° yasnôm \H+\hyazônti .. \Lu\lva \H+\hratufrya ham.srutÚ.v°¶ay°¸a\i (sd.) \I+yazônti \H+\h\Lu\lva \H+o\hfrya\i (ND.)\H2) \hN. 24; - \IyÒ aiwy°ÈÑhay°iti karôtôÄs¶a \Ho\hfryÒ pas¶a aiwy°stôm nitaoÝayeiti ratufryÒ\i N. 87. a) mit Gen. dessen, wodurch (und wofòr) man \Iar\i. ist oder wird: \Iyasnahe a¹vahe\i (sd.) \IratufriÝ \Ho\hfriÝ g°ðana³m\i N. 22; - \IkaÑha³m n° g°ðana³m srutana³m \Ho\hfriÝ ? y° \H+\hma¹zÒ v° .. +sr°vayeiti a¹ta¹Ýa³m va¶a³m friÝ\i "mit welchen aufgesagten \IG\i. verstÓsst man gegen den Willen der \IR\i.?\H3)\h Was man pissend oder .. rezitirt, mit solchen Spròchen verstÓsst man gegen den Willen der R." N. 37; - \Ia¹ta¹sa³m va¶a³m \H+o\hfryÒ\i N. 33. [N. 25, 103 2. St., 105 I. St., 108\H2\h: lies \Iratufr\H\io\h statt \Iaratufr\H\io\h. @Pò.: \IaratÅh°\i. - 1) Hds. \Iartufr\H\io\h. - 2) So T. - 3) Dh. 'wie darf man die \IG\i. nicht aufsagen, wenn man nicht gegen den Willen der \IR\i. verstossen will?'. \Bj. \Hxx\haraity°ÈtÒ\H1)\h\b Vyt. 5. @Pò.: \Iha¶ bavandak\i. - 1) Mit Var. \Bj. a-raðwya-\b 'unzeitig; unangemessen, ungebòhrlich': \H\Io\hwya daxÝta \Ho\hwÅm¶a garôm°um\i V. 1.18; 17; - \Iraðwyana³m .. Ýyaoðnana³m .. a¸°ityana³m \Ho\hwyana³m duüvarÝtana³m Ýyaoðnana³m\i Vr. 15.1; - \Ho\h\Iwya\i Vyt. 47\H2\h(?), 48(?). @KompA. - Pò.: \I°p°rÒn\i, (zu V. \II\i) erl.: \Istaxmaktar\i, (\IgarmÅh\i) \Ii fr¹h ha¶ patm°n bav¹t\i. \Bj. a\Hl\hraðwyÒ.bôrôte\b Inf. 'ungebòhrlich zu behandeln': \H\I+\hdriÁum¶a drÅvÅm¶a ar\H\iol) \h\Ibarômne\i (sd.) "den Armen und die Arme, die ungebòhrlich behandelt werden" P. 26. Zum V. \H1\h\Ibar\i-. - Pò.: \Ik¹ Ýan pa ap°rÒn bariÝnÅh burt ¹st¹nd\i. - 1) Vgl. zAusdr. unter \IhubôrôtÒ\i. \Bj. a\H|\hraðwyÒ.manah-\b Adj. 'ungebòhrliches denkend': \IvÅspôm aÁôm .. \Ho\hnaÑhôm\i A. 1.10; - \Idrvata³m \Ho\hnaÑha³m\i Y. 61.4. Pò.: \Iap°rÒn m¹niÝn\i. \Bj. a\H|\hraðwyÒ.va¶ah-\b Adj. 'ungebòhrliches sprechend': \IvÅspôm aÁôm .. \Ho\h¶aÑhôm\i A. 1.10; - \Idrvata³m .. ¶aÑha³m\i Y. 61.4. Pò.: \IaparÒn gÒwiÝn\i. j. \IaraðwyÒ.varÝti\i P. 28: lies \Iraðwy\H\io\h. \Bj. a\H|\hraðwyÒ.Ýyaoðna-\HI)\h\b Adj. 'ungebòhrlich handelnd': \IvÅspôm aÁôm .. \Ho\hðnôm\i A. 1.10; - \Idrvata³m\i .. \H\Io\hðônana³m\i Y. 61.4. Pò.: \Iap°rÒn kuniÝn\i. - 1) Y. 61.4 \Ho\h\Iðôna\H\io\h. \Bp. arab°ya-\b m. Name eines Lands, 'Arabien': \Iim° dahy°za\Hh\h ty° adam agarb°yam .. \Ho\hya\Hh\h\i D. 6.3; 5.2, Bh. 1.6. j. \IaraÑham dñre.paitina³m\i Vyt. 2 statt: \IraÑha³m dñra¹p°ra³m\i; s. Az. 4. p. \Iarana-\i, j. \Iarôna-\i n. 'Sichbewegen'. @KompE. - Zum V. \H1\h\Iar\i-. - ai. \IaranÜa\i- n. \Bj. aravaoÝtra-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hrahe ôrôzavatÒ aÝaonÒ\i Yt. 13.124. Komp.: *\Ia-rava- \i+ \IuÝtra\i-, eig. 'unflinke, tr²ge Kamele besitzend'; Bthl. IF. 5.358. \Bj. araska-\b m. 'Neid\H1)\h: \InÒitÚ zaurva .. môrôðyuÝ nÒitÚ \Ho\hkÒ da¹vÒ.d°tÒ\i Y. 9.5. zEt. s. \IarôÝyant\i-. - mp. (Pò.), np. \IaraÝk\i. - 1) Trad. und Et. weisen auf 'Neid', aber passender w²re 'Krankheit'. Ob alte Korruptel fòr \IyaskÒ\i? \Bj. arastrôm\b Adv. vll. 'unebenm²ssig, stockend, bald rasch bald langsam': \IyÒ g°ð°È .. sr°vayanti yezi \Ho\hrôm \H+\hpairi.aoxta pairi.°¸a v°\i ".. wenn einer sie beim Vortrag stockend aufsagt" N. 32. Et. und Bed.? - Wohl \IAvy\iKomp. mit \H2\h\Ia\H\io\h. - Pò.: \Ihakar tuv°n ap¹ gÒwiÝn ap¹ gÒw¹t\i (?). \Bj. a-r°tay-\b 1) f.) '(Nichtschenken,) Geiz': \IvainÅt .. r°itiÝ \Ho\hraitim\i Y. 60.5. 2) Adj. 'geizig; Knicker': \IpaitiÝt°tôÄe .. \Ho\hr°tÒiݶa ga¹ðÒ.môrônay°nahe\i Yt. 13.137. @ai. \Ia±r°tay\i- f. - Pò.: \In°r°tÅh\i. \Bj. a-r°iti\H|\hvant-\b Adj. 'geizig, Knicker': \IyÒ \Ho\htiv°È .. tôm aoi tÚba¹Ý°È paityantu\i Y. 65.8. @ai. vgl. \Iar°tÅva±n\i- Adj. 'feindselig'. - Pò.: \H+\h\In°r°t\i. \Bj. ar°ðrav-\b m. Name des vor dem \IZaotar\i stehenden Steintiscbes, der den MÓrser und andre Opferger²te tr²gt*\H)\h: \IzaotarÝ\i (sd.) \Id°ityÒ g°tuÝ .. ma¸ôm°tÚ \Ho\hraotÚ apa.sritÒ\i N. 78. *) Auf dem Plan der NA. zu Vr. 3 fòhrt erden Namen \IurvÅs\i (s. dazu Dst. ZA. I. LXIII und SWienAW. 67.837.21: \IurvÅs g°h jöai i yaziÝn g°h\i, 846.8: \Isang i urvÅs sang i yaziÝn g°h ki °l°t i yaziÝn bar ñ nihand\i; jetzt heisst er \Itaxt i °l°t\i 'Ger²tetisch'; s. noch Pò. Die darauf ruhenden Gegenst²nde verzeichnet Dst. aO., Haug Essays\H2\h 394. Et.? (Ob richtig òberliefert?) - Pò.: \IzÒt d°n\i. j. \Hxx\h\Iar°tÚ na¹m°tÚ\i N. 71 T: lies \Iantar°tÚ\i \In\H\io\h. \Bj. a-rôÄna-\b Adj. 'keinen Kampf fòhrend, nicht k²mpfend': \Ho\h\Ina\i F. 7. @Pò.: \Iapatk°r\i. \Bj. arôm, g. arôÄm\b Adv. 'recht, passend, wie sichs gehÓrt': \Iy°¶° aݰ aÑôÄuÝ \Ho\hrôÄm \H+\hva¹idy°i\i (sd.) Y. 44.8; - \Ho\h\Irôm\i F. 7. a) mit V. \H1\h\Iman\i- und Dat. der Pers. 'so denken, wies einem recht ist' sva. 'ergeben sein': \Iyast° da¹vôÄng aparÒ maÝya³s¶° tarôÄ.ma³st° yÒi Åm tarôÄ.mainyant° anyôÄng ahm°tÚ yôÄ hÒi \Ho\hrôÄm mainy°t°\i "wer darum kònftig die \IDa¹va\i und Menschen missachten wird, die ihn (den \ISaoÝyant\i) missachten, die andern (alle) ausser den, der ihm ergeben ist" Y. 45.11. b) adjektivisch\H1\h' fògsam, gehorsam', mit Dat.: \InÒitÚ urv°ð°\i (sd.) \Id°tÒibyas¶° karapanÒ v°str°t \Ho\hrôÄm\i "den Geboten und Satzungen fòr die Landwirtschaft\H2)\h wollen sich die \IK\i. nicht fògen" Y. 51.14\H3)\h. [P. 25: lies \Iarôm.maiti\i,\I arôm.uxti, arôm.varÝti.\i] @KompA. - Vgl. auch \Iarmatay\i-, \Irapiðw°\i-. - Zum V. 3\Iar\i-. - ai. \Ia±ram\i Adv. - Pò.: \Ibavandak\i 4), Sò.: \IsampñrnÜam\i. - 1) Vgl. Dbr. AiS. 146. - 2) Eig. 'von - her' sva. 'wegen, betreffs'. - 3) Anders Bthl. AF. 2.166, Gdn. KZ. 27.242, 583, 28.263, BB. 15.260. - 4) Vgl. auch zu \H1\h\Iar\i-, \H2\h\Iar\i-. \Bj. \H+\harôm.uxtay\H1)\h\b f. 'rechtes, angemessenes Sprechen': \H+\h\Iarôm.maiti \H+\hhumata mamne\i (sd) \H\Io\huxti hñxta arôm.varÝti hvarôÝta\i P. 25. @Pò.: \Ibavandak gÒwiÝn\i. - 1) Hds. \Iarôm mñxt\H\io\h. g.\B arôÄm.piðw°-\b f. 'Mittag, Mittagszeit': \IkôÄ .. d°tÚ kôÄ y° uÝ°È \Ho\hðw° xÝap°¶°\i "wer (schuf) den Morgen, den Mittag und die Nacht?" Y. 44.5. @Vgl. \Irapiðw°\i-. - Eig. 'die zum Mahl (vgl. \Ipitav\i-) passende Zeit'; s. Y. 9.11. Vgl. lit. \Ip¹tus\i 'Mittag' und fick Wb. 1 4.80. j.\B +arôm.matay-\H\b1)\h f. 'rechtes, angemessenes Denken': \H\Io\hmaiti \H+\hhumata mamne\i (sd.) \H+\h\Iarôm.uxti\i .. \H+\h\Iarôm.varÝti\i P. 25. @Pò.: \Ibavandak m¹niÝn\i. - 1) Ausg. trennt. j.\B \H+\harôm.varÝtay-\H\b1)\h f. 'rechtes, angemessenes Handeln': \Iarôm.maiti \H+\hhumata mamne\i (sd.) \H\I+\harôm.uxtu .. \Ho\hti hvarôÝta\i P. 25. @Pò.: \Ibavandak kuniÝn\i. - 1) Ausg. trennt. g. \IarÒi\i Y. 33.9: lies \I°rÒi\i; s. \H2\h\Iar\i-. j. \Itôm ar°Ènti\i FrW. 4. I: lies \Itôm mar\H\io\h. p.\B arika-\H\b1)\h Adj. 'feindlich gesinnt, feindselig': \Iyað° naiy \Ho\hka\Hh\h °ham naiy draujöana\Hh \h.. naiy zñra\Hh\hkara\Hh\h\i Bh. 4.13; - \Ihya\Hh o\hka\Hh\h °ha\Hh\h avam \H+h\hufrasatam aparsam\i Bh. 1.8; - \Ipas°va\Hh\h k°ra\Hh\h \Ho\hka\Hh\h abava\Hh\h\i Bh. 1.10. @Ableit. aus ir. *\Iahra-\i (j. \IaÑra\i-), vgl. \Iahi\H\io\h. - 1) Man kann auch \I°r\H\io\h und \I°ßraik\H\io\h lesen; vgl. Horn NpEt. 6, Hbm. PSt. 6. j.\B a-iritay-\b f. 'Bekacken', mit Akk. verbunden: \Ho\h\ItÒ\i (LS.) \Ipant°nôm yaða jöahika\i "(der Hund) kackt auf dem Weg wie die Hure" V. 13.48. @Zum V. \Iray\i-. - Vgl. \Iavi.irita, aiwi.iritÅm\i. - Pò.: \Ipa r°s riyak\H\i1)\h; dazu die Bem.: \Iast k¹ ¹tÒn gÒw¹t ku andar x\Hv\h¹ÝÅh° g°h ap°¶ Ò maƒÈ n¹ niÝÅn¹t\i. - 1) Statt rdk ist wohl rdd zu lesen, d.i. \Iriy¹t\i (= np. \Iriyad\i). j.\B airime\b Adv. 'still, ruhig': \H\Io\hme g°tñm h¹ niÝhi¸a¹ta\i "still soll er (sie) an seinem (ihrem) Ort sitzen, bleiben" V. 9.33,16.8.*\H)\h *) Pò. hat \Ipa °n i arm¹Ýt°n g°h\i "an dem Ort der still stehenden", d. i. derer, die sich nicht bewegen, sich ruhig verhalten sollen, damit sie andre nicht verunreinigen; vgl. \Iarma¹Ýt°\i- und auch zu Y. 62.8. Sp²ter wurde fòr sie ein besonderer Raum als Aufenthalt bestimmt und die darin untergebrachten werden selber armest genannt, vgl. West SBE. 24.42, Dst. ZA. 2. XII, XIV, 83; ferner SWienAW. 67.837.23: \Iarm¹Ýt zan Å ki murda z°da b°Ýad\i. @KompA. - LS. aus *\Iairima\i- Adj. - Vgl. \Iarma¹\H\io\h. - gr. \IƒÉƒ¡ƒÓƒÆƒ“ƒÎƒÂ, ƒÉƒ¡ƒÓƒÆƒÎƒÂƒÊ~ƒÐƒË\i. - Pò.: s. *). j. \Bairime.aÑhad-\b Adj. (auch fem.) 'still, ruhig sitzend': \Ho\h\Ia¸Ò\i (NPf.) \Iaݰuna³m fravaÝayÒ\i Yt. 13.73. @Komp.: \Ho\h\Ime\i (LS.) + 3\Ihad\i-, $ 268.48. - Vgl. \Iarma¹Ýad\i-. j.\B a-irÅri¶ay-\b Adj. 'der im Stich 1²sst, dem Verderben preisgibt': \IyÒ nÒ \Ho\h¶ina³m irÅrixݰite ga¹ðana³m\i (als Obj.) "der unser Hab und Gut dem Verderben preiszugeben wònscht, von uns, die wir keinen im Stich lassen" Y. 65.7; 7. @Zum V. \Ira¹k\i-; vgl. Wh. Gr.\H2\h $ 1155 e\H1\h). - Pò.: \Ir¹ÝÅt°r\i. - 1) Die $ 412 vorgeschlagene Fassung ist auch mÓglich, dann zu $ 209.5. j.\B a-iriÝta-\b Adj. 'unbesch²digt, dem kein Schaden anhaftet': \Ho\h\ItÒ\i F. 7; - pasuݶa (statt IS.) .. \IiriÝta\i (sd.) .. \Iabanta \Ho\hta\i N. 56; - \IyatÚ fr°yatayatÚ .. aoi nm°nôm .. drñm avantôm \Ho\htôm\H\i1)\h "dass er .. hingelangte .. zum .. Haus, gesund nicht krank, ohne Schaden genommen zu haben" Yt. 5.65. @ai. \Ia±risÜtÜa\i- Adj. - Pò.: \Iar¹Ý, n°riÝt\i. - 1) zGebr. des Akk. s. Bthl. IF. 12.149. j., g. \Bauruna-\b 'wild, ferus, saevus': \Ima¹Ýahe kôhrpa \Ho\hnahe\i Yt. 14.23; - \H\Io\hna¶a gairiݰ¶Ò siüdra¶a ravas¶ar°tÒ\i "die wilden (Tiere), die in den Bergen hausen, und die scheuen, die in den Ebenen streifen" Yt. 8.36; - \Ia¹ibyÒ maÝ aݰ syazdatÚ\i (sd.) \IyavatÚ ahm°tÚ \Ho\hn° xrafstr°\i ".. soweit als vor uns die wilden Raubtiere" Y. 34.9. @Et.? Ob zu ai. \Ia±ranÜa\i- Adj. 'fern, fremd'? - Pò.: \Iaramak\i 'nicht in Herden lebend', Npò.: \IsafÅd ba tan\i. j.\B \Hxx\harura\H1)\h\b F. 7. Pò.: rat. - 1) Van verlange wenigstens \Iaur\H\io\h. j. \BauruÝa-\b Adj. 'weiss', 1) von Tieren: \Ipasñm .. \Ho\hÝôm v° vohu.gaonôm v°\i "ein weisses oder schwarzes Schaf" Yt. 8.58; - \Iaspahe kôhrpa \Ho\hݰhe .. aspahe kôhrpa s°mahe\i "in Gestalt eines weissen Rosses .. in Gestalt eines schwarzen Rosses" Yt. 8.18 - 21\H1)\h; - \IaurvantÒ \Ho\hÝa raoxÝna fr°dôrôsra\i Y. 57.27; Yt. 10.136. 2) sonst: \IsrÅra v° aÑhôn b°zava \Ho\hݰ\i (ND.) Yt. 5.7; - \Iyeѱhe urva .. ÝÒ raoxÝnÒ fr°dôrôsrÒ\i Yt. 13.81; - \ItiÝtrÅm .. \Ho\hÝôm raoxÝnôm fr°dôrôsrôm\i Yt. 8.2. @KompA. - ai. \IarusÜa±\i- Adj. 'rÓtlich', mp. (Pò.) \Iarñs\i 'weiss'. - 1) Vgl. zSt. Bd. 7.7f. \Ipa asp karp i sp¹t .. pa hum°n°k i asp i sy°k\i. j.\B auruÝa.b°zav-\b Adj. (auch fem.\H1)\h) 'weissarmig': \IkainÅnÒ kôhrpa .. \Ho\hzvÒ\i (GS.) H. 2.9. @Pò.: \Iarñs b°z°k\i. - 1) Vgl. \Isub°hu±hÜ\i RV. 2.32.7 und P°nÜini 4.1.67. j.\B auruݰspa-\b Adj. 'des Rosse weiss sind': \Imiðrôm \Ho\hpôm\i Yt. 10.102. @Komp.: \IauruÝa\i- + \Iaspa\i-. p.\B \H+\harka\H|\hdray-\H1)\h\b m. Name eines Bergs (in Persien?): \H\Io\hdriÝ n°ma\Hn\h kaufa\Hh\h\i Bh. 1.11. Eig. vll. 'Burg (*\Iarka\i- m., np. \Iarg\i; vgl. lat. \Iarx\i) tragend'; vgl. Foy KZ. 35.62, 37.53. - 1) Ausg. \Iaraka\H\io\h. j., g. \Barôg-\b V. 'wert sein'. Praes. 2 \Iarôjöa\i-. 1) 'wert sein, Wert haben': \Iy°¶° vohñ ¶aÝma³m arôjöatÚ manaÑh° rao¶°È x\Hv\hôÄng\i "und was, o \IVM\i., durch das Auge Wert hat\H1)\h, das Licht der Sonne.." Y. 50.10. 2) 'an Wert aufwiegen, gleichkommen', mit Akk.: \Ik° a¹va aÝÒ.stñitiÝ\i (sd.) \Iy° dasa .. arôjöaiti\i H. 1.6; 5; - \Iarôjöat\i.\Ho\h. @ai. \Ia±rhati\i 'er ist wert', np. \IarzÅdan\i. - Pò. (zu H.): \IarzÅtan\i, \Iarü\i, (zu Y.): \IrÒÝn¹t\i (?)\H2)\h, Sò.: \Inirmale\i. - 1) D. i. sva. 'was dem Auge kÓstlich erscheint'. - 2) DST. ZA. I. 328 liest \Iranjö¹n¹t\i, doch s. Sò. j.\B arôjöa-\b 1) Adj. 'wertvoll': \Im° t¹\i (\Ihaoma\i) \InÅre \H+\hzôme paiti iða ra¹vantÒ \Ho\hjöahe\i Y. 10.17. 2) m. 'Wert' (nur Ableit.) Zum V. \Iarôg\i-. - Pò.: \IarüÒmand\i. j.\B arôjöatÚ.aspa-\b m. EN. eines \IHyaona\iFòrsten*\H)\h: \Imairyehe øyaonahe \Ho\hpahe\i Yt. 9.30; - \Idrvantôm¶a \Ho\hpôm\i Yt. 5.109; - \Ita³m yazata vandarômainiÝ\i (sd.) \Ho\h\IpÒ\i Yt. 5.116. *) Vgl. òber ihn SBayrAW. 1890. 2.47 und SBE. 47.68. Eig. etwa 'ein Ross (an Kraft und Schnelligkeit) aufwiegend, ihm gleichkommend'; *\Iarôjöant\i- PPA. zum V. \Iarôg\i-. g.\B \H+\harôjöay\H1)\h\b Adj. 'wòrdig': \ItÒi narôpÅÝ \Ho\hjöÅÝ a¹Ýas°\i (sd.) \IdôÄjÅtÚ.arôt°\i .. Y. 53.9\H2)\h. Zum V. \Iarôg\i-. - Pò.: \Ik¹ Òi i tÒ dastawar .. r¹Ý¹n¹nd\i (?, 'sie verletzen'). - 1) So Pt 4. NA. \Irajö\H\io\h nach Mf I; J 2, K 5 bieten \IrijöÅÝ\i, wie wohl auch Pò. vor sich hatte. - 2) zSt. s. unter \Ia¹Ýasa\i-. j.\B arôjöavan-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hjöaonahe\H1)\h aÝaonÒ\i Yt. 13.117. Ableit. aus *\Iarôjöa\i- (sva. \Iarôjöah\i-), eig. 'wertvoll'; s. \Iarôjöahvant\i-. - 1) Them.; vgl. Bthl. IF. I.180 No. j.\B arôjöah-\b n. 'Wert, Preis'; nur AS. 'um den Wert, Preis von -' (Gen. oder Instr. oder Akk.): \IaspÒ\i (sd.) \IaÁryÒ.tômÒ .. aÝta gava³m azina³m \Ho\hjöÒ\i F. 3h; - \Iaspay°È .. \Ho\hjöÒ\i N. 85; - .. \In°irika³m biÝazy°tÚ gava da¹nu \Ho\hjöÒ\i V. 7.42; 42\H3\h; - \Inm°nÒpaitÅm biÝazy°tÚ nitômôm staorôm jöÒ\i V. 7.41; 413, 435. Ableit. - Zum V. \Iarôg\i-. - mp. (Pò.) \Iarü\i, np. \Iarz, arjö\i. j.\B arôjöahvant-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hjöaÑuhatÒ tñrahe aÝaonÒ\i Yt. 13.113. @Ableit. aus \Iarôjöah-\i, eig. 'wertvoll'. j. \Iarôt-\i Adj. 'sich aufmachend'\H1)\h. @KompE. (\IuÁr°rôt\i- usw., immer mit \I°\i). - Zum V. \H1\h\Iar\i-. - 1) Ich wòrde \Iôrôt\i- ansetzen, wenn mir \I°\i als Kontraktionsergebnis von \Ia\i und \Iô\i auch sonst bekannt w²re; vgl. $ 304 II.28. Also wohl eher ar. *\Iarit\i-: \Ho\h\Iart\i- (im Komp.), s. BTHL. IF. 7.70. Vgl. \Idarôt-, da¹vÒ.Ánit-, ¶agôd\i-. j., g. \Iarôta\i-, p. \Iarta\i-\H1)\h n. 1) 'Gesetz, Recht, heiliges Recht'. 2) 'was das Gesetz (usw.) verlangt, religiÓse Pflicht'. @KompA., E. - Vgl. \H2\h\Iôrôta\i-, \IaÝa\i-. - Zum V. 3\Iar\i-. - 1) Mit \Iar\i = ar. \Iar\i oder \IrÉ\i (dann = \Iôrôta\i-); vgl. Foy ZDMG. 54.358. p. \Barta\H|\hxÝað\Hr\ha-\H1)\h\b m. EN. persischer KÓnige, 1) \IArtaxerxes\i I, Sohns des \IXerxes\i: \Id°raya\Hh\hva\Hh\huÝahy° \Ho\hð\Hr\hahy° xݰyaðiyahy° puð\Hr\ha\Hh\i2)\h Am. 1; 1; - \H\Io\hð\Hr\hahy° xÝay°r¶ahy° xݰyaðiyahy° puð\Hr\ha\Hh2)\h\i Am. 1; - \Id°raya\Hh\hva\Hh\huÝ \Ho\hð\Hr\h°\H2)\h xݰyaðiya\Hh2) \hpuð\Hr\ha\Hh\h \Ho\hð\Hr\h°\H2) \hxÝay°rݰ\H2)\h xݰyaðiya\Hh\h \H2)\h puð\Hr\ha\Hh\h\i Ao. 1. 2. 2) \IArtaxerxes II\i, Sohns \IDarius II\i: \Iadam \Ho\hð\Hr\h°\H3)\h xݰyaðiya\Hh\h .. d°raya\Hh\hva\Hh\huÝ\H2) \hxݰyaðiyahy° puð\Hr\ha\Hh\h\i Am. 2; - \Iadam \Ho\hð\Hr\h°\H2)\h xݰyaðiya\Hh2)\h puð\Hr\ha\Hh\h \Ho\hð\Hr\h°\H3)\h d°raya\Hh\hva\Hh\huÝ\H2)\h xݰyaðiya\Hh2)\h puð\Hr\ha\Hh\h\i Ao. 1.2; - \Iða\Hh\hatiy \Ho\hð\Hr\h°\H3)\h xݰyaðiya\Hh\h\i Am. 1. 3. 3) \IArtaxerxes III\i, Sohns \IArtaxerxes II\i: \Iða\Hh\hatiy \Ho\hðr°\H3)\h xݰyaðuya\Hh\h\i Ao.\L \l1.2, 3, 4; - \Iardax¶aݶa\Hh4) +\hvazraka\Hh\i \hAo. 2; - \Ia\Hh\hura\Hh\hmazd° .. hya\Hh\h m°m \Ho\hð\Hr\h°\H5) \hxݰyaðiya\Hh5)\h akunauÝ\i Ao. 1.1. Eig. 'der dem heiligen Rechte die Herrschaft gibt'. - 1) So, nit \Ið\Hr\h\i, nach evetts Abschrift auch beide Male in Am. 4, gegen NA., die \H\Io\hðrahy°\i bietet. - 2) Sollte GS. sein. - 3) Statt NS. - 4) In der Schreibung ganz verunglòckt. Nach GGA. 1882.494 steht auf der Vase \Ho\h\IÝda\Hh\h\i, nicht \Iݶa\Hh\h\i. - 5) Statt AS. j. \H\B+\harôtay-\H1)\h\b f. sva. \IaÝay\i-: \Inarݶa aÝaonÒ xÝnñitÅm¶a \Ho\hrôitÅm¶a\H1)\h .. \H+\hpaiti.zantayas¶a\i P. 39. Zum V. \H2\h\Iar\i-. - Vgl. \IaÝay\i- und $ 289.4 ff. mit No. - Pò.: \Itars°kasÅh\i. - 1) Hds. \I° rôitÅm\i; s. aber Pò. und zSt. Y. 60.2, wo \IaÝaona³m xÝnñtas¶a aÝayas¶a .. paiti.zantayas¶a\i. p. \Barta\H|\hvardiya-\b m. EN. eines Heerfòhrers \IDarius I\i.: \H\Io\hdiya\Hh\h n°ma\Hn\h p°rsa\Hh \hman° ba\Hn\hdaka\Hh\h\i Bh. 3.6; 6; - \IpatiÝ\Ho \hdiyam\i Bh. 3.6, 7. Eig. 'das heilige Recht mehrend', Ableit. (ohne A¼nderung der Bed.) aus *\Iarta-varda-\i Adj.; s. dazu wh. Gr.\H2\h $ 1212 c. 1) - 1) S. auch Foy ZDMG. 54.358, KZ. 37.518. j. \BarôtÒ.karôðna-\b Adj. 'wofòr die Erfòllung der religiÓsen Pflicht bezeichnend ist', von \IHamaspaðma¹daya\i (sd.)\H1\h': \Ihamspaðma¹da¹m \Ho\hnôm\i Vr. 2.2; - \Ihamaspaðma¹dayehe \Ho\hnahe\i Vr. 1.2; - \H+o\h\IðnÒ\i F. 7\H2)\h. *\Ikarôðna-\i n. 'perfectio', zum V. \H1\h\Ikar\i-. - Pò. (zu F.): \IyaziÝn kart°r\i, (sonst): \Ipa yaziÝn kart°rÅh\i. - 1) Weil in diesen Tagen das besonders gefeierte Fest der \IFravaÝays\i stattfand; s. unter \Ihamaspaðma¹daya\i-. - 1) Geschr. \Iaratokôrôiðino\i. g. (j.) \Barôd-\b V. 'gedeihen lassen'. Praes. 1 \Iarôd\i- : \Iôrôd\i-. 'gedeihen lassen, fÓrdern': \Id°t° aÑhôÄuÝ arôdatÚ\i (Ko.) \Ivohñ manaÑh° haiðy°varÝta³m\i (sd.) Y. 50.11; - \IôrôdatÚ\Ho\h\i. @ai. \I°±rdhma, rÉdhy°±m; rÉdha±ntahÜ\i. - Pò.: \Ibavandak dahiÝnÅh\i (fòr \Iarô\i+\IdatÚ\i!). j. \Barô¸a-\b, p. \Iarda\i- 1) Adj. 'halb' (nur Komp.). 2) m. 'Seite': \H+\h\Iantarôm\i (sd.) \H\Io\h¸ôm maÁahe\i V. 9.29; - \Iantarôm \Ho\h¸ôm nm°nahe\i V. 6.43; - \IdaÝinôm\i (\Ivairyast°rôm\i) \Ih¹ upa \Ho\h¸ôm\i Yt. 10. 100\H2\h; - \IvÅspôÄ h¹ upa \Ho\h¸ôm\i (lies \H\Io\h¸ôÄ\i) Yt. 10.100; \IdaÝinôm h¹ \Ho\h¸e .. h°vÒya h¹ \Ho\h¸e\i "rechts (links) ihm zur Seite" Yt. 10.126; - \Izôrô¸azÒ\i (sd.) \IgairiÝ p°rôntarôm \Ho\h¸Ò\i (AD.) \ImanuÝahe\i Yt. 19.1. [V. 5.19, 9.33, Yt. 17.60: lies \Iantarô.arô¸ôm\i.] @KompA., E. - ai. \Iardhe±\i- Adj. 'halb'. m. 'H²lfte', \Ia±rdha\i- m.'Seite'; oss. \I²rda±g\i 'halb, H²lfte'. - Vgl. \Iarô¸ah\i-. - Pò.: \Ikan°r\i (dat n a, vgl. dat r; bei Salemann Parsenhdschr. 68 II Z. 5, 6). p. \Barda-st°na-\b m. 'Halbstand'\H1)\h, baulicher Kunstausdruck\H2)\h, vll. 'FensterkrÓnung' oder- '-sims': \H\Io\hna\Hh\h aða\Hn\hgai.na\Hh\h d°raya\Hh \hvahauÝ viðiy° karta\Hh\h\i D. 3. 1) Falsch FrMòller WZKM, 3.149, Foy KZ. 35.48 (vgl. \Iarôzah-, ôrôzr°spa\i-), JUSTI GIrPlm. 2.451 No. ('hoch' w²re *\Iarduva\i-). - 2) Eò. umschreibt blos. p. \Iardax¶aݶa\Hh\h\i Ao. 2: s. \IartaxÝað\Hr\ha\i- mit No. 4. j. \Barô¸ah-\b n. 'Seite': \IdaÝina paiti \Ho\h¸aÑha\i N. 65. Vgl. \Iarô¸a\i-. - Pò.: \Iha¶ kust i daÝin\i. j. \Barôduma-\b Adj. (?) -?-: \IsrÅrôm \Ho\hmôm\i N. 65. Pò.: fehlt. p. \Bardu\H|\hmaniÝ-\b m. EN. eines Persers, Genossen des \IDarius\i bei der Magophonie: \Ho\h\IniÝ\i (NS.) \In°ma\Hn\h \H+\hvahaukahy° puð\Hr\ha\Hh \hp°rsa\Hh\h\i Bh. 4.18. Eig. 'geradsinnig', vgl. unter \Iôrôzav\i-. - Vgl. zEt. Bthl. IF. 9.266; dazu noch Justi NB. 234 b, 235 b. (Anders Justi NB. 21.) j. \BarôduÝ-\b n. 'Verletzung, Hieb', im Strafgesetzbuch vors²tzliche KÓrperverletzung mittelst einer Waffe ohne sichtbare Folge, nur mit Schmerzgefòhl verbunden*\H)\h: \IyatÚ dim\i (n²ml. \Inarôm\i) \Ia¹nÒ.manaÑha paiti.aÝnaoiti a¹tatÚ h¹\Ho \hduÝ\i "wenn er ihn mit der Absicht der Misshandlung trifft, so begeht er damit ein \IA\i." V. 4.17; - \IyÒ \H+\hainim dahmôm jöainti \Ho\hduÝ v° aÁryÒ.staorôm v° .. x\Hv\harôm\i (sd.) N. 45; - \Iy° \Ho\hduÝatÚ \H+\hapaititatÚ °jö°Áaurva\i (sd.) N. 54; - \H\I+o\hduÝa\HI)\h havayaÑhôm \Hxx\haxtôm\i N. 15 (?); - \Ipux¸ôm¶itÚ\i (sd.) \H\Io\hduÝa³m tanñm piryeiti\i V. 4.17; - \Iyaða ¶aðruÝum \H+\hy°rô g°ð°È asr°vayÒ hyatÚ \H+o\hduÝ\H1)2)\h h¹ Ýyaoðanôm\i "wenn er ein Vierteljahr lang die \IG\i. nicht aufsagt, so (gilt) sein Tun einer \IA\i.-Sònde (gleich)" N. 42. a) mit \Isnaða-\i verbunden: \IyÒ narôm \Ho\hduÝa snaða jöainti\i "wer einem einen \IA\i.-Hieb versetzt" V. 4.26; 29. *) Im Gegensatz zu \Ix\Hv\hara\i-, \Ifraz°bao¸ah- snaða-\i, sowie zu \Ira¹Ýa\i-, sd. Vgl. die Definitionen F. 25b: \Ika pa vin°sk°rÅh sn¹h apar vin°sk°r nidah¹t arduÝ n°m\i und bei Dst. ZA. 2.54: \I.. kila s±astram yatnatay° s±arÅre evamÜ dad°ti yatha na pÅdܰmÜ karoti \i.. . Zum ai. V. \Iarda±yati\i. - Pò.: transskr. - 1) Hds. \Iarad\H\io\h - 2) Hds. \H\Io\hduÝa\i. j. \Iarôdva¹\i N. 85: lies \Iôrôdvaya\i. j. \IarôdvÒ.zôngÒ\i: lies \IôrôdvÒ\i.\Ho\h. j. \BarôdvÅ-\b f. Name eines mythischen Flusses*\H)\h: \H\Io\hdvÅ na³ma °pa\i V. 7.16; - \Iba³ÝnubyÒ\i (sd.) \H\Io\hduy°È\i V. 2.22; - \H\Io\hduy°È °pÒ an°hitay°È\i Ny. 4.0, Vr. 1.5, Yt. 1.21; - sonst mit \Isñr°\i- und \Ian°hit°\i- verbunden: \I°pôm \Ho\hdvÅm sñra³m an°hita³m\i Y. 65.1; - \IyatÚ .. aoi fraügaraiti \Ho\hdvÅ sñra an°hita\i Y. 65.4. A) meist als weibliche Gottheit gedacht*\H)\h; \Iupa.ta¶atÚ \Ho\hdvÅ sñra an°hita\i \IkainÅnÒ kôhrpa srÅray°È\i Yt. 5.64; - \Ibawraini vastr°È vaÑhata \Ho\hdvÅ sura an°hita\i Yt. 5.129; 7, 19, 88, 91, 95, 96, 123, 127, 128; - \IavatÚ °yaptôm dazdi m¹ vaÑuhi sôviÝte \Ho\hdvÅ\i (VS.) \Isñre an°hite yaða\i .. Yt. 5.18; 9, 63, 77\H2\h, 85, 87, 90, 94, 130, 131, Ny. 1.19; - \Ipaiti dim pôrôsatÚ zaraðutÝtrÒ\i \H\Io\hdvÅm sñra³m an°hita³m\i Yt. 5.90; 1, 9, 62, 94, Vr. 2.7, Ny. 4.9. *) Vgl. Yt. 5. Aus dem Fluss \IA\i., der nach Yt. 5.3 von der HÓhe \IHukairya\i zum See \IVourukaÝa\i fliesst (doch s. 90), stammt alles Wasser der Erde; s. auch Bd. 12.5, 13.1, 5f. Die GÓttin \IA\i. wird als ein schÓnes M²dchen gedacht, von dem Yt. 5.64, 78, 126 ff. eine auff²llig ins Einzelne gehende Schilderung geben. Vgl. Dst. ZA. 2.316, 363, wo weitere Litt. @Eig. wohl 'die Feuchte, Feuchtigkeit'. - ai. vgl. \IrÉdñ\Ho\h\i, Johansson IF. 2.27. - Pò.: transskr. (òberall \IardvÅsñr\i zu lesen!). j., g. \Barôdra-\b Adj. (fem. \Ho\h\Ir°\i-) 'getreu, verl²ssig': \H\Io\hrÒ ðw°va³s\i (sd.) \IhuzôÄntuÝô spôntÒ mazd°\i Y. 43.3; 46.9; - \IfravaÝayÒ .. \Ho\hr°È taxm°È \H+\haojöaÑuhaitiÝ\i Yt. 13.32; 75; - \Imiðrôm .. yÒ °suna³m °suÝ yÒ \Ho\hrana³m \Ho\hrÒ yÒ taxmana³m taxmÒ\i Yt. 10.65. a) mit Dat.: \Ikuðr° tÒi or° mazd° yÒi .. ¶axrayÒ\i (sd.) "ob sie wohl dir getreu sind, die .." Y. 34.7. A) insbes.'dem Glauben treu, gl²ubig, fromm': \IfôraݰoÝtr° aðr° tñ \Ho\hr°iÝ idÅ hvÒ.gv° t°iÝ yôÄng\i .. "o \IFr.Hv\i., dahin geh mit diesen Frommen, denen .." Y. 46.16; - \Ik° ðwÒi aݰ °k°È\i (sd.) \H\Io\hrông iÝy°\i Y. 48.8; 50.4; - \Ipairijöas°i .. atÚ v°È aݰ \Ho\hraøy°¶° nômaÑh°\i ".. und vor euch, o \IAÝa\i, auch mit dem Gebet des Frommen" Y. 50.8; - \IdaðatÚ ahm°i tatÚ .. arôdvÅ .. \Ho\hr°i yazômn°i jöai¸yant°i d°ðriÝ °yaptôm\i Yt. 5.19; 132, 15.1, 21. Et.? 1) - Pò.: \Ir°t\i (zu Y. 34, 46): \IraÅtÅh\i; Sò.: \IdaksÜin°\i, (zu Y. 46.16): \IdaksÜinܰpravrÉttihÜ\i, (zu Y. 34): \IdaksÜin°d°t°\i, (zu Y. 43): \Id°t°\i. - 1) GDN. hat seine Etymologie in BB. 14.21 anscheinend aufgegeben, vgl. GIrPh. 2.31, wo zu Y. 50.4 'wohlgesinnt' òbersetzt wird. j., g. \H1\h\Barôða-\b n. 'Sache' usw. 1) in altem Sinn 'Rechtsstreit' (nur Ableit.). 2) 'woran einem gelegen ist, Angelegenheit,Anliegen': \H\Io\hð° vÒizdy°i\i (sd.) \Ik°mahy° tôÄm mÒi d°t°\i .. Y. 43.13; - \IfrÒ mÒi fravÒizdñm \Ho\hð° t° y° vohñ Ýyav°i manaÑh°\i "nehmt wahr meine Angelegenheiten, die ich betreibe, o \IVM\i." Y. 33.8; - \IavatÚ h¹ asti masyÒ oðôm yatÚ\i .. "das ist fòr sie das grÓssere Anliegen, dass .." V. 7.71. 3) was einem obliegt, gebòhrt, Obliegenheit, Pflicht': \ImanaoðriÝ\i (sd.) \I¶azdÒnghvantôm \Ho\hðahy°\i Y. 44.5. \Hxx\h\Iahmi \Ho\hðe yahmi ga¹ðe kôݰ vaÝta\i ..\Hxx\h Yt. 12.8. [Yt. 5.90: lies \Iantarô.arô¸ôm\i.] @KompE. (s. \Ianarôðe\i); Ableit. (s. auch \Ifr°raiðya\i- und \Ivoyarôðya\i-). - Vgl. \H2\h\Iarôða\i-. - ai. \Ia±rtha\i- n. - Pò.: \Id°tast°n\i, Sò.: \Iny°yahÜ\i. j. \H\B2\harôða-\b Adj. 'der einen Rechtsstreit, Prozess erhoben hat, Kl²ger': \ItatÚ \Ho\hðahe tatÚ arôðavanÒ\i "das (gilt) fòr den Kl²ger, das fòr den Beklagten" F. 27 b. Vgl. \H1\h\Iarôða\i- (ar. *\Ia±rtha\i- n. und *\Iartha±\i- Adj.). - Pò.: \Id°tast°n sax\Hv\han\i, erl.:\I p¹Ým°r\i. \Bj. arôða\H|\hmant-\b Adj. sva. \H2\h\Iarôða\i-: \IraÝnvÒ \Ho\hmatÚ\i (ASn.)\H1)\h \IbairiÝta\i (sd.) .. \It°yñm nijöaÁniÝta\i Yt. 12.7. 1) Man verlangte ASm. \Bj. arôða\H|\hvan-\b Adj. 'gegen den ein Rechtsstreit erhoben ist, dem der Prozess gemacht wird, verklagt, angeklagt': \ItatÚ arôðahe\i (sd.) \ItatÚ \Ho\hvanÒ\i F. 27b. Pò.: \Id°tast°nÒmand\i, erl.: \Ipasm°r\i. j. \H1\h\Barôðna-\b m. 'Ellenbogen': \H\Io\hðn°È\i (ND.) F. 3g. Vgl. \Ifr°r°ðm\H\io\h. - np. \I°ran\i (aus *\Iarhn\H\io\h); vgl. ai. \Iaratna±y\i- m. - Pò.: \Iarôð\i (in Aw.-Buchst.). j. \H2\h\Barôðna\b- n. Name eines \Ida¹v\iischen Tiers\H1)\h: \Iyasô ðw° nÒitÚ aiwi.druü°Ènti aüiݶa\i (sd.) \Ho\h\In°iݶa\i (als Subj.) .. Yt. 5.90. 1) Falsches bei Dst. ZA. 2.388. j. \Baraðya-\H\b1)\h n. 'Rechtshandel, Prozess: \Ikahmi kahmi¶itÚ .. \Ho\hyana³m ðwa¹ÝÒ biwiv°È\i Yt. 11.5. Ableit. aus \H1\h\Iarôða\i-. - ai. vgl. \Ia±rthya\i-. Adj. - Pò.: \Id°tast°n\i. - 1) Lesung unsicher; vgl. Yt. 4.5, wo \Ira¹ðwana³m\i. j. \Barôðra-\b n. 'Gerichtsverhandlung': \IyÒ a¹ta\i (sd.) \Ipairi \Ho\hra\i (IS.) \Ifraz°naiti\i F. 5. Vgl. \Iarôða\i-. - Pò.: \Israv\i; s. dazu BTHL. IF. 12.140. p. \Barbair°\b- f. Name einer Stadt, Arbela: \Ho\h\Ir°y°\i (LS.) Bh. 2.14. Gibt das sem. \Iarbail\i wieder, vgl. E\CD\cM\CEYER\c GeschdAltert. 1.220. j. \BarônatÚ.¶a¹Ýa-\b Adj. -?-, von \IMiðra: miðrôm .. \Ho\hÝôm vindatÚ.sp°¸ôm hazaÑra.yaoxÝtÅm\i .. Yt. 10.35. Vgl. BB. 15.255, IF. 1.489, Dst. ZA. 2.453. j. \Barônav-\b m. 'Kampf, Wettkampf' \IyÒi .. hita taxÝônti \Ho\hn°um\i (AS.) "die .. ihr Gespann zum Wettkampf entsenden" Y. 9.22. @KompA.(?). - Vgl. ahd. \Iernust\i, ags, \Ieornost\i 'Kampf'\H1)\h. - Pò.: fehlt; unrichtig Dst. ZA. 1.93. - 1) Grundbed. vll. 'Gewinn', vgl. Praes. \Iôrônav\i- zum \H2\h\Iar\i-. Die Bedeutungen 'Gewinn, (Kampfpreis)' und 'Kampf' sind Ófter vereinigt; s. ai. \Idha±na\i-, \IkÅra±\i- (GDN. VSt. I.1 19) ua. j. \Barônavak-\b f. EN. einer Schwester des \IYima\i und der \ISaÑhavak\i (sd.): \Iuta hôÄ vanta az°ni\i (sd.) \IsaÑhav°¶i\i (sd.) \Ho\h\Iv°¶i\i (AD.)\H1\h' Yt. 5.34. Eig. vll. 'zum Wettkampf aufrufend'; vgl. \IsaÑhavak\i-. Dann fòr \Iarônu-v\Ho\h\i $ 268 12. - 1) $ 222. I. j. \Hxx\h\InÒitÚ am°È\i \BarônaÈ\b \Ihv°iÝ\i .." FrD. 7. j. \Iarôma\i-, \Iarma\i- m. 'Arm'. [P. 33 lies: \Ia¹vÒ.a\Ho\h\i.] KompA., E. - ai. \IÅrma±\i- m., np. \Iarm\i. j. \Iarma¹\Ho\h, armÒi\Ho\h\i, nur KompA.: sva. \Iairime\i. LS. aus *\Iarma\i-. - Zum Verh²ltnis von \Iairime\i zu \Iarma¹\Ho\h\i s. Bthl. IF. 7.60, Hbm. IFAnz. 11.46. j. \Barma¹-Ýad-\b: \H+\h\IarmÒi-üd\i- Adj. 'still, ruhig sitzend, sich verhaltend': \I¶Åm haxa haÝe \H+\hbaraiti fra¶arôðw°È\i (sd.) \H\Io\hma¹Ý°i¸e\i Y. 62.8; - \IyÒ \H+o\hmÒiüdÒ\i (NS.)\H1)\h \Iaiwi.ôrôtÒ.g°tuÝ\i (sd.) N. 103. Pò.: \Iarm¹Ýt\i; s. unter \Iairime\i. - 1) Them., vgl. \IvohunazgÒ\i. Hds. \H\Io\hmÒidÒ\i. Gegen Dst.s \H\Io\hmoiݰdÒ\i spricht \IÒi\i, $ 297. I. j. \Barmae-Ýt°-, arôm\Ho\h\b Adj. (auch fem.) 'still stehend, '(vom Wasser) stagnirend': \I°pôm \Ho\hta³m\i Yt. 6.2\H1)\h, Ny. 1.12\H1)\h; - \Iape \Ho\htaya\i (statt DSf.) N. 67; - \IapÒ yatÚ \Ho\htay°È\i V. 6.30; - \IapÒ .. \Ho\ht°È fr°tatÚ.¶aratas¶a\i (sd.) Y. 68.6, Yt. 8.41\H1)\h; - \H\Io\ht°È any°È °pÒ kôrônaotÚ\i Yt. 5.78\H1)\h. @mp. (Pò.) \Iarm¹st\i. - Pò.: \Iarm¹Ýt\i, Npò.: \I°b i Åstada i t°l°bh°\i ('der Teiche'). - 1) Hier hat NA. \Iarôm\H\io\h. p. \Barmaniya-\b m. Name eines Lands 'Armenien': \Itigr° n°m°\Hn\h did° \Ho\hniyaiy\i Bh. 2.8; 7, 9. Vgl. \Iarmina\i-. j. \IarômÒidÒ\i N. 103: lies \H\Io\hmÒiüdÒ\i. S. unter \Iarma¹Ýad\i-. j. \BarômÒ.Ýñta-\b Adj. 'vom Arm in bewegung gesetzt, geschieudert': \Ias°nÒ \Ho\hÝñtÒ\i Komp.: *\Iarôma\i- + *\Ihñta\i- ($ 49); Bthl. IF. 10.202. - 1) Unthem. p. \Barmina-\b m. Name eines Lands, Armenien'\H1)\h: \Iim° dahy°va\Hh\h ty° man° patiy°iÝa\Hn\h .. \Ho\hna\Hh\h\i Bh. 1.6; D. 5.2, 6.3; - \Iavam .. fr°iÝayam \Ho\hnam\i Bh. 2.7; 7, 10\H2\h; - \H\I+\h°\Hh\hntiy°ra\Hh\h dahy°uÝ n°m°\Hn\h \Ho\hnaiy\i Bh. 2.11; 11. Ableit. - Vgl. \Iarmaniya\i-. - 1) Eig. wohl Adj. wie \Ip°rsa\i-. p. \Barminiya- \bAdj. 1) 'armenisch, Armenier': \Iaraxa\Hh\h n°ma\Hn\h \Ho\hya\Hh\h\i Bh. 3.13, 4.2; 2.7. Ableit. aus \Iarmina\i-. - 1) Oder auch \I°rm\Ho\h\i, mit \IVrÉddhihÜ\i. j. \Bairya-\b, p. \Bariya-\b 1) Adj. (fem. \H\Io\hy°\i-) arisch': \H\Io\hyana³m daøyuna³m .. tñiryana³m daøyuna³m\i Yt. 13.143\H2\h; 10, 87\H2\h, 5.49, 8, 117, 19.56, 69, V. 19.39; - \H\Io\hy°È daiѱh°vÒ\i Yt. 8.36, 52\H2\h, 58\H3\h; - \H\Io\hy°byÒ daiѱhubyÒ\i Yt. 8.61\H3\h, 10.4; - \H\Io\hy°byÒ\i (statt mask.) \Ip°¸a¹ibyÒ\i Yt. 4.5. 2) m. 'Arier': \Id°raya\Hh\hva\Hh\huÝ .. \Ho\hya\Hh\h ariya\Hh\h.¶ið\Hr\ha\Hh\h\i D. 6.2; \Iyaða vÅspe \H+\hanye \Ho\hre\i (NP.) Yt. 5.69; - \IôrôxÝÒ\i (sd.) .. \IxÝviwi.iÝvatômÒ \Ho\hyana³m\i Yt. 8.6; - \H\Io\hyana³m x\Hv\harônÒ\i Yt. 18.0, Ny. 5.5. @KompA. (s. auch \H\I+\hvÅspe.aire.razur°-\i); Ableit. - ai. vgl. \I°±rya\i- m. 'Arier'; mp. (Pò.). np. \I¹r°n\i; \Iƒ’ƒ¤ƒÓƒÊƒÐƒÊ\i. - 1) $ 268.32. j. \Bariya\Hh\h. ¶ið\Hr\ha-\b Adj. 'aus arischem Geschlecht stammend': \Id°raya\Hh\hva\Hh\huÝ .. \Ho\hð\Hr\ha\Hh\h\i D. 6.2. Komp. mit NS. im I. Glied. Dazwischen der Worttrenner. (Anders Foy KZ. 37.524.) j. \Bairyana-\b Adj. 'arisch': \H\Io\hnôm x\Hv\harônÒ\i Yt. 18.1, 5, 7, 8, S. 2.9\H1)\h; - sonst von \Ivi¹jöah\i- (sd., auch fdSt.): \H\Io\hnôm va¹jöÒ, \Ho\hyene va¹jöahi\i. Ableit. aus \Iairya\i-. - Vgl. \Iƒ¤ƒ¡ƒÓƒÊƒÂƒ£ƒÏƒÉƒ“\i - Pò.: \I¹r°n\i (\Ivô±z±\i). - 1) S. 1.9 = Ny. 5.5 steht\I airyana³m x\Hv\harônÒ\i. j. \Iairyanômna\i N. 103: lies \Iairyamana\i. j., g. \H\B1\hairyaman-\b, g. \BairyôÄman-\b m. 'Genosse' uzw. priesterhcher, AngehÓriger des ersten oder Priesterstands (s. unter \H1\h\IpiÝtra\i-). 'Sodale'; Sing. auch koll. 'Sodalit²t', nur gAw.: \IkôÄ \Ho\hyam° kôÄ x\Hv\ha¹tuÝ\i (sd.) \Id°t°iÝ aÑhatÚ yôÄ\i .. Y. 49.7; - \Iaøiy°¶° x\Hv\ha¹tuÝ\i (sd.) \Iy°satÚ ahy° vôrôzôÄnôm matÚ \Ho\hyamn°\i .. Y. 32.1; - \IyôÄ ðwatÚ mazd° asruÝtÅm .. yaz°i\i (sd.) \I°p° x\Hv\ha¹tôÄuݶ° tarôÄmaitÅm vôrôzôÄnaøy°¶° .. \Ho\hyamanas¶°\i .. Y. 33.4; - \IyôÄ aݰun¹ vahiÝtÒ x\Hv\ha¹tñ\i (sd.) \Iv° atÚ v° vôrôzôÄnyÒ \Ho\hy°mn°\i (IS. als Subj.)\H1) \h\Iv°\i .. Y. 33.3; - \IpairÅ x\Hv\ha¹tôÄuÝ \Ho\hyamanas¶° dadaitÅ nÒitÚ .. vôrôzôn°\i (sd.) Y. 46.1. A) Name einer Gottheit\H2)\h: nairya saÑha para.°i¸i upa.vazaÑuha avi nm°nôm \Ho\hyamaini imatÚ saÑhÒiÝ \Ho\hyaman°i\H3) \h"N., geh weg, fahr hin ins Haus zu \IA\i, das sollst du dem \IA\i. kund machen" V. 22.7; 13 (\H\Io\hmaini, \Ho\hman°i\H\i3)\h. a) sonst mit \Iya- iÝya-\i (Adj.): \ImoÝu tatÚ °s .. yatÚ\i \Ifr°yatayatÚ \Ho\hyama yÒ iÝyÒ gairÅm avi spônto.frasn°È\i V. 22.19; 20; - \I°atÚ ma³m tñm biÝazyÒiÝ \Ho\hyama yÒ iÝyÒ\i (NS. als VS.) V. 22.9; - \I° \Ho\hyôÄm° iÝyÒ rafô¸r°i jöantñ nôrôbyas¶° n°iribyas¶° zaraðuÝtrah¹ vaÑhôÄuÝ rafô¸r°i manaÑhÒ\i "her komme der liebe \IA\i. zur Unterstòtzung zu den M²nnern und Frauen des \IZ\i, zur Unterstòtzung des guten Sinns" Y. 54.1. *) Uber die Bedeutung des Gotts ist den \Ig°ð\iischen Texten nichts Klares zu entnehmen; V. 22 erscheint er als heilender Arzt; vgl. auch die GrBd.-Stelle bei Dst. ZA. 2.319. S. noch No. 2. @Vgl. \H2\h\Iairyaman-\i. - ai. \Iamyama±n\i- m. l) 'Gef²hrte', 2) Name eines \IAÄditya\i; np. vgl. \I¹rm°n\i 'Gast' 4). - Pò.: \I¹rm°n\i (Sò.: \I°des±ahÜ, °des±aman°hÜ\i), (zu Y. 33.3, 49.7): \I¹rm°nÅh\i (Sò.: \I°des±at°, °des±ikat°\i). - 1) S. \H1\h\IaÝa\i- No. 3. - 2) In\L \lV. 22 kÓnnte auch das Gebet Y. 54. I (als Gottheit) gemeint sein; vgl. \H2\h\Iairyaman\i-. - 3) Them. - 4) Eine ganz unsichere Kombination bei Gdn. VSt. 3.94. j. \H2\h\Bairyaman-\b m. Name des mit \I° °iryôÄm° iÝyÒ\i beginnenden Gebets Y. 54.1:\I \Ho\hmanôm ma³ðrana³m maziÝtôm\i Yt. 3.5; - \IvôrôðraÁnôm .. yatÚ asti antarô ahuna\i (sd.) \H\Io\hmana\i (AD.) Vr. 24.1; \H+\hN. 103. a) sonst mit \IiÝya-\i: \H\Io\hmanôm iÝÅm .. fsñÝÒ ma³ðrôm .. bôrôzôm ha¸aoxtôm\i Vr. 2.10; G. 1.6, S. 2.3; - \Itôm .. vÅspana³m sravaÑha³m uparÒ.kairÅm fradaða³m yim \Ho\hmanôm iÝÅm\i FrW. 4.1; 1; - \H\Io\hmanôm iÝÅm .. maziÝtôm aÝahe sravaÑha³m\i Y. 54.2; Vr. 24.1; - \H\Io\hmanÒ iÝyehe hand°t° .. \Ho\hmanÒ iÝyehe .. h°itiݶa\i .. Vr. 24.2; 1.8, 8.1.3. *) Es gehÓrt zu den \Iva¶a ¶aðruݰmrñta\i, s. V. 10. II, N. 36. Vgl. \H1\h\Iairyaman\i- (mit No. 2) und \I°.airyôÄmn°.uÝyÒ\i. - Pò.: \I¹rmn°n, ¹rm°n x\Hv\hahiÝnÅh\i. j. \Bairy°va-\b m. EN. Name eines Gl²ubigen: \ImanuÝ.¶iðrahe\i (sd.) \Ho\hvahe aÝaonÒ Yt. 13.131. Vll. \Iairya- \i+ *\Iava\i- 'Heifer der Arier', zum V. \Iav\i-. - 1) Justis Deutung, NB. 11 stòtzt sich auf die minder gut bezeugte Lesung \Iairyav\Ho\h\i. p. \Bariy°r°mna-\b m. EN. eines Persers*\H)\h, \Iƒ¤ƒ¡ƒÓƒÊƒÂƒÓƒÂƒ“ƒÎvƒÉƒÔ\i: \Iarݰmahy° pit° onah onahy° pit°\i (\I¶iÝpiÝ\i) Bh. 1.2. *) Enkels des \IAchaemenes\i, Urgrossvaters des \IDarius\i I. Aus *\Iariy°-r°man\i- Adj. 'der den Ariern Ruhe, Frieden schafft' (mit NP. im I. Glied), durch U¼berfòhrung in die \Ia\i-Dekl. j. \BairyÒ.Ýayana-\b n. 'arischer Wohnsitz, W. der Arier': \IvÅspôm .. \Ho\hnôm\i Yt. 10.13. j. \BairyÒ.xÝuða-\b m. Name eines Bergs: \H\Io\hðatÚ ha¶a garÒitÚ x\Hv\hanvantôm avi gairÅm\i Yt. 8.6. Bed.? Die Lesung des 2. Glieds ist unsicher. - Vgl. zu \IôrôxÝa-\i. j. \Baurva-\b Adj. 'schnell; tapfer'\H1)\h: \Ihuda¹nÒ aÝava ovÒ\i Yt. 4.9; - \Ita³m yazônta \Ho\hva hunavÒ va¹sakaya\i Yt. 5.57; 54; - \Is°ðras¶it \Ho\hvahe\i Yt. 10.109; 14; - \Iðwa³m yaz°Ènte \Ho\hv°ÑhÒ ahur°ÈÑhÒ\i Yt. 5.85; - \IyatÚ b°un vÅspe \Ho\hva vÅspe taxma .. kave\i Yt. 19.72; \H\Io\hvÒ aÝ.varô¶Ò kava usa\i Yt. 5.45; - \Iyimahe xÝaðre \Ho\hvahe\i Y. 9.5; - von \IVayav\i: \IvayÒ \Ho\hva\i (VS.) Yt. 15.57; 46, 54; - \Iva¹m \Ho\hvana³m aurvÒ.tômôm\i Yt. 15.57; - \Ivon Haoma: haoma .. yaða rao¸ahe hubaoi¸iÝ \Ho\hvÒ\i Y. 10.4. Ableit. - Vgl. \Iaurvant\i-. - Pò. (zu Y. 9): \Iarvand\i, zu (Y. 10): \IarvandÅh kart°r\i; Sò,: \Is°dhakah, s°dhakatvam kart°\i. - 1) Anders Gdn. KZ. 28.189. j. \Iaurvaiti\i Yt. 5.7: lies \Iurv\Ho\h\i; s. \H2\h\Iurvant\i-. j. \H\B1\haurvatÚ.aspa-\b Adj. 'der schnelle Rosse hat'; a) von \Ihvar\i- und \IhvarôxÝa¹ta\i-: \Ihvarô \Ho\htôm\i Yt. 10.90; 6.4; - \H\Io\htôm bavahi yaða hvarô\i Az. 6; - \IamôÝahe hñ yatÚ \Ho\htahe\i Yt. 10.13; - \IhvarôxÝa¹tôm \Ho\hpôm\i Yt. 6.1, 6, 12.34, 13.81, Y. 16.4; - \IhvarôxÝa¹t°i \Ho\hp°i\i Y. 68.22; - \IhvarôxÝa¹tahe .. \Ho\hpahe\i Yt. 6.0, Y. 22.24; 1.11; - \IhvarôxÝa¹ta \Ho\hpa\i (VS.) V. 21.5. b) von \Iapa³m nap°t-: apa³m nap°È \Ho\hpÒ\i Yt. 19.51\H2\h; - \Iapa³m nap°tôm \Ho\hpôm\i Y. 2.5; - \Iapa³m napÒ \Ho\hpa\i Y. 65.12. \Ho\h\Ip°¶a\i Vyt. 34, 46(?). @Vgl. \H2\h\IaurvatÚ.aspa\i- EN. - Pò.: \Iarvadasp\i, Npò.: \IfÅzasp\i, Sò.: \Ivegavadas±vahÜ\i, (zu Y. 2): \Ipradh°n°s±vahÜ\i. j. \H\B2\haurvatÚ.aspa-\b m. EN. des Vaters des \IVÅÝt°spa-: puðrôm yatÚ \Ho\hpahe taxmôm kava¹m vÅÝt°spôm\i Yt. 5.105. Vgl. \H1\h\IaurvatÚ.aspa-\i. j. \Ba-urvaða-\b Adj. 'inimicus': \Iavaða\i (sd.) \Im°vaya¶it .. vÅspe tôrôsôntu \Ho\hða\i Yt. 14.38; \Ihamôrôðana³m \Ho\hðana³m tÚbiÝyanta³m\i Y. 57.26; Vyt. \H+\h19\H1)\h, Yt. 13.31; - \H\Io\hðôm tÚbiÝyantôm\i A. 1.10; - \H\Io\hða¹ibyÒ parÒ tÚbiÝyanbyÒ\i Yt. 13.69, Y. 68.13 (wo \H\Io\hða¹ibyas¶a\i); - \H\Io\hð°t parÒ duÝmainyaotÚ\i Yt. 1.24; - \H\Io\hðÒ\i Yt. II.2 (?)\H2)\h. Pò.: \IadÒst\i. - 1) Hds. \Iaourvat\Ho\h\i. - 2) Pò.: \IdÒstÅh\i; s. die Var. j., g. \Baurvant-, aourvant-\H1)\h\b Adj. 'schnell; tapfer, Held': \H\Io\hvatÚ\H\i2)\h F. 7; - \IhaomÒ a¹ibiÝ yÒi \Ho\hvantÒ\i (NP.) hita taxÝônti arôn°um (sd) Y. 9.22; - \Iyaða t¹ vÅspe \Ho\hvanta\i (NP.) \Izazv°ÈÑha\i (sd.) \Ipaiti.jöasa³n\i Yt. 5.132; - \Idva \Ho\hvanta\i (AD.) \Iy°s°mi yim¶a bipaitiÝt°nôm \Ho\hvantôm yim¶a ¶°ðwarô.paitiÝt°nôm aom \Ho\hvantôm yÒ\i .. Yt. 5.131; - von \IHaoma: \Ho\hvantôm ðw° .. baÁÒ nidaðatÚ haraiðyo paiti\i Y. 10.10; 10. a) bes. vom Ross: \Iime nÒ \Ho\hvantÒ aspa\i .. Yt. 10.42; - \Iaspana³m \Ho\hvatÒ\i (statt GP.)\H3)\h \Idôrôzi.takana³m\i V. 22.3 ƒÂ) als m. 'Renner': \Iahmya v°Ýe vaz°Ènte ¶aðw°rÒ \Ho\hvantÒ\i Yt. 10.125; 68, Y. 57.27; - \Imiðrôm .. yahm°i auruÝa \Ho\hvanta \H+\hyuxta v°Ýa ðanjöas°Ènte\i Yt. 10.136; - \I°tÚ vôÄ y°ojö° zôvÅÝtyôÄng\i (sd.) \H\Io\hvatÒ .. pôrôðñÝ\i Y. 50.7; - \Im° buy°È \Ho\hvata³m yñtxta\i (sd.) .. \H\Io\hvata³m aiwiÝasta .. \Ho\hvata³m niðaxta\i Y. 11.2; - \H\Io\hvata³m urune\i (sd.) G. 4.5. A) m. Plur. mit \IaÝta \i'die acht Renner', Name eines Gebirgs*\H)\h: \IahmatÚ ha¶a garayÒ fraoxÝya³n .. aÝta \Ho\hvantÒ f°ÈnkavÒ\i (sd.) Yt. 19.3. [Vyt. 19: lies \Iaurvaðana³m\i; - Yt. 9.30: lies \IaÝta.aurv\H\io\h. *) Wahrscheinlich der \IAlvand\i (mp. \IArvand\i, gr. \Iƒ²ƒ¡ƒÓƒÐƒ“ƒÏƒÕƒÉƒË\i) in \IHamad°n\i. @KompA., E. - Vgl. \Iaurva\i-. - ai. \Ia±rvant\i- Adj., m.; mp. \Iarvand\i. - Pò.: \Iarvand\i, (zu Y. 11 erl.: \Iasp i kar¹¶°r\i]; Sò.: \Is°dhakahÜ\i (zu Y. 11 erl.: \Ipradh°nak°ryÅ as±vahÜ\i],\I vegavattarahÜ\i, (zu Y. 9): \Is±astrim°n\i. S. noch Komp. - 1) Nur G. 4.5. - 2) Wohl aus \IaurvatÚ.asp\Ho\h\i losgesch²lt. - 3) Vgl. \H1\h\Iharôta-\i No. I. j. \Baurva\H|\hs°ra-\b m. EN. eines von \IHaosravah\i besiegten Fòrsten: \H\Io\hrÒ daiѱhutpaitiÝ avi spa¹tiniÝ razur°È .. jöan°tÚ tôm kava haosrava\i Yt. 15.31 f. Eig. Bed.? Vgl. Justi NB. 510. p. \Hxx\h\Baruvastam\b D. 7: -?-. j. \IyÒ ava¸a nÒitÚ aiwy°sti\i (sd.) .. \Iaodra v° tarÝn° v° \Hxx\haurvaÝ.aÑra v°\i N. 15. Pò.: \Isarm°k a¸°v tiÝn r°¸ a¸°v\i n a ran n \Iast.\i j. \BaurvÒ.tôma-\b Adj. 'der schnellste tapferste', von Vayav: \Iza¹m aurvana³m \Ho\hmôm\i Yt. 15.57; - \H\Io\hvÒ na³ma ahmi \Ho\hmÒ na³ma ahmi\i Yt. 15.46. j. \Barôza-\b m. 'Kampf, Schlacht': \Imiðrôm yÒ \Ho\hzôm fraݰvayeiti yÒ \Ho\hze paiti.hiÝtaiti yÒ \Ho\hze paiti.hiÝtômnÒ fr° rasmanÒ s¶andayeiti\i Yt. 10.36; - \IsraoÝôm .. yÒ vÅspaeibyÒ ha¶a \Ho\hza¹ibyÒ vavanv°È paiti.jöasaiti\i "der aus alien Schlachten siegreic heimkehrt" Y. 57.12. @KompA.; vAbleit. - Zur idg. Basis *\IoreÁ\i- 'richten'\H1)\h, eig. 'Sclilachtreihe', vgl. \Irasman\i- un Hbm. PSt. 66. - Vgl. \H1\h\Iarôzah-, arôzy°\i-. - Pò: art \IÅk\i, erl.: \Ikar¹¶ar\i. - 1) Fòr die Verf. der VSt. (3.29) ist gr. \IƒÐƒ¡ƒÓƒÆƒ“ƒÈƒØ\i freilich gleich ai. \Isaraj\i-; vgl. Wn. Gr. 1. 58. j. \Barôzayant-\b Adj. (fem. \H\Io\hyeintÅ\i-) 'k²mpfend, Schlachten schlagend': \IfravaÝayÒ .. y° .. \Ho\hyeintÅÝ\i Yt. 13.33. PPA., aus *\Iarôza\H|\hya\i-, den. Praes. 31. j. \Barôzaüay-\b f. 'Dolch': \IfravaÝayÒ .. ðaxt°È \Ho\hüÅÝ .. barôntÅÝ\i ".. die gezòckte Dolche fòhren" Yt. 13.45. Et. und Bed.? - Falsch Gdn. KZ. 25.558 (s. 27.101), Dst. ZA. 2.517. j. \H\B1\harôzah-\b n. 'Kampf, Schlacht': \Imiðrôm .. yim yazônte daiѱhupatayÒ \H+o\hzahi\H1)\h ava.jöasôntÒ avi\i .. ".. wenn sie in den Kampf ausziehen gegen .." Yt. 10.8; - \IyÒ .. gatÒ \Ho\hzahe\i (LS.)\H2)\h Yt. 19.42. Vgl. \Iarôza\i-. - 1) So F I usw., NA. \H\Io\hzahe\i. - 2) Them. j. \H\B2\harôzah-\b n. 'Abend': \Iyezi uzÅrÒ.hva môrôn¶aite\i (sd.) \H\Io\hzahva biÝazy°tÚ\i V. 21.3. Et.? Vgl. Gdn. Stud. 1.51. - Vgl. \IarôzahÅ-\i und \Iôrôzaurva¹sa\i-. - Pò.: \Ipa ap¹¶ak vartiÝnÅh\i; vgl. zu \Iôrôzanrva¹sa\i-. j. \BarôzahÅ-\b (n.) Name des im Westen gelegenen Erdteils (\IkarÝvar\i-, sd.): \Iavi \Ho\hhi\i (AD.) \Isavahi\i Yt. 10.15; 133, \H+\hV. 19.39\H1)\h; - \Iha¶a karÝvarô yatÚ \Ho\hhi upa karÝvarô yatÚ x\Hv\haniraðôm\i Yt. 10.67; 12.9; - \H\Io\hhibyÒ savahibyÒ frada¸afÝubyÒ\i .. Vr. 10.1\H2)\h. @Eig. ND. aus \H2\h\Iarôzah\i- ('Abend' = 'Westen'), der aus der Dualverbindung \Iarôzahi savahi\i verselbst²ndigt wurde3). - Pò.: transskr. - 1) Hds. \Ho\h\Ihe\i. - 2) Eine mehr (6) gliedrige, daher mit pluralischen Endungen versehene \IDvandva\iverbindung; vgl. \I°rmatay-\i a. - 3) Gleichartiges scheint ai. \Iro±dasyohÜ\i (GD.) neben \Iro±dasohÜ\i vorauszusetzen. j. \BarôzÒ.Ýamana-\b m. EN. eines Feinds des \IKôrôs°spa: kôrôs°spÒ .. yÒ jöanatÚ \Ho\hnôm\i Yt. 19.42. Bed. des 2. Glieds ? 1). - 1) Gegenòber Justi NB. 22 verweise ich auf \IxÝa³nmôÄn¹\i. Ganz unglaublich Dst. ZA. 2.627. j. \BarôzÒ.Ýñta-\b Adj. 'der zur Schlacht ausgezogen ist': \IvÅspe karana rasmanÒ \Ho\htahe\i Yt. 10.36. Bthl. IF. 10.202. j. \Barôzy°-\b f. 'Kampf, Schlacht': \Ikarsnahe .. yÒ azgatÒ \Ho\hyay°È\i (GS.) ".. der unbezwingliche der (sva. in der) Schlacht" Yt. 13.107. Vgl. \Iarôza\i-. j. \Barôzñra-\b m. Name eines \IDa¹va\i*\H)\h; nur GS. mit \Ikamôrô¸a\i- n. 'Kopf' oder \IgrÅv°\i- f. 'Nacken' als Name eines Bergs**\H) \Io\hrahe paiti kamôrô¸ôm\i V. 19.44, 45;- \H\Io\hrahe grÅvaya .. yatÚ ahmya da¹va kandvarônti\i ".. wo die \ID\i. zusammenkommen" V. 3.7. *) Den getÓtet zu haben Mx. 27.14f. als hÓchstes Verdienst (\Isñt\i) des \IGayaMarôtan\i gilt vgl. Windischmann ZSt. 5. - **) Der nach Pò und Bd. 12.8 \Ipa dar i dÒüax\Hv\h\i 'am Tor de HÓlle" liegt; vgl. noch Dd. 33.5. Et. und Bed.? Vgl. \Iôrôzura-\i. - mp. (Pò.) \Iarzñr\i, \Ikam°l, arzñr grÅvak\i. j. \BarÝ\b Adv..: s. unter \IôrôÝ\i. KompA. j. (, p.) \H+\h\IarÝa\i-\H1)\h m. 'B²r': \H\Io\hÝÒ\H1)\h .. axÝa¹nÒ \iAog. 79. @KompE.; Ableit.(?). - Aus ar. *\IrÉxÝa\i-, IF. 9.261. - ai. \Ir±ÉksÜa\i- m.; KDm. \IaÝ\i; vgl. np. \Ixirs\i (HBM. KZ. 36.164). - Pò.: \Ixirs\i. - 1) Hds. \IarÝ, araÝa\i. p. \BarÝa\H|\hka-\b m. EN. eines Persers, ArsacÜes: \H\Io\hka\Hh\h n°ma\Hn\h \H+\h°ðiy°bauÝnahya puð\Hr\ha\Hh\h\i S. I . Ableit. (mit Kosesuffix) aus *\Iarݰ-\H\i1)\h oder \H1\h\IarÝan\i-, - Vgl. \H2\h\IarÝan\i-. - ai. \IrÉksÜaka\i- Name eines Gebirgs.. j. (g., p.) \H\B1\harÝan-\b m. 1) 'Mann, M²nnchen' (geschlechtlich)\H1)\h; a) von Menschen \H\Io\hÝna³m xÝudr°È\i, Y. 65.2, 5; - \Ipuðrôm .. anyahm°i \Ho\hݰn°i\H2)\h varÝtôm\i Yt. 17.58; - \Ihônti .. m°vaya¶itÚ ¶aðw°rÒ \Ho\hݰna\i (NP.) V. 18.31; - \Iyaða any°Ès¶itÚ \Ho\hݰnÒ avi xÝudr°È xÝaðriÝva ha³m.vôrôrnavainti\i V. 18.3\H2\h; 33, 34; - \IaibiÝ\i (sd.) \ItatÚ vaÑhôÄuÝ \Ho\hݰnÒ\i (GS.) V. 3.24; - \H\Io\hÝa¶° vÅptÒ \Ho\hݰ¶° va¹payÒ\i (sd.) V. 8.32. b) von (vierfòssigen) Tieren (im Gegens. zu \Ida¹nav\i-): \Iyeѱhe ¶°ðw°rÒ \Ho\hݰna ha³m.t°ÝatÚ ahurÒ\i Yt. 5.120; - \IuÝtrahe .. yÒ \Ho\hÝna³m .. maziÝtôm aojöÒ °baraiti\i Yt. 14.12. ƒÂ) sonst in Verbindung mit dem Tiernamen\H3)\h:- \IaspÒ \Ho\hÝa\i Yt. 14.31, 39, 16.10; - \IuÝtrahe \Ho\hÝnÒ .. aspahe \Ho\hÝnÒ\i V. 14.11; 9.37\H2\h; - \IgôÄuÝ \Ho\hÝnÒ\i Yt. 17.55; - \IgôÄuÝ \Ho\hݰnahe\H\i2)\h Yt. 14.7; - \Iaspana³m \Ho\hÝna³m .. uÝtrana³m \Ho\hÝna³m .. gava³m \Ho\hÝna³m .. anumayana³m \Ho\hÝna³m\i V. 22.20; Yt. 5.21; - \Ihñ kôhrpa var°zahe\H4) \h.. \Ho\hÝnÒ\i Yt. 14.15. 2) sva. 'Mann, Held': \H\Io\hÝa airyana³m daøyuna³m .. haosrava\i Yt. 5.49; - apa³m nap°tôm .. \Ho\hݰnôm Yt. 19.52; - \Ika¸Ò nÒ\i (n²ml. \Igava³m\i) \H\Io\hsa .. apay°tÚ .. miðrÒ\i Yt. 10.86. @KompA., E.; Ableit. - Vgl. \H2\h\IarÝan\i- EN. - gr. \IƒÂƒ’ƒÓƒÔƒÉƒÏ\i; ai. vgl. \IrÉsÜabha±\i- m. - Pò.: \IvuÝn\i, Npò.: \Ijöuv°n\i. - 1) Im Gegens. zu \Ih°iriÝÅ\i-, s. Y. 65.2. - 2) Them. - 3) Vgl. zu \IuxÝan\i-, \H\I1\hvar°za-, \H1\hvarÝnay-, da¹nav-\i und den Gebrauch des np. \Inar\i, sowie ai. \IvrɱsÜnÜo a±s±vasya re±tahÜ\i RV. 1.164.34, usw. - 4) Sd., No. 2. j. \H\B2\harÝan-\b m. EN. eines iranischen Fòrsten aus der \IKavay\idynastie, Enkels des \IKav°ta\H\i1)\h; \Ikava¹m \Ho\hÝnôm\i Yt. 19.71; - \IkavÒiÝ \Ho\hÝnÒ aÝaonÒ\i Yt. 13.132. Vgl. \H1\h\IarÝan\i-. S. auch \IarÝaka\i- und \Iarݰd°-\i mit No. - 1) Bd. 31.25. j. \BarÝavant-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \H\Io\hvatÒ aÝaono .. vyarÝavatÒ .. paityarÝavatÒ\i .. Yt. 13.109. Eig. Bed.? Ob Ableit. aus \IarÝa\i-? Dann ai. \IrÉksÜavant\i- m. Name von Stadt und Gebirg. j. \Barݰd°-\b f. Name einer Festung in Arachosien: \H\Io\hd° nama\Hn\h did° hara\Hh\huvatiy°\i Bh. 3.11. Et.?\H1)\h - 1) Vgl. Justi GIrPh. 2.430 No. j. \Barݰma-\b m. EN. eines Persers, \IArsames: d°raya\Hh\hva\Hh\huÝ .. viÝt°spahy° puð\Hr\ha\Hh o\hmahy° nap°\i Bh. I.1; - \IviÝt°spahy° pit° \Ho\hma\Hh\h \Ho\hmahy° pit° ariy°r°mna\Hh\h\i Bh. 1.2; - \H\Io\hma\Hh\h\i Ao. I. 2. @Komp.: \IarÝa\i- + \Iama\i- 'die Kraft eines B²ren \H1) \hbesitzend'. - 1) Oder auch 'eines 'Hengsts, Helden'; s. \H1\h\IarÝan\i- und Bgm. Grdr. 2.26. j. \BarÝÒ.kara-\b Adj. -?-\H1)\h: \IvôrôðraÁnôm .. \Ho\hkarôm marÝÒ.karôm fraÝÒ.karôm\i Yt. 14.28. @Npò.: \Ijöuv°n u s_°h_ib\i. - 1) Erkl²rungsversuch bei Gdn. 3 Yt. 74 ('kampflustig'), est. ZA. 2.568 ('qui rend viril'). j. (, g.) \BarÝ-ux¸a-, ôrôü-ux¸a-\H1)\h\b Adj. 'richtig, recht, wahr gesprochen'; a) von \Ivak-, va¶ah-: a¹ÝÒ .. v°xÝ \Ho\hüux¸Ò \H+\hframrva³nÒ\i (sd.) H. 1.4; - \IvainitÚ .. \Ho\hÝux¸Ò v°xÝ miðaoxtôm v°¶im\i Y. 60.5; Yt. 11.3, 19.96 (wo \H\Io\hü\Ho\h\i); - \H\Io\hÝñx¸ôm v°¶im\i Y. 7.26, G. 2.6; - \H\Io\hüux¸ôm v°¶im\i S. 2.18, Y. 9.25; - \Ik° n° va¶° \Ho\h¸a\i Y. 9.25 PòZ; - \IvÅspa¹¶a v°¶Ò \Ho\hÝux¸a\i Y. 71.10; 10.18, Vr. 7.1, 20.1, G. 2.6, Yt. 18.8\H2\h; - \H\Io\hÝux¸ahe v°xÝ\i Y. 8.1; \Iapivatahe \H+\hpouru va¶a³m \Ho\hüux¸ana³m \iY. 9.25; 27.7; - \H\Io\hÝux¸a¹byas¶a v°ÁüibyÒ\i Vr. 6.1, Y. 16.1, Ny. 1.16; - \H\Io\hüux¸°tÚ paiti va¶aÑhatÚ\i Yt. 5.76; - \H\Io\h¸ana³m va¶aÑha³m sravaÑha³m¶a\i Vr. 12.3; - \H\Io\hüux¸ahe va¶anhÒ\i S. 1.18. \H+\hYt. 12.38. b) sonst: \IaÝôm \Ho\hÝux¸ôm\i Vr. 13.1; - \It° b° aÝa t° \Ho\hÝux¸a\i Yt. 5.77. \H\Io\hüux¸ai\i als Inf. s. bes. Ableit. - Pò.: \Ir°st gÒwiÝn\H\i2)\h. - 1) Die Form des Gd., vgl. Y. 31.19, 44.19, von wo sie in den jòngern Dialekt heròbergenommen wurde, Bthl. IF. g. 264. - 2) \Iv°xÝ\i usw. wird nicht besonders òbersetzt. j. \BarÝta-\b Adj. (fem. \H\Io\ht°-\i) 1) 'aufgerichtet'. 2) 'gerade, aufrichtig'. KompE.; Ableit. (s. \IarÝt°t\i-)\H1)\h. - Aus ir. *\IrÉÝta\i- (IF. 9.261), PPfP. einer ar. Basis \IarÝ-\i, vgl. \IôrôÝva-\i. - 1) S. auch \IabiÝt°-\i No. 2. j., p. \H\B1\harÝtay-\b f; m. 1) 'Speer, Lanze': \Iya¹Ýa³m zayana³m raðÒiÝti paoiryÒ \Ho\htiÝ\i V. 14.9; - \H\Io\htayas¶a karôtayas¶a\i V. 17.9; - \H\Io\htiÝ hvaiwy°sta\i Yt. 13.72; 10.20; - \H\Io\htÒiÝ huxÝnutay°È\i Yt. 10.24; - \H\Io\htayas¶itÚ .. huxÝnuta\i Yt. 10.39; - \H\Io\htina³m brÒiðrÒ.ta¹üana³m\i Yt. 10.39; - \Iv°tÒ ta³m \Ho\htÅm baraiti ya³m\i .. Yt. 10.21; - P. 21; - || \Ip°rsahy° \H+\hdñraiy \Ho\htiÝ par°gmat°\i D. 6.4. @KompA., E.; Ableit. (\I°rÝtya-\i, \H\Io\h°ßrÝtayÜa\i-). - ai. \IrÉsÜta±y\i- f., np. \IxiÝt\i; arm. LW. \IaÝteay\i. Vgl. dazu Hbm. KZ. 36.166 und No. 2. - Pò. (zu V. 14): \IarÝt\H\i2)\h, erl.: \In¹zak\i, (zu V. 17 und P.): \IaÝtr\H\i2)\h. - 1) Sicher nur Yt. 10.39. - 2) Wohl aus \IaÝt\i verderbt, s. arm. LW. Anders GIrPh. I b. 67. j. \H\B2\harÝtay-\b f, anderer Name fòr \IarÝt°t\i- (sd): \Iuparat°tôm .. ya³m¶a sraoÝahe .. ya³m¶a \Ho\htÒiÝ yazatahe\i Y. 57.33. *Eig. 'Sichaufrichten, Geradesein'; zEt. s. \IarÝta\i-. - Pò.: wie fòr \IarÝt°t\i-. j. \BarÝt°t-\b f. Name der GÓttin (\IYazata-\i)\H1) \hder Geradheit, Aufrichtigkeit\H2)\h: \IyÒ .. tarÒ manyete .. miðrôm .. tarÒ d°tôm¶a raÝnñm¶a \Ho\ht°tôm¶a fr°dat.ga¹ða³m varôdatÚ.ga¹ða³m\i Yt. 10.139; - \IraÝnñm raziÝtôm .. \Ho\ht°tôm¶a fr°datÚ.ga¹ða³m varôdatÚ.ga¹ða³m\i Y. 2.7; 16.6, S. 2.26, Yt. 13.18, Vr. 7.2; - \Ihaxaya \Ho\ht°tÒ fr°datÚ.ga¹ðay°È ..\i Yt. II.16; - \IraÝnaoÝ raziÝtahe \Ho\ht°tas¶a fr°datÚ.ga¹ðay°È varôdatÚ.ga¹ðay°È\i Y. 1.7. - a) \IarÝt°tÒ\i (n²ml. \Iayarô\i) heisst der 26. Monatstag: \H\Io\ht°tÒ fr°datÚ.ga¹ðay°È\i S. 1.26; vgl. 2.26, Y. 16.6. @Vgl. \H\I2\harÝtay-\i. - Haplol. fòr *\IarÝta\H|\ht°t-\i, Ableit. aus *\IarÝta\i-; Bthl. IF. 11.140 No. 2.\H2)\h - Pò.: \IaÝt°t\i (Transskr.). - 1) Nach Y. 57.33; s. unter \H\I2\harÝtay-\i. - 2) S. auch \IabiÝt°-\i No. 2. j. \Ipaiti.bôrôtim\i \Hxx\h\BarÝtiÝtim\b N. 2. Vermutl. Superl.; s. vorher. - Pò.: fehlt. p. \BarÝti-bara-\b m. 'Speertr²ger', Titel eines Wòrdentr²gers am persischen Hof: \H\I+\hgaubruva\Hh\h\i (sd.) .. \Ixݰyaðiyahy° \Ho\hra\Hh\i \hD. 8. j. \BarÝ.d°ta-\b Adj. 'recht geschaffen': \IkatÚ asti ma³ðrahe spôntahe \Ho\htôm\i Yt. 12.1; - \IvaÑhuÝ haomÒ hu¸°tÒ haomÒ \H+o\htÒ\H\i1)\h Y. 9.16. @Pò.: \Ir°st d°k\i (statt \Id°t\i?). - 1) NA. ohne Trennung. j. \BarÝ.tÚka¹Ýa-\b Adj. 'die rechte Lehre uesitzend, kennend, rechtgl²ubig': \H\Io\hÝôm\H\i1)\h (statt NS.) \Ibav°hi yaða raÝnuÝ\i Az. 7. 1) Korrektur Wgs. g. \BarÝna\H!\hvant-\b Adj. (fem. \Ho\h\IvaitÅ\i-) 'mit einem Hengst versehen, sammt einem Hengst'\H1)\h: \Idas° asp°È \Ho\hvaitÅÝ uÝtrôm¶°\i "zehn Stuten sammt einem Hengst und ein Kamel" Y. 44.18. Aus \H1\h\IarÝan\i-; s. zBild. BTHL. ZDMG. 50.724. Pò.: \I10 asp i vuÝn\i, Sò.: \IsabÅjahÜ\i; vgl. Bthl IF. 5.363. - 1) Vgl. \IvrɱsÜanÜvatÅ\i RV. 8.68. 18. j. \H+\h\BarÝ.manah-\b Adj. 'der die richtigen Gedanken hat, des Denken richtig ist': \Iha¶imna naire aÝaone \Ho\hnaÑha \H+\harÝ.va¶aÑha arÝ.Ýyaoðna\i "mit dem gl²ubigen Mann, des Denken, Reden und Tun richtig ist" Y. 19.17\H2)\h. Pò.: \Irast m¹niÝn\i. - 1) So Pt 4. - 2) Die Kasus stimmen nicht zusammen. j. \BarÝya-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \IvaÑhôÄuÝ \Ho\hÝyehe aÝaonÒ .. \Ho\hÝyehe vy°xanahe y°skôrôstômahe mazdayasnana³m\i "des \IV\i, Sohns des \IA\i. .., des beredten A. .." Yt. 13.108. Vgl. \IôrôÝya-\i (mit IF. 9.261). j. \BarôÝyant-\b Adj. 'neidisch, misgònstig', mit Dat.: \IvÅsp°È tÚba¹Ý°È da¹vana³m maÝy°na³m¶a \Ho\hyanta³m ahm°i¶a nm°n°i ahm°i¶a .. nm°nÒ.patôÄe\i Y. 52.2. @PPA., aus *\IarôÝya\i- Praes. 27. - ai. \IűrsÜyati\i 'er beneidet'. - Vgl. \Iaraska-, ôrôÝay-\i und BTHL. IFAnz. 8.13, Hbm. IFAnz. II.55, FroehdeBB. 20.186. - Pò.: undeutl., Sò.: \IachedamÜ kuru\i. j. \IairÝya³\i N. 67: lies \IiriÝya³\i. j. \Bars.va¶as\H|\htôma-\H1)\h\b Adj. 'der die richtigen Worte, Spròche am besten kennt': \Israoݰvarôzôm .. da³hiÝtôm \H+o\hmôm\i Vr. 3.1; \Ida³hiÝt°i \H+o\hm°\i N. 80; - \Ida³hiÝta \Ho\hma\i (als AP.) A. 3.4; - \IsaoÝyantas¶a da³hiÝta \H+o\hma³\i Y. 13.3, Vr. 3.5. Superl. aus \Ho\h\I¶ah\i-. - Pò.: \Ir°st gÒwiÝntum\i (oder \Ho\h\Itar\i). - 1) NA. schreibt ausser A. 3 \IarÝva¶\H\io\h. j. \BarÝ.va¶ah-\b, g. \BôrôÝ.va¶ah-\b Adj. 'des Worte, Spròche richtig, die rechten sind, der die rechten Spròche kennt': \Iaðr° v°¶im baraitÅ miðahva¶°È v° \H+o\h¶°È\H1)\h v°\i "da erhebt seine Stimme einer, des Spròche die rechten\H2)\h, oder auch einer, des Spròche die falschen sind" Y. 31.12; - \InÒitÚ \Ho\h¶°È\H2) \hsarôÄm\i (sd.) \Idida³s drôgv°t°\i Y. 49.9; - \Imiðrôm .. \Ho\h¶aÑhôm vy°xanôm\i Yt. 10.7 ; - \Imrñi¸i .. va¶Ò \Ho\h¶Ò\i (VS.) \Iahura mazda\i Yt. 3.2; - \Inarôm aÝavanôm yÒ aÑhatÚ va¶Ò \Ho\h¶Ò\i (NS.)\H3)\h V. 9.2; - \Inaire aÝaone arÝ.manaÑha\i (sd.) \H+o\h\I¶aÑha\H\i1)\h Y. 19.17. @Ableit. - Pò.: \Ir°st guft°r, r°st gÒwiÝn\i. - 1) Hier hat NA. keine Trennung; s. aber Var. - 2) Genmeint ist \IZaraðuÝtra\i als der rechte Prophet. - 3) Nach der \Ia\i-Dekl. j. \BarÝ.Ýyaoðna-\H1) \h\bAdj. 'der die richtigen Taten hat, des Tun richtig ist': \Inaire aÝaone arÝ.manaÑha\i (sd.) ..\Ho\h\Iðna\i Y. 19.17. Pò.: \Ir°st kuniÝn\i. - 1) NA. ohne Trennung. j., g. \Ias\i: s. \H2\h\Ia\i- (\Ias¶ÅtÚ\i), \Iast\i- (\H+\h\Ias¶a\i), \H1\h\Iah\i-. j. \Ba-sao¶ant\b- Adj. 'nichtflammend': \Ho\h\I¶antatÚ paiti °ðr°tÚ\i "ohne dass das Feuer flammt" N. 58\H1)\h. Pò.: fehlt. - 1) Vgl. V. 9.56. p. \Basagarta\b- m. Name eines Landes, 'Sagartien'\H1)\h: \Iut° dahy°va\Hh\h ty° paruvaiy \Ho\hta\Hh\h parðava\Hh\h..\i "und die L²nder im Osten: Sagartien .." D. 5.2; - hauv \Ho\htam hamið\Hr\hiyam akunauÝ Bh. 4.2; - \Iadam xݰyaðiya\Hh\h amiy \Ho\htaiy\i Bh. 2.14, 4.2, Bh.g. @Ableit. - Vll. Komp. \Iasan\i- + *\Igarta\i- 'SteinhÓhlen habend, bewohnend', also eig. Volksname, ai. \Iga±rta\i- m. (wozu MMòller SBE. 32.433). - 1) Justi GIrPh. 2.455. p. \Basagartiya\b- 1) Adj. 'sagartisch, Sagartier': \II ¶iðra\Hn\htaxma\Hh\h n°ma\Hh\h \Ho\htiya\Hh\h\i Bh.4.2, 2.14. @Ableit. aus \Iasagarta\i-. - 1) Oder \Ias\H\io\h, mit \IVrÉddhih\i. j. \Basa\H|\hbana\b- Adj. Name einer \Itur\ianischen Familie: \IyatÚ bav°ma aiwi.vany°È d°navÒ tñra .. karôm¶a \Ho\hmôm varôm¶a \Ho\hnôm\i .. Yt. 5.73. Eig. Bed.? Wohl Komp. mit \Iasan\i- 1). - Vgl. \Iasa-ban°\i-. - 1) Ganz Unsicheres bei Justi NB. 42, Horn NpEt. 165. j. \Basaban°\b- f. EN. einer gl²ubigen Frau: \H\Io\hnay°È n°iry°È pouru¸°xÝtÒiÝ aÝaony°È\i "der A., Frau des P. .." Yt. 13.140. Eig. fem. zu \Iasabana\i- (sd.) "die aus der \IA\i.-Familie" 1). Vgl Yt. 5.73 und Dst. ZA. 2.552. - 1) S. \IhvÒvÅ\i-. p. \Iasab°ribiÝ\i: lies \Iasb°r\H\io\h. j., g. (,p.) \Basan\b-: \IaÝn\i-, j., p. \Basman\b- m. 1) 'Stein': \Ho\h\Is°nÒ\i (alsAP.) \I°iti\i (sd.) \ImaÁa °iti barÒÝ\i V. 9.11; - \Ho\h\Is°na¹Ýva\H\i2) \h.. \IvŶi¶a¹Ýva .. tñtuxÝva\i (sd.) V. 6.51. a) als Amulet: \H\Io\hs°nôm \H+\hsiÁñire.¶iðrôm\i (sd.) \Iabarô \H+\hahurÒ.puðrÒ\i (sd.) Yt. 14.59. b) als Waffe, 'Schleuderstein, Steingeschoss': \IiÝavas¶a .. \Ho\hsanas¶a\i .. (NP.) \IfradaxÝanya\i V. 17.9; - \IkarôtÒ .. vazrÒ .. \Ho\hs°nÒ arômÒ.ÝutÒ\i Yt. 13.72; 1.18; - \Ijöainti ma³m ahuna vairya avavata snaiðiÝa yaða \Ho\hsma katÒ.mas°È\i (sd.) Yt. 17.20; - \Ho\h\Is°nÒ\i (als AP.) \Izasta draüimnÒ katÒ.masaÑhÒ hônti\i V. 19.4\H3\h); \Iyahm°i .. aurvanta \H+\hyuxta v°Ý° ðanjöas°Ènte\i (sd.) .. \Ias°nas¶a\i (als AP.) \IvÅspÒ.b°ma\i "dem .. die Renner am geschirrten Wagen ziehen .. und die allgl²nzenden Schleudersteine (fahren\H4)\h)" Yt. 10.136. 2) 'Himmel'(als aus Stein geformt): \H\Io\hsmanôm x\Hv\hanvantôm .. paoiryÒ.d°tôm\i (sd.) .. \Iga¹ðÅm ga¹ðyay°È stÒiÝ\i Vr. 7.4; V. 19. 35; - \Iima \Ho\hsma\i (ob AP.?) \Ipaoirya d°ma³n\i (\I°va¹¸ayamahÅ\i) Vr. II. 2\H5\h) - \IfravaÝayÒ .. y°È .. upa.d°rayôn \Ho\hsmanôm\i Yt. 13.29. a) im Gegensatz zur Erde: \Iaom \Ho\hsmanôm yÒ us¶a raoxÝnÒ fr°dôrôsrÒ yÒ ima³m za³m\i (sd.) \I°¶a pairi¶a bv°va\i ".. jenen Himmel .. diese Erde .." Yt. 13.2\H6)\h; - || \Ia\Hh\hura\Hh\hmazd° hya\Hh\h im°m bñmÅm ad°\Hh\h hya\Hh\h avam \Ho\hsm°nam ad°\Hh\h\i D. 6.1; X. l.1, 6.1, Ao. 1.1 (wo \Ho\h\In°m\i); - \Iantarô za³m \Ho\hsmanôm¶a\i Y. 68.15, Yt. 8.8, 10.95, 13.13\H2\h, 43, 4; Y. 61.1. H. 1.16, Y. 23.1, 71.9, Yt. 13.28, 17.57, 60, 19.43; - \Iima³m¶a za³m .. aom¶a \Ho\hsmanôm\i Yt. 13.153; - \Iaiѱh°Ès¶a zômÒ avaiѱhe¶a \Ho\hÝnÒ\i Y. 1.16; 19.8, Yt. 13.28; - \IbarôÝnvÒ \H+\havaѱhe ÝnÒ\i G. 2.8, Yt. 13.42; - \IfravaÝayÒ .. ya³m¶a \Ho\hÝnÒ .. °pÒ .. zômÒ\i Yt. 13.86; - \Ipara \Ho\hsmôm\H7)\h .. °pôm .. za³m\i Y. 19.2; - \Iav°È d°ma³n .. y°È hônti paoiryÒ.d°ta\i (sd.) .. \H\Io\hÝn°atÚ¶a\H2)\h ap°atÚ¶a zôm°atÚ¶a\i Vr. 7.4; - s. noch A. 2ƒÂ) auch Plur.\H8)\h: \ImainyuÝ spôniÝtÒ yôÄ xraoüdiÝtôÄng \Ho\hݹnÒ\i (AP.)\H9)\h \Ivast¹\i (sd.) Y. 30.5. A) als Gottheit (\IYazata\i): \H\Io\hsmanôm yazamaide za³m hu¸°ÈÑhôm yazatôm\i .. Y. 16.6; - \H\Io\hsmanôm x\Hv\hanvantôm yazamaide\i S. 2.27; - \Iza³m¶° \Ho\hsmanôm¶° yazamaid¹\i Y. 42.3; - s. noch Y. 1.16 und A a. A a) \IaÝnÒ\i (n²ml. \Iayarô\i) heisst der 27. Monatstag: \H\Io\hÝnÒ bôrôzatÒ sñrahe\i S. 1.27; vergl. 2.27, Y. 16.6. [Yt. 13.96: lies \IaÝnÒ.x\Hv\hanvatÒ\H\i10)\h.] @KompA.; Ableit. - Vgl. \IasmÒ.x\Hv\hanvant\i- EN. - ai. \Ia±s±man\i- m. 'Stein; Himmel', \Ia±s±an-: as±n\i- m. 'Stein; Himmel'; np. \I°sm°n, sam°n\i. - S. auch zu \Iasônga\i-. - Pò.: \Isang\i, (zu V. 6): \Isang¹n\i; \I°sm°n\i. S. noch No. 3, 5. - 1) U¼ber die gegenseitigen Beziehungen der Stammformen ($ 188 a ƒÂ 2 mit No.) s. JSchmidt Krit. 88. - 2) Them. - 3) Pò.: \Isang i sang¹n\i mit der Bemerk.: \Iast k¹ m¹nÒk yatahuv¹ryÒk gÒw¹nd\i; s. dazu Y. 57.12, Yt. 17.20. - 4) Aus dem vorherg. Verbum ist ein solches von ²hnlicher Bed. zu erg²nzen. - 5) Pò.: \I¹n °sm°n i fratum d°m\i. Wegen \Iasma\i als AP. s. JSchmidt Krit. 89 und Y. 30.5. Ich halte die Stelle fòr gestÓrt. - 6) s. auch V. 5. 25, wo das Wort fòr Himmel ausgefallen ist. - 7) Nach der \Ia\i-Dekl., $ 403 Bern. - 8) S. auch Vr. II.2 mit No. 5. - 9) Bthl. IF. 7.63 No. - 10) S. unter \IasmÒ.x\Hv\hanvant\i-. j. \Ba-saya\b- 1) Adj. 'der keinen Schatten hat wirft'\H1)\h \Iyim .. aurvantÒ vŸv°ÈÑhÒ \Ho\hya vazônti\i Y. 57.27. 2) n. (oder f. \Ho\h\Iy°\i- ?) im Du. Name eines Bergs oder Gebirgs: \Iahm°tÚ ha¶a garayÒ fraoxÝya³n .. \Ho\hya¹¶a\i Yt. 19.4. @Vgl. ai. \Ich°y°±\i- f. 'Schatten', np. \Is°ya\i. - Pò.: \H+\h\In°s°yak\i. Npò.: \IbÅ s°ya\i. - 1) S. dazu Jn. JAOS. 16. XL, Dst. ZA. 1.366. j. \Ba-sarôta-\b Adj. 'nicht gebrochen' sva. 'nicht gebeugt, nicht mutlos gemacht': \IzaraðuÝtrÒ \Ho\htÒ aka manaÑha xruüdya tÚba¹ÝÒ.parÝtana³m\i (sd.) V. 19.4. @PPfP. zum ai. V. \Is±rÉn°±ti, s±Åryate\i 'frangit, frangitur'; vgl. zu np. \Igusilam\i bei Horn NpEt. 205. S. noch \Isaray-\i, \Is°ray\i-. - ai. \Ias±Årta\H\io\h. - Pò.: \Iha¶ afsariÝnÅh\i "vom Gefrieren"; vll. alter Fehler fòr \Iha¶ ap¹ sariÝnÅh\i. (Unrichtig FrMòller WZKM. 3.23.) j. \Basah\b- n. 'Ort, St²tte, Platz, Raum': \IyÒ anyehe \H+o\hsahya\i (LS.) \Ibarôsma \H+\hfrastôrônte\i N. 101; - \Idñire \Ho\hsahi razaÑha³m\i (sd.) V. 8.97; - \Iazôm da¸a³m \Ho\hsÒ r°mÒ.d°itÅm\i (sd.) \InÒitÚ kudatÚ.ݰitÅm\i V. 1.1; IPòZ., Vyt. 29 (?); - \Ixrñm°È \Ho\hݹbÅÝ\i (als Subj.) \Ifrazinta d°nuna³m\i Yt. 13.38; - \IyatÚ¶a aÑhatÚ ðwya³stôma¹Ýva \Ho\hsaÑha³m\i V. 2.23; - \Iyaða \Ho\hsÒ ma¹ðanôm¶a aiwiÝitôÄe da¸°ra\i (sd.) Yt. 13.67. a) sonst neben \IÝÒiðra\i: \IpaoirÅm \Ho\hsaÑha³m¶a ÝÒiðrana³m¶a vahiÝtôm fr°ðwôrôsôm .. airyanôm va¹jöÒ\i "als die erstbeste der St²tten und Wohnpl²tze .." V. 1.2; Y. 1.16; - \Ihônti any°Ès¶it \Ho\hs°Ès¶a ÝÒiðr°Ès¶a srÅr°Ès¶a\i .. V. 1.20; Y. 2.16, S. 1.28, 2.28; \I°atÚ .. vazaite v°tÒ .. avi \Ho\hs°È avi ÝÒiðr°È avi.karÝv°È y°iÝ hapta\i Yt. 8.33; - \Ipara nñ ahm°tÚ ha¶a \Ho\hsaÑhatÚ¶a ÝÒiðr°atÚ¶a axÝtatÚ .. iü°¶a °zñitiݶa\i V. 9.53; - \Ika¸a .. ahm°i \Ho\hsaÑha¹¶a ÝÒiðra¹¶a paiti.jöas°tÒ iü°¶a\i ..Y. 9.54; 55, 57; - \It°È yñi¸yeinti pôÝan°hu have \Ho\hsahi ÝÒiðra¹¶a\i Yt. 13.27. @KompA., E. - Vgl. ai. \I°s±°\i- f.1); afÁ. \IÒs¹daÉl\i 'sich aufhalten". - Pò.: \Iy°¸\i, Sò.: \Isth°nam\i. - 1) S. dazu JSchmidt Plur. 149. j. \Ba-s°¶ayant\b- Adj. 'nicht lehrend': \IyÒ sa¹te haurva³m taras¶a xÝapanôm ayazômnÒ .. asixÝÒ as°¶ayÒ\i .. ".. nicht lernend, nicht lehrend .." V. 18.5. Pò.: undeutlich. j. \Bas°na¹na-\b Adj. 'steinern' (?): \Ho\h\Ina¹na¹ibya n° hava¹iby°¶a\i [\In°\i] \H+\h\IaÑhava¹iby°¶a\i (\IratufriÝ\i) "sowohl mit eigenen als mit fremden steinernen (MÓrserger²ten?) ist man \Ir\i." N. 108(?). Ableit. aus \Iasan\i-, in Anschluss an AS. \Ias°nôm\i und andre Formen mit \Ias°n\H\io\h. - Pò.: ausgelassen. j. \Ba-s°ra-\b Adj. 'ohne Haupt', d.i. 'ohne Oberhaupt, ohne Oberherrn': \IabarôÝnva\i (sd.) \Ipas¶a¹ta \Ho\hra maÝy°ka¹ibyÒ\i V. 2.5 PòZ.; - \Iupa ao¸a¹Ýu\i (sd.) \IraÑhay°È yÒ \Ho\hrÒ\i (NP.)\H1)\h \Iaiwy°xÝayenti\i "(das Land) \IUAR\i., wo die wohnen, die keinen Oberherrn haben" V. 1.19. @Pò. (zu V. 1): \Ik¹ asw°r\i ('Reiter')\H2)\h \Iapar m°nÅÝn h¹nd\i, erl.: \Izñt ap°¶ ¹st¹nd\i; ferner: \Iast k¹ ¹tÒn gÒw¹t ku x\Hv\hat°¸ pa x\Hv\hat°¸ n¹ d°r¹nd\i (d. i. "sie halten den Herrn nicht fòr einen Herrn"). - 1) Unthem.; doch ist auch das vorherg. \IyÒ\i gramm. inkorrekt. - 2) Korrekt w²re \Iasard°r\i, d ist ausgefallen; so las auch noch die Schule, auf die die zweite Erl. zuròckgeht. j. \Iasônga\i-, p. \Iaða\Hn\hga\i- m. 'Stein'\H1)\h. KompA.; Ableit. - Vgl. np. \ImuÝt-°sang\i, mp., np. \Isang\i. - Vgl. auch \Iasman\i-. - 1) Im Iran. muss \I°s\H\io\h, \Ias\H\io\h und \Is\H\io\h vorhanden gewesen sein, s. dRn. np. \ImuÝt-°sang\i, j. \IasôngÒ\H\io\h, mp. \Isang\i; vgl. zum Ablaut gr. \IƒÆƒÊƒ¡~ƒÂƒÓ, ƒÆƒ’ƒÂƒÓ\i und lat. \Isanguis\i; Bthl. IF. 2.268; Hbm. PSt. 76. Das p. Wort kann auch \I°ð\H\io\h gelesen werden. j. \BasôngÒ.gav-\b Adj. 'mit H²nden aus Stein': \Isn°vi¸kôm srvÒ.zanôm\i 19.43. 1) Statt \Ho\h\Igaom\i, $ 268.33, 387 No. 4. j. **\Basônti\b \Ia¹sma³s¶a barôsma¶a\i N. 71 T. Vorn verstòmmeltes Wort. j. \Iasômô\i N. 103: lies \Ia¹smôm\i. j. \BasôviÝta\b- Adj. 'der die geringste Gewalt, St²rke besitzt, am wenigsten vermag': \IastÒ.vŸÒtuÝ .. yahm°tÚ ha¶a na¹¶iÝ bunjöay°tÚ\i (sd.) .. \InÒitÚ a¹ðrapatayÒ nÒitÚ daѱhupatayÒ\i \InÒitÚ s°sôviÝt°È nÒitÚ \Ho\ht°È\i nicht Herren der Schule, nicht Herren des Landes, nicht die meist-, nicht die wenigstvermÓgenden" Aog. 59. Superl. zu \Iasñra\i-. - Pò.: \Ik¹ n¹\i (\Isñt\i) \Ixv\Hv\h°st°r\i, Sò. erl.: \Ike sarvad° apak°rinÜahÜ\i. j. \BasÒ.ÝÒiðra-\b n., Plur. 'St²tten und Wohnpl²tze' (?)\H1)\h: \Ika¸a x°È .. Áü°ra³m aiwiÁü°rôm srÅr°Ès¶a \Ho\hr°Ès¶a\H2)\h gaoyaoitÅݶa °ta¶intÅÝ\i (sd.) Yt. 8.42. 1) Ein gleichartiges \IDvandva\ikomp. kommt sonst nicht vor; s. No. 2. - 2) Sehr zweifelhaft, s. No. I. VII. abgekòrzt aus \IsrÅr°È as°Ès¶a ÝÒiðr°Ès¶a\i? Vgl. dazu BB. 17.347, wo weitere Litt. j. \Ba-sixÝant-\b Adj. 'nicht lernend': \IyÒ sa¹te haurva³m taras¶a xÝapanôm ayazômnÒ .. ÝÒ as°¶ayÒ\i (sd.) V. 18.5. Pò.: \Iasax\Hv\han\i. j. \Ba-sista-\b Adj. (fem. \Ho\h\It°\i-) 'nicht gespalten, zerstÓrt, versehrt': \Ho\h\Ita .. g°uÝ buy°tÚ\i (sd.) \H\Io\htôm aÝôm \Ho\htôm narÝ .. aojöÒ \Ho\htÒ °hñiriÝ tÚka¹ÝÒ\i Y. 60.3. PPfP. zumV. \Isa¹d\i-; Bthl. BB. 15.88. - Pò.: \IanasÅniÝn\i (s. zu \Isa¹d\i-). g. \H\B+\ha-sÅÝta-\b Adj., PPfP.: s. \Is°h\i-. g. \Ba-sÅßÝtay-\H\b1)\h f. 1) 'Verheissung auf -' (Akk.): \Ikað° mÒi ya³m yaoÝ da¹na³m yaoüd°n¹ ya³m \H+\hhud°naoÝ paitiÝô saøy°tÚ xÝaðrahy° ôrôÝv° xݰðr° ðw°va³s \Ho\htÅÝ\i (AP.) \Imazd°\i "ob mir wohl fòr das Ich des einsichtigen, das ich vervollkommnen will, der Herr des Reichs Verheissungen auf die sicheren Reiche machen wird, einer (ein Gott) wie du, o \IM\i." Y. 44.9. 2) 'Gegenstand der Verheissung, verheissener Lohn': \IatÚ \Ho\ht°\i (LS.) \Iyaojöant¹\i (sd.) \I° huÝitÒiÝ\i .. Y. 30.10. [Y. 34.4: lies \IasÅÝtôm\i.] @Zum V. \Is°h\i-. - Zur Et., Bed. und zdSt. s. Bthl. AF. 2.169, 3.42, Gdn. BB. 12.99, Justi PrJ. 8.234. - Pò.: \It¹ü, pa t¹ü\i; Verwechslung mit \I°siÝta\i-. - 1) Mit \IÅ\i ($ 268.1) Y. 44. g. \Ba-sñna-\b Adj. 'erfolgreich': \IatÚ vÒ xÝmaiby° \Ho\hn° va¹d° x\Hv\haraiðy°\i (sd ) \Ivainty° srav°È\i Y. 28.10. @Eig. 'der beim Erfolg ist'\H1)\h. - ai. \Is±una±\i- n. 'Erfolg'. - Vgl. \Isp°\i-. - Pò.: \H+\h\IaÝñtak \i(?)\H2)\h, Sò.: \IanalasahÜ\i 'fleissig'. - 1) Die hergebrachte Verbindung mit ai. \Is±ñ±na\i- n. 'Leere' halte ich fòr weniger wahrscheilich. - 2) Geschr. a ddn t k, s. zu \IanapiÝñta\i- No. 1. g. \Ba-sñra-\b Adj. 'unstark, unvermÓgend': \IyôÄ ana¹Ýôm xÝa³nmô±n¹\i (sd.) \Ir°dôm \H+\hv°¶im nôrôÝ \Ho\hrahy°\i Y. 29.9. @gr. \IƒÂƒ’ƒÌƒÖ~ƒÓƒÐƒË\i; - Vgl. \IasôviÝta\i-. - Pò.: \Ian\i ap zar \IÅh\H\i1)\h \Ir°¸\i, Sò.: \Ias°dhanat°yai\i. - 1) Vgl. unter \Isñra\i- No. 2. j. \Iasñiri\i: s. \Iasvar\i-. j. \Ba-skônda-\b Adj. (fem. \Ho\h\Id°\i-) 'ohne kÓrperlichen Schaden, ohne Gebrechen': \Ikanya³m \Ho\hda³m anupayata³m\i "ein M²dchen ohne Gebrechen, das noch unberòhrt ist" Y. 14.15. Pò.: \IaÝkand\i, erl.: \Idrust\i 'gesund'. j. \Bas¶av-\b m. "Unterschenkel, Wade': \IdaÝinôm\i (\IhÒyum\i) \Ih¹ o¶ñm\H\i1)\h V. 8.63 - 65\H4\h, 9.23\H4\h. @KompE. - Vgl. gr. \IƒÐƒ¡ƒÔƒÇƒÖ~\i, arm. \Ioskr\i-. - 1) Zum \I¶\i $ 22 mit No. 2. j., g. \Bast-\b n. 'Knochen', von Menschen und Tieren: \IyÒ \Ho\htôm\H1)\h upaÑhôrôzaiti sñnÒ v° .. maÝyehe v°\i V. 6.10; 5.16, F. 3 i; - \Ikva nara³m iristana³m azdibÅÝ\i (als Obj.) \Ibar°ma kva nidað°ma\i V. 6.49; - \IyÒ .. \Ho\htôÄs¶a\i (AP.)\H1)2)\h \IvarôsôÄs¶a \H+\hmastrôÁnas¶a .. zôm°¸a ha³m.ra¹ðwayeiti\i Yt. 10.72; - \InÒitÚ \Ho\hta³m nÒitÚ varsa³m pairi.sp°iti\i V. 6.29; 7; - \Iyezi nÒitÚ sñnÒ .. a¹taÑha³m \Ho\hta³m .. barôntôm\i (sd.) \Ifrajöasa³n\i V. 6.46; - \Ho\h\Iti¶°\i (AP.) \Igaona¶a \H+\hdrôw¸a¶a\i Yt. 13.11; - \IyÒ sñne .. \Ho\htana³m\H\i1)\h (als Obj.) \IahmarÝtana³m da¸°iti .. yezi¶a a¹te \Ho\hti\i (NP.) \Id°t°hva ar°Ènte\i V. 15.3 f.; - \H\Io\htôm .. \H+\hmastrôÁna³m\i F. 3c; - \IayaÑha¹n°iÝ karôt°iÝ azdibÅÝ paiti ava.kôrôðy°t\i (sd.) V. 4.50; 51. a) Sing. und Plur. 'Knochenbau des Leibes': \H\Io\htÒ \H+\hhutaÝtÅm .. tanvÒ \H+\hhuraoi¸Åm\i (sd.) P. 43; - \IvÅsp°È ga¹ð°Ès¶a tanvas¶a azdôbÅݶa\i (als Obj.) \IuÝt°na³s¶a kôhpas¶a tôvÅÝÅݶa\i Y. 55.1. a) òberhaupt 'stofflicher Leib' im Gegensatz zu \IuÝt°na\i- oder \Ibao¸ah\i-: \InÒitÚ \Ho\hta¶a\H1)\h nÒitÚ uÝtanôm¶a nÒitÚ bao¸as¶a \H+\hvÅ.urvisy°tÚ\i V. 19.7; - \IvÅ ma³m urva¹say°tÚ \Ho\hta¶a\H1)\h uÝt°na¶a\i P. 21; - \Ipas¶a \Ho\htas¶a bao¸aÑkas¶a \H+\hvÅ.urvÅÝtÅm\i Y. 55.2; V. 8.81, H. 2.17; - \I°tarÝ handaüaiti \H+\has¶°\H\i3)\h (AS.) \IuÝt°nôm¶a\i V. 5.9; - \InÒitÚ \Ho\htÒ nÒitÚ ustanah¹ ¶inm°nÅ\i Y. 12.3; - \ItôÄm ahm°k°iÝ zdi bÅݶ° uÝt°n°iݶ° yazamdid¹\i Y. 37.3. [V. 4.49, 5.8: lies \IastÒ.vŸ\Ho\h\i.] @KompA.; Ableit. - Vgl. \H2\h\Iastay-, astôntat\i-. - zFlex. s. $ 391. - ai. \Ia±sthi, asthna±h\i; mp., np. \Iast\i. - Pò.: \Iast\i, (zu V. 4.50, 51 und zu a): \Itan\i. - 1) Them. - 2) Mask. Form! Im Anschluss an das folg. Wort. - 3) $ 214. 2 No. 2. NA. \Iasta\i. j. \H\Bxx\hasta\H2\h\b: \Iyezi asta aÝa xraðwa yezi asta ga¹ð°byÒ\i V. 13.39. Nach Pò. zu \H1\h\Iah\i- (3SPrM.?): \Ihakar ast ahr°kÅh kuÝ xrat n¹wak hakar ast kuÝ Ò g¹h°n ap¹ p°k ku pa fr°rÒnÅh d°r¹t\i. j. \H\B1\hasta-\b n. 'Heim, Heimst²tte': \H+o\h\Itôm\H\i1)\h \Iiðra fra¶arônta pasvas¶a staor°¶a maÝy°¶a\i "ein Heim schafften sich da Kleinvieh und Grossvieh und Menschen" V. 2.13. a) ins bes. von der Lagerst²tte der Hunde: \Iduye navaiti \Ho\htana³m a¸°ityÒ.aÑharôðrana³m d°itim ahm°i¶itÚ harôðrôm kôrônuy°tÚ\i "zweimal neunzig nicht gehÓrig gepflegte (Hunde) lagerst²tten - die gehÓrige Pflege soll er dafòr beschaffen" V. 14.17. Zum ai. V. \Inasate\i; Bthl. KZ. 29.483. - ai. \Ia±sta\i- n., mp. \Ipah-ast\H\i2)\h, Ggr. OK. 346, Bthl. BB. 15.72. - Vgl. \IaÑha\i-. - Pò. (zu V. 14): \Ipahast\H\i2)\h, (zu V. 2): \I¶igÒn p¹Ý ha¶ °n bñt apar Ò ¹tar fr°¶ raft ¹nd\i, indem sie \Iastôm\i in (\Iyaða para ahm°tÚ\i) \Ias\i + \Itôm\i (\Iiðra\i \Ifra\Ho\h\i) zerreisst\H3)\h; vgl. No. I,3. - 1) NA. \Ias; tôm\i (mit Interpunktion dazwisclicn); s. zu Pò. Hds. òberwiegend \Iastem\i; s. noch. No. 3. - 2) Vgl. zu \IpasuÝ.hasta-\i. - 3) Die Zerreissung findet ihre Erkl²rung durch V. 9.48. wo richtig: \Iyaða para ahmatÚ as; h°\i.. . j. \H\I2\hasta-\i Adj. (fem. \Ho\h\It°\i-), PPfP.: s. \H2\h\Iah\i-. KompE. j. asta¹na- Adj. 'aus Knochen, aus Bein gemacht, beinern': \InÒitÚ \Ho\hna¹ibya (h°vana¹ibya) .. ratufriÝ\i N. 107. Ableit. aus \Iast\i-. - mp. (Pò.): \Iast¹n\i. j. g. \H\B1\hastay-\b m. 'Geselle, Genosse': \IaÑrahe mainyôÄuÝ \Ho\htiÝ[¶a]\i P. 32\H1)\h; - \IyôÄ akôÄm drôgv°it¹ .. varaÝaitÅ vaÑh°u v° ¶Òiðait¹\i (sd.) \Ho\h\ItÅm\H\i2)\h Y. 33.2; - \IdrñjöÒ dôm°n¹ haiðy° aÑhôn \Ho\htayÒ\i "im Haus der \IDrug\i werden sie sichere Gesellen sein" Y. 49.11; - \IhyatÚ aibÅ.gômôn .. yavÒi vÅsp°i drñjöÒ dôm°n°i \Ho\htayÒ\i "..: sie, die Gesellen im\H3)\h Haus der \IDrug\i fòr alle Zeit" Y. 46.11. a) bes. mit \Iv°ziÝta-\i: \IhvÒ tÒi mazd° ahur° v°ziÝtÒ aÑhaitÅ \Ho\htiÝ\i "der wird dir, o \IMAh\i., der nòtzlichste Geselle sein" Y. 31.22; - \Ibuyama ahurahe mazd°È frya v°ziÝta \Ho\htayÒ\i Y. 70.4; - \Ifryeh¹ v°ziÝtah¹ \Ho\htÒiÝ ratñm °mruy¹ °trôÄm\i Y. 13.2. @ai. vgl. \Ia±tithay-\i m. 'Gast'; Bthl. BB. 15.10, IF. 7.57\H4)\h. - Pò.: \Itan\i, (zu Y. 46, 49): \I¹stiÝn\i; s. noch No. 1. - 1) Pò.: \I°hÒk¹nnÅt\i; unklar. - 2) N²ml. des \Idrôgvant\i-. - 3) Eig. 'fòr das Haus'. - 4) Geselle, eig. Saalgenosse, Hausgenosse; das ist der Gast ebenfalls. - Eine falsche Et. bei Gdn. Cama Mem. Vol. 140; vgl. zu \H2\h\Iastay\i-. Die Et. VonBradkes, der ZDMG. 40.349 got. \Iansts\i 'Gunst' vergleicht, halte ich mindest fòr weniger wahrscheinlich. j. \H\I2\hastay-\i n. 'Knochen'. KompA., E. - Vgl. \Iast\i-; die U¼berfòhrung in die \Ii¿\i-Dekl. geht vom AS. (ai. \Ia±sthi\i) und AP. (j. \Iasti\i) aus; Bthl. BB. 15.38. j. \Basta\H|\hva-\b Adj. 'mit einem Knochen versehen': \H\Io\hvÒ v° taxmahe môrôÁahe parônavÒ v°\i .. "wer einen Knochen des starken Vogels oder eine Feder (als Amulet) tr²gt.: Yt. 14.36. Albeit. aus \Iast\i-, im Anschluss an den AS. \Iastôm\i gebildet; \Iparônôm : astônôm = parônavÒ : astavÒ\i. Vgl. \IastÒ.bid\i-. j. \Bastar-\b m. 'Schleuderer, Schòtze', mit Akk. verbunden: \H\Io\hta iÝum\i F. 7. Zum V. \H2\h\Iah\i-. - ai. \Ia±star\i- m. - Pò.: \Iv¹star\H\i1) \h\Ii tÅr\i. - 1) Vgl. zu \H2\h\Iva¹¸a-\i. j. \Ba-stara-\b m. 'Sònde, Versòndigung': \IyÒ .. upairi hunarôm manÒ bar°tÚ .. \Ho\hrôm urvÒ k°Ýay°tÚ\i (sd.) P. 37. Pò: \I°start\i, erl.: \Ivin°s\i. j. \Bastarôman-\b n. 'Krankheit, Leiden' (od. dgl.): \Iaxtina³m¶a \Ho\hmana³m¶a\i Y. 71.17. Vgl. \Iastairya\i-. - Pò.: \IstartÅh\i. j. \Bastairya-\b n. Name einer Krankheit: \IpaitiÝt°tôÄe yaskahe .. mahrkahe .. \Ho\hyehe\i V. 20.3. Vgl. \Iastarôman\i-. - Fò.: fehlt. j. \Ba-st°ta-\b Adj. 'nicht stehend': \H\Io\htÒ\i F. 7. Pò.: \Ian¹st°t\i. j. \Ba-st°tÒ.ratav-\b Adj. (auch fem.) 'dem noch kein \IRatav\i bestellt ist': \IyÒ kainÅnôm up°iti st°tÒ.ratñm\i (sd.) \Iv° \Ho\htñm v°\i (ASf.) V. 15.9. Pò.: \Ian¹st°y¹nÅt rat\i. g. \Bastôn\H|\ht°t-\b f. 'Leibhaftigkeit': \Iað° tñ nôÄ gayas¶° \Ho\ht°Ès¶°\H1)\h hy°È\i "so mÓgest du uns denn Leben und Leibhaftigkeit\H2)\h sein" Y. 41.3. Ableit. aus *\Iastan\i- sva. \Iast\i- n.; ai. vgl. \Iasthan\H\i1\h- \Iva±nt\i- Adj. - Pò.: \Iha¶ tÒ am°k tan u y°n bav°t\i. - 1) $ 393. - 2) sva. 'leibhaftiges Leben', s. \Iastv°È gayÒ\i und Bn. Stud. I.396. j. \Ba-stôrôta-\b Adj. 'nicht niederzuwerfen': \H\Io\hta¶a amuyamna yazamaide\i Vr. 7.1. ai. \Ia±strÉta\i- Adj. - Pò.: \IastartÅh\i. j. \BastÒ.bid-\b Adj. 'wobei ein Knochen gebrochen oder gesch²digt wird', mit \Ix\Hv\hara\i- m. (sd.) Term, techn. fòr die der Schwere nach dritte Art der KÓrperverletzung\H1)\h: \IyÒ narôm \Ho\hbi¸ôm x\Hv\harôm\i (sd.) \Ijöainti\i V. 4.37, 39. Im Anschluss an den AS. \Iastôm\i gebildet. - *\Ibid\i- Adj., zum ai. V. \Ibhina±dmi\i; ai. \H\Io\hbhi±d\i- Adj., af\IÁ\i. vgl. \Ibyal\i 'getrennt' (?). - Pò.: \Iast Ýkan\i. - 1) sva. \H2\h\Iy°ta\i-, sd. j. \BastÒ.vÅ'¸°tav-\b : \H\Io\h¸Òtu\i- m. Name eines \IDa¹va\i*\H)\h: \Ifr°kôrôstÒ \Ho\h¸ÒtuÝ \Hxx\hzirijö°È\i (sd.) \Iapairi.ayÒ\i Aog. 57; - \H\Io\h¸ÒtuÝ dim bandayeiti vayÒ dim bastôm nayeiti\i V. 5.8; - \H\Io\h¸ÒtuÝ pôÝanaiti\i V. 4.49. *) Auch blos \IvŸ°tav-\i genannt; sd. Er wirft dem Toten eine Schlinge um den Nacken, der nur der Gerechte entrinnen kann; Dd. 23.3. Ebd. 37. II heisst er ,,the disintegration of material beings" und gilt nach 37.81 als Anfòhrer der \Im°zan\iischen \IDa¹va\i. Sò. hat \Iastigvah°dayamahÜ\i "der \IA\i. genannte Todesgott". Komp.: \Iast- \i+ \IvŸ\H\io\h, vgl. zu \IastÒ.bid\i-; eig. 'der die AuflÓsung des Leibes bewirkt'. - Pò.: transskr., \Iastvi¸°t\i. j. \H+\h\Basti.aojöah-\H\b1)\h n. 'Kraft, St²rke der Knochen' sva. 'KÓrperkraft': \Inara³m .. yÒi hya³n \Ho\hjö°Ñha aojöiÝta\i ".. die an KÓrperst²rke die st²rksten sind" Yt. 8.55. 1) NA. trennt und beanstandet \Iasti\i. j. \Iasti gafyÒ\i Yt. 15.28: lies aÝti.g\Ho\h. j. \Bast\H|\hva-\b Adj. sva. \Iastvant\i-: \Iyaða \Ho\hv°È\i (APn.) \H\I+\hha³m uÝtanav°È\i (sd.) \IastvatÚ \H+\haiðyejöahim paitiݰtÚ\i Yt. 13.129. j. \BastvatÚ.ôrôta-\b m. EN. des dritten der drei SÓhne \IZaraðuÝtras\i, die aus dessen im See \IKa³saoya\i aufbewahrten Samen hervorgehen sollen\H1)2)\h: \IuxÝyatÚ.ôrôtahe .. uxÝyatÚ.nômaÑhÒ .. \Ho\htahe aÝaonÒ\i Yt. 13.128; 110, 117; - \IyatÚ \Ho\htÒ fraxÝi°ite ha¶a apatÚ ka³saoy°tÚ aÝtÒ mazd°È ahurahe vÅspa.tautrvay°È\i (sd.) \IpuðrÒ\i Yt. 19.92; - \IhaxayÒ .. \Ho\htahe vôrôðraÁnÒ\i Yt. 19.45; - \I(\Ho\htahe) yÒ aÑhatÚ saoÝya³s\i (sd.) \Ivôrôðrezjöa na³ma \Ho\htas¶a na³ma .. avaða \Ho\htÒ yaða astv°È \H+\hha³m uÝtanav°È\i (sd.) \IastvatÚ \H+\haiðyejöahim paitiݰtÚ\i Yt. 13.129. Eig. 'der das leibhaftige Recht ist'; vgl. \IastvatÚ aÝôm hy°tÚ\i .. Y. 43.16 und die Deutung zu Yt. 13.129. - 1) S. zu \IxÝudra\i-*). - 2) Im Mp. ist der Name nicht mehr òblich; er heisst hier \IsÒݰns\i. j., g. \Bast\H|\hvant-\b Adj. (fem. \H\Io\hvaitÅ\i-) 'mit einem stofflichen Leib versehen, leiblich, stofflich, materiell': \IhyatÚ \Ho\hvantôm dad°È uÝtanôm\i "als du Leben mit Leib versahst" Y. 31.11; - \ItatÚ\i (n²ml. \ImÅüdôm\i) \IzÅ mazd° vairÅm \Ho\hvait¹ uÝt°n°i d°t° vaÑhôÄuÝ Ýyaoðan° manaÑôhÒ yÒi\i .. "diesen kÓstlichen (Lohn) ja. \Io M\i., werdet ihr durch das Wirken des \IVM\i. dem leiblichen Leben (derer) verschaffen, die .." Y. 34.14; - \H\Io\hvatÚ aÝôm øy°tÚ uÝt°n°\i (sd.) \IaojöÒnghvatÚ\i Y. 43.16; - \IastvatÚ.ôrôtÒ yaða astv°È \H+\hha³m uÝtanav°È\i (sd.) \H\Io\hvatÚ \H+\haiðyejöahim paitiݰtÚ\i Yt. 13.129; - \H\I+\hvÅjöv°hu\i (sd.) \Ipaiti tanuÝu \Ho\hv°È gayÒ \H+\hd°ryeite\i FrW. 4.3. A) sonst nur als Beiwort von a) \Istay\i- (sd.): \IzaraðuÝtrahe .. yÒ paoiryÒ stÒiÝ \Ho\hvaiðy°È\i .. Yt. 13.89 f\H4\h. b) \Iga¹ð°\i- (sd.), Sg. und Plur.: \Idarôs¶a\i (sd.) \IdaðatÚ \H+\hamôrôxÝyantim vÅspa³m ya³m \Ho\hvaitÅm ga¹ðam\i Yt. 19. 94; Y. 9.8, 57.23, \H+\hVd. 2\H1)\h; \IzaraðuÝtrÒ ratuÝ \Ho\hvaiðy°È ga¹ðay°È\i Yt. 13.41; 5.89; - \Ikasô ðwa³m paoiryÒ \Ho\hvaiðy°i hunñta ga¹ðy°i\i Y. 9.3; 4; - \Im° môrôn¶°inÅÝ ga¹ð°È \Ho\hvaitÅÝ aÝahe\i SrB. 3; Yt. 19.41, V. 18.55; - \Ius vÒ apa³m a¸avÒ .. jöas°Ènti .. yavana³m .. v°strana³m .. ga¹ðanam¶a \Ho\hvaitina³m\i Yt. 8.29; - \H\I+\hya³m .. fr°vava¶a .. zaraðuÝtrÒ ga¹ð°byÒ \Ho\hvaitibyÒ\i Y. 65.9; P. 13; - \Iahura mazda mainyÒ spôÄniÝta d°tarô ga¹ðana³m \Ho\hvaitina³m aݰum\i V. 2.1, 7.1, 9.1, 10.1, 11.1, 14.1, 34, 17.1, 18.8, 14, 61.67, 19.11, 20.1, H. 1.1, 2.1, 19, Yt. 1.1, 8.10, 10.73, 14.1, 34, 42, A. 4.4, Y. 19.1; - \Id°tarô ga¹ðana³m \Ho\hvaitina³m aݰum\i V. 2.39, 42, 43, 3.1, 7, 12, 15, 16, 30, 36, 4.2, 5, 11, 18, 21, 55, 5.5, 8, 9 - 11.15, 22, 27, 33.35, 39, 41, 43, 45, 50, 53, 57, 6.4, 6, 8, 10, 26, 28, 30, 42, 44, 47, 7-3, 5, 9, 23, 36, 45, 53, 70, 8.4, 12, 14, 23, 26, 27, 31, 41, 81, 106, 9.43, 47, 49, 54, 10.3, 11.2, 12.2, 13.4, 12, 17.20, 24, 29, 35, 36, 41, 5.0, 14.11\H2\h, 12-15, 15-17, 23, 44, 46, 50, 16.1, 5, 14, 19.27. c) \IaÑhav\i- (sd., auch fdSt): \Iahv°È \Ho\hvatas¶° hyatÚ¶° manaÑhÒ °yapt°\i (sd.) Y. 28.2; - \IpaðÒ.. ahy° aÑhôÄuÝ \Ho\hvatÒ manaÑhas¶° haiðyôÄng \H+\h° stÅÝ\i (sd.) Y. 43.3; - \L\Iu\lva¹ibya nÒ ahubya nipay°È .. ahe¶a aÑhôÄuÝ yÒ \Ho\hvatÒ yas¶a asti manahyÒ\i Y. 57.25; - \Im°¶a .. \Ho\hvatahe\H2) \haÑhôÄuÝ didrôzvÒ pÅsa\i (sd.) \ImanahÅm paiti.ra¹xÝÅÝa\i P. 40; \H+\h40\H2)\h; - \Ikaða .. apajöasÒ .. \Ho\hvatatÚ ha¶a aÑhaotÚ manahÅm avi ahñm\i H. 2.16; - \IvÅspÒ aÑhuÝ \Ho\hv°È\i V. 1.1 usw.\H3)\h; - \IvÅspôm ahñm \Ho\hvantôm .. jöum¶a iristôm¶a\i Yt. 13. 9; \H+\hVd. 8\H1)\h; usw.\H3)\h; - \Ikas¶it aÑhôÄiÝ \Ho\hvatÒ\i F. 26; \H+\hN. 63\H1)\h; usw.\H3)\h; - \IyesnyÒ .. vÅspôm°i aÑuhe \Ho\hvaite\i Yt. 10.5; \H+\hVyt. 38; usw.\H3)\h; - \IaÑhe \H+o\hv°ite\H\i4) \hN. 72; - \Iahmi aÑhvÒ yatÚ \Ho\hvainti\i V. 5.39; usw.\H3)\h; - \H\Io\hvanti aÑhvÒ\i Yt. 10.44, P. 44; \H+\h37\H1)\h, \H+\hVd. 2\H1)\h. @KompA. - Vgl. \Iastva\i-. - ai. vgl. \Iasthanva±nt-, asthimant\i- Adj. 5) - Pò.: \IastÒmand, tanÒmand\i. - 1) Hds. \Iastv\Ho\h\i. - 2) Them. An 2. St. Hds. \Iastvahe\i. - 3) Stverz. unter \IaÑhav-\i. - 4) Hds. \H\Io\hv°iti\i. - 5) Eine ganz verfehlte Deutung von \Iastvant\i- MSL. 7.356. j. (, g.), p. \Baspa-\b m.; j., g. \H\B1\hasp°-\b, \IaspÅ\i- (?) f. 'Ross\H1)\h; Rosstute': \Iðr°yÒ \H+\hhaiðÅm.aÝavanÒ .. g°uݶa \Ho\hpas¶a haomas¶a\i Y. 11.1; 2; - || \Ianiyahy° \Ho\hp°\i (APm.) \Ipatiy°nayam\i "dem andern (Teil) liess ich Rosse herzubringen" Bh. 1.18; - \H\Io\hpahe kôhrp° auraÝahe\i Yt. 8.18, 14.9; - \H\Io\hpahe kôhrpa s°mahe\i Yt. 8.21; 19.29; - \H\Io\hp°ÑhÒ .. °savÒ ravÒ.fraoðômanÒ\i Yt. 17.12; - \IaurvantÒ \Ho\hpa\i (als AP.) Yt. 10.42; - \H\Io\hpa\i (NP.) Yt. 10.20, Aog. 84, Vyt. 29; - \I°syaÑha\i (sd.) \H\Io\hpa¹ibya\i Y. 57.28; - \IyÒ ma³m .. \Ho\hpa¹Ýu paiti parôtata\i (sd.) Yt. 5.50; 19.77; - \IbarôÝa¹Ýu paiti \Ho\hpana³m\i Yt. 10.11; - \H\Io\hpana³m¶a srifa\i Yt. 10.113; - \H\Io\hpahe .. sparmaini\i (sd.) Vyt. 35; - \H\Io\hpahe aojöÒ\i Yt. 19.68; 8.24; - \IhazaÑrôm \Ho\hpana³m\i V. 22.3, Yt. 9.3; Yt. 18.5 (wo \H\Io\hp°È\i); - \Iuta drv°È \Ho\hpôm \H+\hisaiti\i Aog. 82; - \Iðrisatôm up°zanana³m\i (Stverz.) \Iup°zÒitÚ \Ho\hpahe aÝtraya\i V. 4.19,usw.; - \H\Io\hpa¹¶a paiti vÅra¹¶a\i Yt. 10.101; - \H\Io\hpa¹Ýu vÅra¹Ýu\i Yt. 15.53; - \Ho\h\Ipa\i (NP.) \Ihubar°na\i (sd.) \Iraða hvaz°na\i Vyt. 48; - \I°suݶa \Ho\hpÒ dôrôzras¶a \H+\hv°ÝÒ\i Yt. 13.52; - \IgôÄuÝ v° \Ho\hpahe varôsa\i (sd.) Vd. 3; 8, N. 58; - \H\I+\htñirya pay°È\i (sd.) .. \H\Io\hpay°atÚ¶a \H+\hxaray°atÚ ¶°\i N. 67; - \H\Io\hpay°È\i (GS.) \IpaurvÒ.azy°È\i (sd.) \IarôjöÒ\i N. 85; - \H\Io\hpÒ arÝa\i (sd.) Yt. 14.31, 39, 16.10; - \H\Io\hpahe paiti arÝnÒ\i (sd.) \IaÁryehe\i V. 9.37; 14.11; - \Isatôm \Ho\hpana³m arÝna³m\i Yt. 5.21; V. 22.20; - \H\Io\hpa\i (ISf.) \Ida¹nu\i (sd.) \IarôjöÒ\i "um den Preis fòr eine Rosstute" V. 7.42; - \IhazaÑrôm \Ho\hpana³m\i (GPf.) \Ida¹nuna³m\i (sd.) \Ipaiti.puðrana³m\i A. 3.9; - \H\Io\hpÒ aÁryÒ.tômÒ daѱhve varômanÒ \H+\haÝta gava³m azina³m arôjöÒ\i "das edelste Ross aus der Auslese eines Landes hat den Wert von acht tr²chtigen Kòhen" F. 3h. [N. 37: lies \IbarÒ.aspÒ\i.] @KompA.\H2)\h, E.; Ableit. - ai. \Ia±s±va\i- m., \Ia±s±v°\i- f.; mp. \Iasp\i. - Pò.: \Iasp\i. S. noch zu \Isparman\i-. 1) Unter den \Istaora\i- (sd.) das zweitwertvollste Tier. - 2) Vgl. auch \H+\h\Iasb°ray\i-. p. \Baspa\H|\h¶anah-\b m. EN. eines vornehmen Persers unter \IDarius I\i., \Iƒ¤ƒ¡ƒÔƒÑƒÂƒÒƒÊƒ“ƒÏƒÉƒË\i: \H\Io\hn°\i (NS.) \Ivað\Hr\habara\Hh\h\i (sd.) D. 9. Eig. 'nach Rossen Verlangen tragend'. j. \Baspa-Ñhad-\b Adj. 'Rosse an-, òberfallend': \IaüiÝ \Ho\hÑh°¸Ò\i (NS.)\H1)\h Aog. 78. Pò.: \IaspÒ.Òpar\i \H2)\h - 1) Them. - 2) Wie zu \IaspÒ.gar\i-. j. \Ba-span-\b Adj. 'nutzbringend': \H\Io\hpôn°¶°\i (als APm.) \IyôvÅnÒ\i Y. 42.2; - \IfÝaonÅm va³ðwam .. \H+o\hpan°¶a\H1)\h yôvÅnÒ yazamaide\i S. 2.7; - \IfÝaonibya\i (sd.) \Iva³ðw°bya \H+o\hpanibya\H1)2)\h yaonibya\i 8.1.7. Zum V. \Isav\i- mit \H1\h\Ia\H\io\h; vgl. IF. 10.195. - Pò. \IawzñnÅk\i, Sò.: \IupacitihÜ\i. - 1) So NA. zu Yt. 2.3, 8 mit Fl; dagegen zu S. \Iaspin\Ho\h\i. Die Hds. schwanken. - 2) ID.; vgl. zF. \Ia³zaÑhibyÒ, saoÝyantibyÒ\i, $ 381. j. \Baspaya-\H1)\h\b, \Iaspya\i- Adj. (fem. \Ho\h\Iy°\i-) 1) 'vom Ross herròhrend, equinus': \H\Io\hpa¹m\H1) \hvarôsôm\i Yt. 14.31, 16.10; - \H\Io\hpayana³m¶a payaÑha³m\i V. 5.52. 2) 'aus Rossen bestehend': \Ho\hpaya³m ÅÝtÅm \Ho\hpaya³m va³ðwa³m Yt. 8.19. @KompA. - Ableit. aus \Iaspa\i-. - ai. \Ias±viya±-, a±s±vya\i- Adj. - Pò.: \Ii asp\i. - 1) Statt \H\Io\hpiya-\i geschr., vgl. Var.; $ 268. II, 23. j. \Baspa.vÅra-gan-\b Adj. 'auf Ross und Mann (Reiter) einschlagend': \H\I+\hhaðra.tarÝta ðr°ÈÑhayete\i (sd) \L\Iu\lvaya \Ho\hrajöa\i Yt. 10.101. Komp. mit AD. (\Iaspa.vÅra\i) im I. Glied; Bthl. BB. 13.57, $ 265.6. j. \H\B1\hasp°-\b f.: s. unter \Iaspa\i-. g. \H\B2\ha-sp°-\b n. 'Unglòck, Leid': \IyÒi vaÑhôÄuÝ va¹dôn°\i (sd.) \ImanaÑhÒ s¹nghñÝ ra¹xôn°È \Ho\hspôÄn¶ÅtÚ\i (AP.)\H1)\h \Is°dra¶Åt ¶axrayÒ\i (sd.) \IuÝôurñ\i Y. 34.7; - \IyôÄ nôÄ us¹n\i (sd.) \I¶ÒrôtÚ spôÄn¶° \Ho\hspôÄn¶°\i (AP.)\H1)\h Y. 45.9. Pò. (dRn.): \Ipa as°nÅh\H\i2)\h, Sò.: \Isam°dh°natve\H\i2)\h; \IÒi i an°s°n\i, Sò.: \Iasam°dh°ninahÜ\i. - 1) zF. (nach der \Ia\i-Dekl.) s. $ 229.2 b. - 2) Nach der Variante \IspôÄn¶°\i. j. \Basp°yao¸a-\b Adj. 'zu Ross (oder um Rosse?) k²mpfend', Beiname\H1)\h des \IZairivaray\i: \H\Io\h¸Ò zairi.vairiÝ\i Yt. 5.112, 117 (hier eingeschoben). Komp.: \Iaspa-\i + \I°\H|\hyao¸a-\i m. 'Kampf', zum V. \Iyaod\i-; ai. vgl. \I°yodhana\i- n. 'Kampf. - 1) Anders Justi NB. 46 a. j. \Iaspôn\H\io\h: s. unter \Iaspan\i-. j. \Baspôrôna-\b m. Name einer Mònze*\H)\h: \Ho\h\InÒ\i F. 7; - \Iduye hazaÑrahe \Ho\hna³m nida¸atÚ\i Vd. 6. *) Geiger OK. 397 leugnet das Vorhandensein gemònzten Gelds fòr die sp²tawestische Zeit ohne hinreichenden Grund. Das Wort \Iasp\H\io\h wird dabei òberhaupt nicht beròcksichtigt. Vgl. West SBE. 5. 241. KompA. - Et. ? - Pò.: \Idrahm\i (wozu Hbm. AGr. 1.145, West SBE. 18.180); s. noch Komp. j. \Ba-spôrônah-\b n. 1) 'Vollst²ndigkeit': \H\Io\hnÒ vastrahe\i N. 91, \H+\h96\H1)\h; - \InÒitÚ \Ho\hnÒ vastrahe\i N. 96. 2) Tntegrit²t: \Ikat°rôm \H+\h°ðrava aðaurunôm v° parayatÚ ga¹ðana³m v° \Ho\hnÒ avatÚ? ga¹ðana³m \Ho\hnÒ avÒitÚ\i "Soll ein Priester auf Priesterdienst aus (dem Haus) gehen oder soll er fòr die Integrit²t seines Hausstands sorgen? Er soll fòr .. sorgen." N. 3\H2)\h. @KompE. - Zu einer ar. Basis \Ispar\i-; s. dazu Hbm. PSt. 73, AGr. I. 239. - Pò. (zu 1): \IÒsparÅk, ÒspurÅk\i, (zu 2): \IÒspunrÅkÅh\i. - 1) Hds. \IaspkôrôntÒ\i. - 2) Vgl. die PòErl. zSt.: \Iast ¹tar pa¸t°k ku x\Hv\h°stak sard°rÅh v¹h ku ¹hrpatist°n kartan\i. j. \BaspôrônÒ.maza-\b Adj. 'durch Verpf²ndung eines \IAsp\i. geschlossen', von Vertr²gen: \IhÒ upa.môrôtÒ\i (sd.) \Ih°u \Ho\hzÒ\i V. 4.48. Eig. 'wobei Verpf²ndung eines \IAsp\i. stattfindet', sva. \Izast°marÝta\i-, sd. - Vgl. \IaspôrômnÒ.mazah\i-. - Pò.: \Iaspuran mas°k\i. j. \BaspôrônÒ.mazah-\b Adj. 'was den Pfandwert eines \IAsp\i. hat': \InÒitÚ .. \Ho\hzÒ\i (ASn.) \InÒitÚ ava¶inÒ.mazÒ\i (sd.) V. 5.60. Vgl. \IaspôrônÒ.maza\i-. - Pò.: \Iaspuran mas°k\i, erl.: \I¶igÒn drahm I\i. j. \BaspôrôzÒ.d°\H|\htôma-\b Adj. 'der am meisten Fòrsorge anwendet, Sorge tr²gt um -' (Dat.): \IyÒi \H+\haÑhôn nôrôbyÒ aÝavabyÒ ayaptÒ.d°tômas¶a \Ho\hmas¶a\i (statt NPm.) "die den Gl²ubigen am meisten Almosen spenden und am besten fòr sie sorgen" P. 49. @*\Ia-spôrôza-\i f., zum V. \Isparôz\i-. - Pò.: \IakÒÝiÝn d°t°rtum\i; vgl. zu \Isparôz\i-. j. \BaspÒ.kôhrp-\b 1) f. 'Rossgestalt': \Ib°¸a vairÅm °¶araiti \Ho\hpa³m\i (AS.?)\H1)\h \IaÝaonÅm\i Yt. 8.8\H2)\h. 2) Adj. 'rossgestaltig': \H\Io\hpa³m\i (ASf.)\H1)\h \I°pôm\i Yt. 2.12; - \Iapa³m .. +\Ho\hpa³m\H\i3)\h (GPf.) N. 47. Pò.: fehlt. - 1) Nach der \I°\i-Dekl., $ 387. - 2) Vgl. dazu Yt. 8.46. - 3) Das Wort ist zT. in Pahlv.-Buchst. geschrieben. j. \BaspÒ.gar-\b Adj. 'Rosse verschlingend': \IaüÅm .. yim \Ho\hgarôm nôrô.garôm\i Y. 9.11. Pò.: \Iasp Òp°r\i. j. \BaspÒ.staoyah-\b Adj. (fem. \Ho\h\IyehÅ\i-) 'st²rker, umfangreicher als ein Pferd, Pferdeleib'\H1)\h: \Ix°È \Ho\hyehÅÝ apa³m\i Yt. 8.5, 42; - \IsrÅra v° aÑhôn b°zava auruÝa \Ho\hyehÅÝ\H\i2)\h Yt. 5.7. Vgl. \Ig°ustavah-\i und mp. \Iasp zah°k\i Bd. 21.6. - 1) Falsch ZDMG. 34.717 (und jetzt wieder SBerlAW. 35.773). - 2) Das Wort scheint aus Yt. 8.5 heròbergenommen zu sein; man verlangte \Ho\h\IyaÑha\i (NDm.) oder \H\Io\hyaÑhÒ\i (NPm.). Oder gehÓrt die Form zu $ 231.2 ? j. \BaspÒ.st°na-\b m., \H\Bo\hst°nay-\b m. 'Pferdestall': \Iyezi¶a a¹Ýa gaowa \Ho\hna¹Ýva frajöas°tÚ\i V. 15.26\H1)\h; - \IyÒ a¹tôm \Ho\hnôm uzdasta yeѱh°È vÒ a¹ÝÒ \Ho\hniÝ aÑhatÚ\i V. 15.27\H1)\h. @ai. \Ias±vasth°na\i- n., mp. (Pò.) \Iaspast°n\i, arm. LW. \Iaspastan\i. - 1) zSt. s. unter \IuÝtrÒ.st°na\i-. j. \Iaspin\i: s. unter \Iaspan\i-. j. \IaspkôrôntÒ\i N. 96: lies \IaspôrônÒ\i. j. \Baspya.payah-\b n. 'Pferdemilch': \IdahmÒ hura³m\i (sd.) \Ix\Hv\haraiti ma¸Ò \H+o\hyaÑhÒ\H\i1)\h N. 30. Pò.: \IÝakar .. ma¸ °n °ni¶a asp p¹m\i ".. Wein ist das und zwar aus Pferdemilch". - 1) So T. p. \H\B+\hasb°ray-\b Adj. 'der auf einem Ros reitet, beritten': \Ihauv .. had° kamnai.biÝ \Ho\hribiÝ aÝiyava\Hh\h\i ".. mit wenigen Berittenen.." Bh. 3.11; 7, 2.1, 13. Durch Haplol. aus *\Iaspa-bÅray\i-\H1)\h; $ 76 aE. 306, Hbm. ZDMG. 36.133, AGr. 1.109, Foy KZ. 35.19, bgm. Grdr.\H2\h 1.858, 860. (Falsch WZKM. 8.182.) - mp. \Iasw°r\i, np. \Isuv°r\i-. 1) Vgl. Justi GIrPh. 2.405, NB. 45, 142. g. (\Basna-\b), j. (\B°ßsna\b-) Adj. 'nahe', nur S. und AbS. als Adv. 1) LS. 'nahe, in der N²he': \I°sna¹¶a .. dñra¹¶°\i Yt. 17.2; - \IsnaiðiÝ asne niÁmatôm\i H. 2.2; 20; - mit Abl.: \Iasne vaÁ¸an°tÚ\i "in der N²he des Kopfs" P. 21. 2) AbS. 'von nahe': asn°tÚ .. dñr°tÚ (sd.) Y. 45.1; - \Iasn°atÚ¶a jöasôntôm dñr°atÚ¶a\i Vyt. 59; H. 2.13. @KompA. (\Iasnae\i). - Aus ar. *\I°ß-zd-na-\i, PPfP. zum V. \H2\h\Ihad\i-; s. ai. \I°±sanna-\i Adj. 'nahe'; Bthl. IF. 5.367; $ 25, 43. - Vgl. \InazdiÝta\i-. - Pò.: \Ipa nazdÅk, ha¶ nazdÅk\i. j. \Basna¹-ra¹Ýa-\b Adj. 'in der N²he Wunden beibringend, verwundend': \IÝÒ\i (n²ml. ist der Hund) \Iyaða va¹sÒ\i V. 13.46; - \H\Io\hÝÒ yaða jöahika\i V. 13.48. Bed. unsicher. - Pò.: \Iha¶ nazdÅk r¹Ý\i, erl.: \Iap°¶ vi¶År¹t\i. g. \Basn°tÚ\b, j. \Basn°atÚ-¶a\b Adv.: s. \Iasna\i-. j., g. \Iasn°atÚ¶a\i (Abl.), \Iasne\i (Lok.), \Iasna³m\i, \Iasni\i: s. \Iasna\i- und \Iazan\i-. j. \Iasne\i Adv.: s. \Iasna\i-. KompA. (\Iasna¹\H\io\h). j. \Basnya-\b Adj. 'auf den Tag bezòglich': \H\Io\hyehe pas¶a¹ta anyehe raðwÒ\i "im n²chsttolgenden Tagesabschnitt" V. 7.4. A) m. Name der Gottheiten der fònf Tagesabteilungen*\H)\h und der entsprechendenGebete: \H\Io\hya aÝavana aÝahe ratavÒ\i Y. 2.3; 17; - \H\Io\hya¹ibyÒ aÝahe ratubyÒ\i Y. 1.3; - \Iraðwa³m ayarana³m¶a \Ho\hyana³m¶a\i Y. 1.17. *) Ihre Namen in den \IG°hs\i, in Y. I. 3-7 und sonst. S. auch Dst. ZA. I.25, West SBE. 37.95, 184, Bd. 25.9, blochet RHR. 31.106 und und zu den einzelnen Namen. Ableit. aus \Iazan\i-, $ 33.1. - Pò. (zu A): transskr., Sò.: \IahahÜpunÜyaguravahÜ\i; (zu V. 7): \Iha¶ nazdÅk\i (Verwechslung mit \Iasna\i-). j. \Basnvant-\b m. Name eines Bergs oder Gebògs*\H)\h: \Iahm°tÚ ha¶a garayÒ fraoxÝya³n .. \Ho\hv°ßs¶a\i Yt. 19.5; - \H\Io\hvantôm gairim mazda¸°tôm\i S. 2.9; - \H\Io\hvantahe\H1)\h garÒiÝ mazda¸°tahe\i Ny. 5.5. *) Nach Bd. 12.26 in \IAÄturp°tak°n\i. S. noch Bd. 17.7: \Ipa asnvand kÒf °tur i vuÝasp ape Ò d°t g°s niÝast\i. Vgl. ferner Dst. ZA. 1.154. D.i. \Iasnu vant\i-, $ 268.12. Eig. Bed. ? - 1)Them. j., p. \Basman-\b m.: s. unter \Iasan\i-. j. \Basmana-\b Adj. 'steinern': \Ho\h\Ina\i (ND.) \Ih°vana\i Vr. 12.5; 11.2, Y. 22.2, V. 14.10; \H\Io\hna¹ibya h°vana¹ibya\i Vr. 10.2. Ableit. aus \Iasman\i-. - Pò.: \IasÅm¹n\i 'silbern'; durch den Anklang veranlasst; falsch Dst. ZA. 2.179; s. dazu Hehn Kulturpfl\H6\h 548 Noldeke SWienAW. 126.12.45. j. \Basmaniva-\b n., Plur. Bezeichnung gewisser Teile des (tierischen) Unterleibs\H1)\h \IhazaÑrôm anumayana³m fr°vinuy°tÚ vÅspana³m¶a a¹ta¹Ýa³m pasva³m \Ho\hv°È\i (AP.) \Izaoðra °ðre .. frabarÒitÚ b°zva aiwyÒ .. frabarÒitÚ\i ". . und von all diesen Tieren soll man die \IA\i. sammt \IZ\i. dem Feuer .. darbringen, die Vorderfòsse aber soll man den .. Wassern darbringen" V. 18.70. Eig. Adj. \Iasmamn\H|\huva\i-, Ableit. aus *\Iasman\i-, Bed. ? - 1) PòZ. fògt hinzu: \IyatÚ arntarô vôrô¸ka as \H+\hmarôjöa\i (sd.). Nach SI. 11.4 gebòhrt dem Feuer das Herz des Opfertiers. j. \Iasmômô\i N. 103: lies \Ia¹smôm\i. j. \BasmÒ.x\Hv\hanvant-\H\b1)\h m. EN. eines Gl²ubigen: \Iahe narÝ aÝaonÒ .. yÒ asmÒ.x\Hv\hanv°È\H1)\h na³ma\i Yt. 1.30; - \H\I+\hasmÒ.x\Hv\hanvatÒ\H1) \haÝaonÒ\i Yt. 13.96; - \IaÝnÒ.x\Hv\hanvatÒ\H1)\h aÝaonÒ\i Yt. 13.96. Vgl. SBE. 47.165. - 1) Der Mann hiess im Nom. zun²cnst \I*asma x\Hv\hanv°È\i, d. i. 'lichter Himmel'; der regelrechte Gen. dazu ist \IasnÒ x\Hv\hanvatÒ\i Yt. 13.96 2. Stelle. Aus \I*asma x\Hv\hanv°È\i entstand, indem das Nominativ-\Ia\i durch das Kompositions-\IÒ \iersetzt wurde, \IasmÒ.x\Hv\hanv°È\i Yt. 1.30, dem dann als neuer Gen. \IasmÒ.x\Hv\hanvatÒ\i Yt. 13.96 1. Stelle zur Seite trat. Der Kompilator von Yt. 13 hat zwei M²nner draus gemacht. NA. trennt f²lschlich. j. \Ba-svar-\b : \Ho\h\Isñr\i- n. 'Morgendunkel, -d²mmerung': \Isñiri\i (LS.) \IsñirÅm isômnÒ\i "im Morgendunkel sich das Morgenmahl suchend" Yt. 14.20. Eig. 'was bis zum Morgen hin reicht'\H1)\h. - Npò.: \Itiz u iadamatÅ\i. - Vgl. zu \IaxÝapan\i- und Bohthngk BSachsGW. 51. 49 zu ai. \I°tamas\i-. j. \Ba-sraoÝa-\b 1) m. 'Ungehorsam' (nur Ableit.) 2) Adj. 'ungehorsam': \IvÅspe adôrôtÒ.tÚka¹ÝÒ\i (sd.) \IyÒ \Ho\hÝÒ\Hl)\h vÅspe \Ho\hÝÒ [yÒ] anaÝavanÒ\i ".. alle die (dem Lehrer) ungehorsam smd, sind Glaubensfeinde" V. 16.18. Ableit. - mp. (Pò.) \IasrÒÝ\i, erl. :\Ikuݰn x\Hv\hat°¸ pa x\Hv\hat°¸ n¹ d°st bav¹t\i. - 1) Statt NP. j. \BasraoÝya-\b Adj. (fem. \Ho\h\Iy°\i-) 'ungehorsam, unbotm²ssig (gegenòber Gott)': \InoÅtÚ zÅ ¶iÝ \Ho\hyana³m tanuna³m aÝahe .. vŸ°iti\i P. 15. Ableit. aus \IasraoÝa\i- m.; s. Wh. Gr.\H2\h $ 1212 c. Pò.: \IaÝrÒÝ\i. j. \Izyu asras¶intôm\i N. 68: lies \IzÅ ava.sras.¶inta³m\i. j. \Ba-sr°vayatÚ.g°ð°-\H1)\h\b Adj. (mask. \Ho\h\Iða\i-) 'di \IG°ð°s\i nicht aufsagend, rezitirend': \Im° dahmÒ \Ho\hðÒ\i Yt. 5.92; - \IaݰvÒ \Ho\hðÒ\i Yt. 8.59; - \IduÝxratñm .. \H+o\hða³m\i Aog. 81 D\H2)\h. Pò.: \Iasrñt g°s°n\i. - 1) Vgl. \Iasr°vayÒ g°ð°È\i N. 41. - 2) Hds. \Iaðr\H\io\h; vgl. N. 104. j. \Ba-sr°vayant-\b Adj. 'nicht vortragend, aufsagend, rezitirend'; a) mit Akk.: \IyÒ g°ð°\i (NS.) \H\Io\hyÒ na¹môm y°rô.dr°jöÒ\i "wer die \IG\i. ein halbes Jahr lang nicht aufsagt" N. 44; 41-45\H6\h- b) ohne Obj. '(die vorgeschriebenen Gebete) nicht sprechend': \IyÒ sa¹te haurva³m taras¶a xÝapanôm ayazômnÒ \Ho\hyÒ amarÒ\i V. 18.5; - \H\I+\hfrasr°vayÒ ratufriÝ nÒitÚ \H+o\hyÒ\H\i1)\h N. 104. Vgl. \Iasr°vayatÚ.g°ð°-\i. - Pò.: \Iasrñtar, k¹ g°s°n ne sr°y¹t\i oder \Iyaz¹t, pa afr°¶ sr°yiÝn\i. - 1) Hds. \Iaðr°v\Ho\h\i; die Echtheit der Hds. Lesung ist wenigstens nicht wahrscheinlich; doch s. Aog. 81 D. j. \H\B+\ha-sr°vayamna-\H1)\h\b Adj. 'was nicht aufgesagt, rezitirt wird': \H\Io\hn°t paiti ahunatÚ vairy°tÚ\i "ohne dass der \IAhV\i. rezitirt wird" N. 68. Pò.: \Ipa asr°yiÝn\i. - 1) So T; Ausg. \I°sr\Ho\h\i. j. \Iasriti\i N. II: lies \Inisriti\i. j. \H\B+\hasrñ.azan-\H1)\h\b Adj. 'Tr²nen (treibend sva.) vergiessend': \H\Io\hz°nÒ\i (NP.) \IhiÝtônte anu.zafanÒ\i (sd.) \Itakahe\i Yt. 10.38. @*\Iasrav\i- n. 'Tr²ne'; ai. \Ia±s±rav\i- n., np. \Iars\i. - *\Iazan\i-, \Ian\i- Part, zum V. \Iaz\i-; s. Bthl. IF. 10.195. - 1) NA. trennt; s. ebd. j. \H\B1\ha-sruta-\b Adj. (fem. \Ho\h\It°\i-) 'nicht gehÓrt, nicht hÓrbar': \IyÒ .. paitiÝtanti\i (sd.) \IanyÒ v° h¹ dahmÒ srut° g°ð°È da¸°iti \H+\hratufriÝ \Ho\ht°È da¸°iti (aratufriÝ)\i "wenn einer.., und ein andrer \ID\i. die \IG°ð°s\i fòr ihn hÓrbar vortr²gt\Hl)\h, so ist er \Ir\i.; wenn er sie nicht hÓrbar vortr²gt\H1)\h, ist er \Iar\i." N. 25. \Iasrutôm\i als Absol. sbes. ai. \Ias±ruta\i- Adj. - Pò.: \Iasrñt\i. - 1) So laut (leis), dass er sie hÓren (nicht hÓren) kann. j. \H\B2\ha\H|\hsruta-\b m. EN. eines Gl²ubigen: \Ifratur°È\i (sd.) \H\Io\ht°È\i (GD.) \Iba¹Ýatastur°È aÝaon°È\i Yt. 13.125. Eig. 'beròhmt'. - Vgl. lat. \Iinclutus\i. j. \Ba-srutay-\b f. 'NichtzugehÓrbringen, Unterlassen des Vortrags': \InÒitÚ g°ðana³m \Ho\hsruiti °stryeiti\i N. 30; 30. @ai. \Ia±s±rutay-\i f. 'NichthÓren'. - Pò.: \Ig°s°n pa asr°yiÝnÅh\i. j. \Ba-srutôm\b Absol. 'mit NichtzugehÓrbringen, Auslassen beim Vortrag': \H\I+\hÒyôm¶itÚ ava v°¶im g°ðana³m asr\Ho\h paiti.barÒ aratufriÝ\i "wenn er jedoch beim Darbringen (des Brennholzes) auch nur ein Wort der \IG\i. ausl²sst\H1)\h, wird er \Iar\i." N. 103. Zum V. \Israv\i-. - Die Urtypen sind ASm. aus \It\i-St²mmen (Nom. ag.), vgl. ai. \Ho\h\Iit\i-, \Ho\h\IdhrÉt\i-, \Ho\h\IsmrÉt\i-, \Ho\h\Is±rut\i-; so \Iupa¹tôm, dôrôtôm, asrutôm\i ua. Durch die Gleichheit dieser Form mit denm ASm. des PPfP. auf \Ita\i- (vom Wortakzent abgesehen) sind in der Folge Bildungen wie \Ihvastôm\i, \Iaiawi.druxtôm\i ua. ins Leben gerufen worden. - Pò.: pa \Iasr°yiÝn\i. - 1) WÓrtl. 'unum .. verbum .. omittendo offerens'. j. \Ba-srutÚ.gaoÝa-\b Adj. 'der nicht hÓrende Ohren hat, ohne GehÓr, taub': \H\Io\hÝÒ v° afravao¶Ò v°\i N. 14. Pò.: \H\I+\haxÝnav°k gÒÝÅh r°¸\i, erl.: \IkarrÅh r°¸\i. g. \Ba-surunvant-\b Adj. 'unbelehrt, nichteingeweiht'\H1)\h: \Isurunvataݶa\i (sd.) \H\Io\hvatas¶°\i (AP.) Y. 35.4. Pò.: fehlt; Sò.: \Ias±rutav°n\i. - 1) Vgl. zu \IôvÅdvah\i-. j., g. \Ba-sruÝtay-\b f. 'Ungehorsam': \IvainÅtÚ ahmi nm°ne sraoÝÒ \Ho\htÅm\i Y. 60.5; - \Israosahe .. \Ho\htÒiÝ\i Y. 10.16; - \H\Io\htôÄe\i Yt. 2.12 (?); - \IyôÄ ðwatÚ mazd° \Ho\htÅm .. yaz°i\i (sd.) \Iap°\i Y. 33.4; - \IyÒi \Ho\htÒiÝ pôrôn°ÈÑhÒ\i .. "die, des Ungehorsams voll, .." Y. 44.13; - \IatÚ tÒ mÒi nÒitÚ \Ho\ht° pairyaoÁü°\i "da befahlst du mir, nicht ohne dass ich gehorchte" Y. 43.12 \H1)\h. @Vgl. \IsraoÝa\i-. - ai. \IsrusÜtÜa±y\i- f.; mp. \IasruÝt(ak)\i Adj. - Pò. (zu j.): \Iasrust\i, (zu g.): \IaniagÒÝÅt°r, \Ho\ht°rÅh\i. - 1) zAusdr. s. Bthl. IF. 9.256. j. \Baz-\b V. 'agere'. Praes. 2 \Iaza\i-, 26 (Pass.) \Iazya\i-. - Inf. \H\Io\haÝtaya¹ ¶a\i. 1) treiben, wegtreiben, wegschleppen' (Vieh und Gefangene als Kriegsbeute): \IjövÒ ga³m \H+\hvarôta³m\i (sd.) \Iazaite\i V. 5.37; - \Iy° (g°uÝ) varôta\i (sd.)\I azimna \i(Pass.) Yt. 10.86; - \Ika¸a nÒ fraourva¹say°iti .. drujöÒ va¹smônda azômna³m\i (APm.) "wann wird er uns, die zur Wohnung der \IDr\i. hinweggetriebenen (Rinder) .." Yt. 10.86; - \IyatÚ .. uta h¹ vanta az°ni\i "und (dass) ich seine beiden Frauen (als Beute) wegfòhre" Yt. 5.34. 2) '(praelium) agere': \IyÒi .. d°nubyÒ azôn pôݰn°È\i (sd.) Yt. 13.37; \IyatÚ az°ni pôݰna\i (sd.) \IdarÝinikahe\i Yt. 9.30; 30\H2\h. 3) '(einen Weg) entlang ziehen', Akt. und Med.: \IyatÚ b° paiti .. n°irika¶a apôrôn°yñkas¶a varaiðÅm\i (sd.) \Ipanta³m azÒitÚ\i V. 3.11; - \Ig°uÝ .. varaiðÅm\i (sd.) \Ipantam azaite\i Yt. 10.38. 4 a) Akt. '(als Strafe, Busse) auferlegen', b) Med. 'auferlegt bekoinmen, auf sich zu nehmen haben': a) \Itñiryehe ðrÅ v° azaiti .. aÝtraya \i"beim vierten bestimmt man ihm drei mit der Peitsche" P. 9. b) \IkatÚ a¹tahe paiti varÝta Ýyaoðna ¶ikiðw°È aza¹ta\i "was hat er dafòr, wenn er sich was er getan òberlegt hat, (als Busse) auf sich zu nehmen?" V. 18.68; - \Iyezi az°ite\i "wenn er (die Busse) auf sich nimmt" V. 18.76; 76. mit \Iava\i 'herzufòhren': \Iyaða yatÚ .. ha¹na³m avazÒitÚ\H1)\h .. avi vÅsÒ\i V. 18.12. mit \I°\i dnwS. 4a: \Iyezi nÒitÚ paiti.baraiti \H+\hðrÅ v° °z°iti ayarô.dr°jöÒ\i (sd.) \Iv° v°stry°tÚ\i N. 69; 42, 43, 83, 109\H2)\h. mit \Iupa\i 1) 'hinzubringen': \IyatÚ b°¸a utp°zaiti-\H3)\h .. haomahe .. dasvarô ba¹Ýazôm\i "wo man .. hinzubringt .." Y. 10.7; - \Iup°Ýtaya¹¶a\i (s. bes.). 2) Akt. '(als Strafe, Busse) auferlegen, bestimmen': \Ia¹tahe paiti pôÝÒ.tanuye duye saite up°zanana³m up°zÒitÚ aspahe aÝtraya\i "dafòr bestimme man ihm, der ein \IpôÝÒ.tanñ\i (sd.) ist, 200 Strafen (d. i. Hiebe) mit der Pferdepeitsche" V. 4.20\H4)\h; usw.\H5)\h. mit \Ipaiti\i und \I°\i dnwS. 4 a: \Iyezi nÒitÚ \H+\hðrÅ v° paiti °zaiti ayarô.dr°jöÒ\i (sd.) \Iv° v°stry°tÚ\i N. 69. mit \Ipara\i 'wegtreiben, wegbringen': \Iyaða yatÚ .. para ga³m azÒitÚ varôta³m\i (sd.) V. 18.12; - \It°È °pôm par°zônti\i Yt. 13.68. @ai. \Ia±jati\i, \Iajya±te\i. - Pò.: \Iraw¹nÅtan\i; s. noch No. 2, 3, 5. - 1) $ 268. 3, vgl. Var. _L 4 hat \Iava azÒitÚ\i. - 2) Pò.: s. unter \Iayarô.dr°jöah\i-. - 3) Pò.: \Iapar ap°k¹n¹nd\i, Sò.: \Iapas±lesÜayanti\i. - 4) Pò.: \Ipa °n i Òi tan°puhrak°nÅh\i \I200 pa apar üaniÝnÅh apar üaniÝn asp aÝtr\i. - 5) Stverz. unter \Iup°zana\i-. j. \Ba-zaoÝa-\b m. 'Nichtwille, Nichtabsicht': \Iyezi zaoÝa yezi \Ho\hݰ\i (IS.) "sei es absichtlich, sei es unabsichtlich" Y. 1.21. Pò.: \IadÒÝiÝnÅh\i. j., g. \Bazan-\b : \Iasn\i-\H1)\h n. 'Tag', im Gegens. zur Nacht: \Ipaiti \Ho\hsni paiti xÝafne\i Yt. 1.9, G. 3.7; Yt. 1.16, V. 4.1; - \Ipaiti \Ho\hsne\H2) \hpaiti xÝafne\i V. 4.45; - \H\Io\hsn°atÚ¶a\H2)\h xÝafn°atÚ¶a\i Yt. 5.15; - \Imai¸y°i \Ho\hsna³m¶a xÝafna³m¶a\i V. 4.45; \H+\hN. 4, Y. 62.5 Gl; \Ina¹me \Ho\hne\H2)\h .. na¹me xÝafne\i V. 4.45. a) gAw. GP. mit \IuxÝan\i- (sd.): \Irao¶°È x\Hv\hôÄng \Ho\hsna³m uxݰ a¹uruÝ\i Y. 50.10; - \Ikad° mazd° yÒi uxݰnÒ \Ho\hsna³m .. fr°rônt¹\i Y. 46.3. Ableit. - ai. \Ia±hn°m\i usw. (NS. \Ia±har\i). - Pò.: \IrÒ¶\i. - 1) $ 33.1. Doch beruht der Ansatz \Iazan\i- lediglich auf dem ai. \Ia±han\i-. - 2) Them. j. \Ba-zarôma-\b Adj. (fem. \Ho\h\Im°\i-) 'nicht abnehmend' (an St²rke, von der Stimme): \Ifr° staotôm va¶Ò yesnÅm \Ho\hmya\i (ISf.) \Iva¶° mruy°È\i FrW. 1.1. @*\Izarôma\i- m. 'Verkommen', zum ai. V. \Ijűryati\i; s. zu \Izairina\i-. j. \Ba-zarôÝant-\b Adj. 'nicht alternd': \IyatÚ kôrônava³n .. ahñm \Ho\hÝôntôm\i Yt. 19.11; - \IbvatÚ vÅspÒ aÑhuÝ\i .. \H+o\h\IÝÒ\H\i1)\h F. 3h; Vyt. 45\H1)\h. PsAorA. zum ai. V. \Ijűryati\i 'altert'; s. unter \Izairina\i-. (Zum Verh²ltnis von \Ia-zarôÝ-ant-\i zu ai. \Ijö°risÜ-uhÜ\i s. Bthl. IF. 7.70; falsch JSchmidt Plur. 386.) - Pò.: \Iazarm°n\i. - 1) Hds. \Ho\h\IsÒ\i. j. \Iazarôm\i N. 92: lies \Ia¸arôm\i. j. \Ba-z°ta-\b Adj. (fem. \Ho\h\It°\i-) '(noch) nicht geboren' sva. '(noch) zu geb²ren, kònftig': \Ih°ta³m¶a aÑhuÝa³m¶a z°tana³m¶a\i \H\Io\htana³m¶a aÝaona³m\i Y. 65.6; - \IirÅriðuÝa³m .. jövanta³m .. nara³m \Ho\htana³m fraÝÒ.¶arôðra³m saoÝyanta³m\i Y. 24.5; Yt. 13.17, 19.22; - \IyatÚ asti airyana³m daøyuna³m z°tana³m \Ho\htana³m¶a\i (GPf.) ".. den jetzigen und den kònftigen" Yt. 19.56. ai. \Ia±j°ta\i- Adj., mp. (Pò.) \Iaz°t\i. g. \Iaz°ð°\i Y. 50.7: s. \Iz°\i-. j. \Iaz°nÒ\i Yt. 14.38: lies \Iasrñ.az\H\io\h. g. \H\B+\ha-zôÄ\H\b1)\h Inf. 'vorzugehen gegen - (Akk.), anzugreifen'\H2)\h: \H\I+\huzirôiedy°i a\Ho\h sarôdan°È\i (sd.) \IÝôÄnghahy°\i Y. 43.14. Zum V. \Iz°\i-. - Pò.: \Iraw°n\i. - 1) NA. \IazôÄm\i 3), s. aber Gdn. KZ. 30. 332. - 2) Gdn. a. O.: "Jedenfalls bedeutet das Verbum 'kommen', wie die P.V. unser \IazôÄ\i òbersetzt". Falsch; \Iraw°n\i bedeutet 'gehend'! - 3) Wonach Sò.: \Imahyam\i. j. \Bazôm\b, g. \BazôÄm\b, p. \Badam\b NS. Pron. I. Pers. 'ich'. Es wird gesetzt 1) wenn auf dem Subjekt ein besonderer Nachdruck liegt; a) bei Gegenòberstellung: || \Inaiy \Ho\hdam naimaiy taum°\i Bh. 4.12; - || \Iima\Hh \hst°nam\i (sd.) \Ihauv niyaÝt°ya\Hh\h ka\Hn\htanaiy .. pas°va\Hh\h \Ho\hdam niyaÝt°yam\i .. X. 7.3; - \Iiða mainyete duÝx\Hv\harôn°È .. °atÚ azôm manya ..\i Yt. 10.105 f.; - \H\Io\hzôm tÒi °iÝ pouruy¹ fravÒivÅd¹\i (sd.) \IvÅspôÄng anyôÄng\i .. Y. 44.11; - \Iyaða \Ho\hzôm avata vôrôðra ha¶°ne yaða vÅspe \H+\hanye aire\i Yt. 5.69; - \Ibôrôjöay°Ènti ݹ .. strôÄuݶa m°ÈÑhôm¶° .. \Ho\hzôm¶a h¹ bôrôjöa¹m yÒ da¸v°È ahurÒ mazd°È\i V. 7.52\H1) \h- || \I8 man° taum°y° ** paruvam xݰyaðiy° °ha\Hn\h \Ho\hdam navama\Hh\h\i Bh. 1.4; \Iað° að° ¶oitÚ\i (sd.) \IahurÒ .. ¶ÒitÚ zaraðuÝtrÒ .. að° \H+o\hzôm¶ÅtÚ yÒ mazdayasnÒ .. vÅmruy¹\i Y. 12.6\H1)\h; Vr. 11.19\H1)\h; - \Iyaða avatÚ hvarôxÝa¹tôm .. avaða \Ho\hzôm¶itÚ\i. Yt. 10.118; - || \Ivasiy aniyaݶiy naibam\i (sd.) \Itya\Hh\h adam akunavam utamaiy tya\Hh\h pit° akunauÝ\i X. 1.3; - || \Ikaݶiy naiy adarÝnauÝ\i (sd.) \I¶iݶiy .. ðastanaiy pariy gaum°tam .. y°t° \Ho\hdam arasam\i "keiner .., bis ich kam" Bh. 1.13; - \Iyaða \Ho\hzôm taurvayeni vÅspe da¹vÒ .. yatÚ ma³m na¹¶iÝ taurvay°tÚ nÒitÚ da¹vÒ\i .. Yt. 1.6; 6; - \IkÒ ma³m stav°tÚ .. kahm°i \Ho\hzôm upaÑha¶ayeni\i Yt. 5.8; 8.15, 10. 108 -110\H4\h, 14.47, 15.56(?). b) sonst: \H\Io\hzôÄm¶itÚ ahy° .. ðwa³m môÄÑhÅ paourvÅm va¹dôm\i (sd.) Y. 29.10; - \Ih°van°nôm °st°ya \Ho\hzôm\H2)\h vÅs°i\i (sd.) Vr. 3.1; 1\H6\h \H2)\h; - || \Ia\Hh\hura\Hh\hmazd° yaða avaina\Hh\h im°m bñmim \H+\hyauda\Hn\htim\i (sd.) \Ipas°va\Hh\hdim man° fr°bara\Hh\h m°m xݰyaðiyam akunauÝ \Ho\hdam xݰyaðiya\Hh\h amiy\i "als \IAhM\i. .. sah, da hat er sie mir òbergeben, mich hat er zum KÓnig gemacht, ich bin KÓnig" D. 6.4; - \Ima³m daðatÚ ahurÒ mazd°È .. mana raya .. pasvas¶a .. vŶarônta .. \Ho\hzôm bÒitÚ .. t° nipayemi\i Yt. 5.89. 2) || wenn der Satz nur aus dem Subjekt und einem nominalen Praedikat besteht (Dim. VglS. 3.11): \H\Io\hdam kñruÝ xݰyaðiya\Hh\h hax°maniÝiya\Hh\h\i K.; Bh. 1.1, D. 5.1, 6.2, 12, 18, 19, X. 1.2, Am. 2, Ao. 1. 2. 3) vor einem attributiven Relativ(satz): \Ipairi dim tanava \Ho\hzôm yÒ ahurÒ mazd°È\i Y. 19.7; 6, Y. 71.15; - \Ia¸a \Ho\hzôm yÒ ahurÒ mazd°È urvar°È ba¹Ýaz°È uzbarôm\i V. 20.4; 1.2, 2.2, 3.6, 5.17 f.\H6\h, 20, 13. 39\H2\h.18. 29, Yt. 5.6, 8.25, 12.4, P. 28, 38, FrW. 4.2, Nik. 2; - \H\Io\hzôm yÒ ahurÒ mazd°È \Ho\hzôm yÒ d°ta vaÑhva³m yasô tatÚ nm°nôm °kôrônôm .. uzayeni\i .. V. 22.1; - \Inava ahmi pôÝÒ.s°rÒ \Ho\hzôm yÒ haomÒ\i .. Y. 11.3; - \IhaxÝaya \Ho\hzôm¶itÚ yÒ zaraðuÝtrÒ\i .. Y. 8.7; - s. noch V. 7.52, Y. 12.7, Vr. 11.19 unter I a. 4) sonst beliebig: \H\Io\hzôÄm t°iÝ ðw° fraxÝnÅ\i (sd.) \Iav°mÅ mazd°\i .. Y. 44.7\H3)\h; - \H\Io\hzôm b° t¹ ahmi yum .. y° hava da¹na\i H. 2.11; - \IkÒ narô ahÅ yim \Ho\hzôm .. sra¹Ýtôm d°darôsa\i .. ? \I°atÚ m¹ a¹m paityaoxta .. \Ho\hzôm ahmi .. haomÒ\i Y. 9.1 f; Yt. 10.54\H2\h, 17.17; - \H\Io\hzôm da¸a³m .. asÒ r°mÒ.d°itÅm\i (sd.) .. \Iye¸i zÅ \Ho\hzôm nÒitÚ dai¸ya³m\i .. V. 1.1; Yt. 8.50, 52, 13.11, 4.1, 18.1, 3; - \I°at yatÚ miðrôm .. frada¸a³m \Ho\hzôm spitama °atÚ dim da¸a³m\i .. Yt. 10.1; Vd. 8, 12; - \Idazdi m¹ .. tatÚ °yaptôm yaða az°ni .. uta \Ho\hzôm nijöan°ni\i .. Yt. 9.30 f.; 31\H2\h; - \IavatÚ °yaptôm dazdi m¹ .. yatÚ bav°ni aiwi.vany°È .. yaða \Ho\hzôm nijöan°ni\i Yt. 5.54; 18, 22\H2\h, 26, 30, 42, 50 54, 105, 117, 130, 9.4, 9f.\H5\h, 18, 22, 26, 12.2, 14.58\H3\h, 15.3, 28, 32, Vyt. 20\H2\h, 21, 46; - \Idað°ni t¹ .. hazaÑrôm .. uta t¹ \Ho\hzôm °frÅn°ni\i .. V. 22.4f.; Yt. 5.63; \IyatÚ ma³m tura pazdayanta .. °atÚ \Ho\hzôm tanñm agutze .. °atÚ ma³m fraguzayanta\i .. Yt. 17.55; 56; - \Ikuða t¹ \Ho\hzôm varôm kôrônav°ne\i V. 2.31; 19.12, 22.6\H2\h, Yt. 17.57; - \H\Io\hzôm t¹ ga¹ð°È fr°¸ayeni \Ho\hzôm .. \Ho\hzôm\i V. 2.5; 21.6, 7, Vr. 3.7; || \IvaÝn° a\Hh\hura\Hh\hmazd°ha\Hh\h \Ho\hdam xݰyaðiya\Hh\h amiy .. \Ho\hdamݰm xݰyaðiya\Hh\h °ham\i Bh. 1.5f.; - \Iiyam gaum°ta\Hh\h .. avað° aðaha\Hh\h \Ho\hdam bardiya\Hh\h amiy .. \Ho\hdam xݰyaðiya\Hh\h amiy\i Bh. b; c-j\H12\h, 1.11, 13, 16\H2\h, 2.3, 5, 14, 3.5, 13, 4.2\H9\h; - \Iima\Hh\h tya\Hh\h \Ho\hdam akunavam vaÝn° a\Hh\hura\Hh\hmazd°ha\Hh\h °ha\Hh\h\i.. \Ipas°va\Hh \hyað° xݰyaðiya\Hh\h abavam \Ho\hdam 19 hamaran° akunavam vaÝn° a\Hh\hura\Hh\hmazd°ha\Hh\h \Ho\hdamݰm ajöanam ut° 9 xݰyaðiy° agarb°yam\i Bh. 4.2; - \Ipas°va\Hh\h \Ho\hdam a\Hh\hura\Hh\hmazd°m patiy°vahaiy a\Hh\hura\Hh\hmazd°maiy upast°m abara\Hh\h .. avað° \Ho\hdam .. gaum°tam .. av°jöanam .. avadaÝim av°jöanam xÝað\Hr\hamÝim \Ho\hdam adÅnam vaÝn° a\Hh\hura\Hh\hmazd°ha\Hh\h \Ho\hdam xݰyaðiya\Hh\h abavam a\Hh\hura\Hh\hmazd° xÝað\Hr\ham man° fr°bara\Hh\h\i Bh. 1.13, 14\H9\h; - \H\Io\hdamÝaiy ut° n°ham .. fr°jöanam .. pas°va\Hh\h \Ho\hdam .. uzmay°patiy akunavam\i Bh. 2.13; - \Ipas°va\Hh\hsaiy \Ho\hdam ut° n°ham .. fr°jöanam .. pas°va\Hh\hÝim .. uzmay°patiy akunavam\i Bh. 2.14; - \H\Io\hdam\i (s. I b) \Ixݰyaðiya\Hh\h amiy vaÝn° a\Hh\hura\Hh\hmazd°ha\Hh\h \Ho\hdamÝim \H+\hg°ðav° niyaݰdayam tya\Hh\hݰm \Ho\hdam aðaham ava\Hh\h\i .. D. 6.4; 3\H2\h, 5, 4.3, 5.2, 17.3\H3\h, Bh. 1, 15, 16, 17\H2\h, 183, 19\H2\h, 2.1\H2\h, 2, 4, 6\H2\h, 7, 9, 10, 11, 12\H2\h, 13, Bh. 3.1. 2, 6, 8, 13, 14, 4.4, 6, 8, 12, 15, 18, 5.1\H2\h, X. 1.3, 4.3 || Die òbrigen Sing.-Kasus des Pron. I. Pers, s. unter \H1\h\Ima\i-. [Y. 43.14: lies \IazôÄ\i; - Yt. 1.29: lies \Izamarô\i.] @ai. \Iaha±m\i 'ich'. - Pò.: \Iman\i. - 1) S. \Iazôm\i etwa im Sinn des ai. \Isa± .. aha±m\i. - 3) Dass inm gAw. \IazôÄm\i gesetzt ist, noch dazu an der Spitze des Satzes, ohne dass eine der Bedingungen 1-3 vorliegt, erscheint mir auff²llig. j. \Bazômna-\b Adj. (fem. \H\Io\hn°\i-), PPM.: s. \Iaz\i-. j. \Hxx\h\Iyaaða v°\i \BazÒ\b \Is¶a¹niÝ yaða huÝ.pôrôsÒ\H\ixx\h N. 58. Pò.: fehlt. j, g. \BazÅ-\b fem. Adj. 'tr²chtig, tragend', von Kòhen und Stuten\H1)\h: \IaÝta \H+\hgava³m \Ho\hzina³m arôjöÒ\i F. 3h; - \IgôÄuÝ paiti \Ho\hzy°È\i "um eine tr²chtige Kuh" V. 9.37; - \ImôÄ urv° gôÄuݶ° \Ho\hzy°È\i "meine (des Stiers) Seele und die der tr²chtigen Kuh" Y. 29.5; - \IyÒi zÅ gôÄuÝ vôrôzôÄn¹\i (sd.) \H\Io\hzy°È\i Y. 34.14; - \Iahm°i mÅüdôm hanônt¹ par°hñm\i (sd.) \ImanôÄ.vist°iÝ\i (sd.) \ImatÚ vÅsp°iÝ g°v° \Ho\hzÅ\i (ND.) Y. 46.19; - \Ika¹ibyÒ \Ho\hzÅm r°nyÒ.skôrôitÅm\i (sd.) \Iga³m taÝÒ\i Y. 44.6. a) von den mit Kòhen verglichenen Wassern\H2)\h: \Iapas¶a v°È \Ho\hzÅݶ° v°È m°tôra³Ý¶° v° agôny°È\i (sd) Y. 38.5. KompE. - ai. \Iahű\i- f. (Leumann EtWb. 30) 3). - Pò.: \Iaz \i4), (zu Y. 38): \IazÅÝ\i (in Aw.-Buchst.) mit der Erl. \Ixa¸ñk\i 'Speichel', s. zu \Ima¹kant-\i; SòErl. (zu Y. 29): \Iajin°mnÅ triv°rsÜikÅ gauhÜ\i. - 1) N. 85. - 2) S. dazu Gdn. VSt. 3.55. - 3) S. noch MSL. 10.278. Mills G. 421 ist mir undeutlich. - 4) Im PPG1. mit \Ig°v\i òbersetzt. j. \Bazina\H|\hvant-\b Adj. 'wachsam, regsam'\H1)\h: \ItaxmÒ urupa \Ho\hv°È\i Yt. 15.11; - \Itaxmôm urupi \Ho\hvantôm\i Yt. 19.28. @*\Ia-zina\i- m., sva. \Iza¹nah\i-; vgl. \Iza¹nahvant\i-. - 1) \ITahmñraf\i fòhrt sp²ter den Beinamen \IzÅn°vand\i (so bei richtiger Punktirung, d. i. mp. \Iz¹n°vand\i, womit \Iza¹naÑhan\i- òbersetzt wird), der volkset. an \IzÅn\i 'Waffe' angeschlossen wurde: \I°n ki sit°h_ i tam°m d°rad\i. Vgl. Windlschmann ZSt. 197, sp. Komm. 2. 635, EA. 1.518, Justi NB. 320. j. \BazimnÒ-\H1)\h\b Adj. (fem. \Ho\h\In°\i-), PPM.: \Iaz\i-. Statt *\Iazyômna\i- geschr., $ 268.21. j. \Ba-zgata-\b Adj. 'mit dem keiner fertig werden kann, unbezwinglich': \H\Io\htÒ arôzjay°È\i (sd.) Yt. 13.107. @PFP. zum ai. V. \Isaghno±ti\i. - gr. vgl. \IƒÂƒ’ƒÔƒÄƒÆƒÓƒÐƒË\i; Bthl. BB. 10.272; $ 55.1, 209.11. g., p. \Bazd°\b Adv. 'kund, gewiss': \Ik°rahy° naiy a\Ho\h abava\Hh\h tya\Hh\h\i .. ".. wurde es dem Volk nicht kund, dass .." Bh. 1.10; - \Iadataiy a\Ho\h bav°tiy\i D. 6.4\H2\h; - \IkôÄ mÒi pasôuÝ kôÄ môÄ n° ðr°t° vistÒ anyÒ aÝatÚ ðwatÚ¶a mazda ahur° a\Ho\h zut° vahiÝt°atÚc° manaÑhÒ\i "von wem sonst weiss ich es gewiss, dass er auf meinen Ruf meine Tiere, dass er mich beschirmt, als von \IA\i. und von dir, o \IMAh\i., und von \IVM\i. ?" Y.50.1\H1)\h. @ai. \Iaddh°±\i Adv.; mp. \Iazd\i, afÁ. \IzdaÉ\i; vgl. Bthl. IF. 9.279. - Pò.: \Iazd¹n\i (2SI.). - 1) WÓrth: 'Wer ist mir gewiss bekannt als ..'; s. zSt. BTHL. KZ. 28.16. Anders Gdn. GIrPh. 2. 52. j. \Hxx\h\Ia¹ia¹Ýa³m ratavÒ\i \Bazd°i\H\bxx\h N. 83. Pò.: \IÒs°n¶i k¹ ratÅh ¹ raw¹nd Ò k°r\i. j. \Bazdim\b N. 28: - ? -. Pò.: fehlt. j. \IazdôbiÝ\i, j., g. \IazdibÅÝ\i: s. \Iast\i-. j. \H+\h\Bazdya-\H\b1)\h Adj. 'wohlgen²hrt, fett': \InÒitÚ pasuݶa\i (statt IS.) \Ibazda nÒitÚ nÒitÚ\i (sd.) (\InÒitÚ\i) \Ianazdya ratufriÝ abanta airiÝta \H+o\hya\i .. N. 56; - \IratufriÝ \H+\hpayôÄbiÝ .. \H+o\hy°iݶa anazdy°iݶa .. \H+\hpituÝ .. \H+o\hy°iÝ nÒitÚ \H+\hanazdy°iÝ .. sn°kôÄniݶa vÅzuݶa ..\H+o\hy°iÝ nÒitÚ \H+\hanazdy°iÝ\i N. 57; - \IratufriÝ ¶arômana³m¶a .. \H+o\hyana³m nÒitÚ \H+\hanazdyana³m\i (sd.) N. 58. @KompE. - Zum ai. V. \Ime±dyati\i. Vgl. ai. \Imedya\i- Adj. \H2)\h, nhd. \Imast\i. - Pò. (zu N. 56): \Ianiz°r\i, (sonst): \IfrapÅh\i. - 1) Hds. (dRn.): \Ianadya, zy°iݶa, azy°iÝ\H2\h, azyana³m\i. S. aber Komp. - 2) Wozu \Iazdya\i-, mit \Ia\i aus silb. Nasal, im Ablaut steht. j. \Iazyana³m\i N. 58 \Iazy°iÝ\i N. 57: lies \Iazdy\H\io\h. j. \Iazy°iݶa\i N. 57: lies \Ianazdy°iݶa\i. j. \H\B+\ha-zrazd°-\H1)\h\b Adj. 'ungl²ubig': \Ivôhrk°i hizva³m da¸°itiy yÒ \Ho\hd°i \H+\hma³ðrôm ¶aÝte\i "dem Wolf schenkt seine Zunge, wer den Ungl²ubigen das heilige Wort lehrt" N. 17. @ai. vgl. \Ias±raddh°±\i- Adj. - Pò.: \Iarav°k dahiÝn\i, erl.: \Ian¹r\i, (zu P. 7): \IahramÒÁ\i. - 1) So P. 7. j. \BazrÒ.da¸ay-\b Adj. (auch fem.) 'Jagd machend, auf Jagdbeute, Raub ausgehend': \Ijöa³ðwÒ.tara .. yaða vôhrka³m\H1)\h \Ho\hdai¸Åm\H1)\h ga¹ða³m avi frapataiti\i "todeswòrdiger .. als die auf Raub ausgehende WÓlfin, wenn sie ins GehÓft einbricht" V. 18.45. @*\Iazr°\i- f., zum V. \Iaz\i-; gr. \IƒÂƒ’ƒÈƒÓƒÂ \i'Jagd'. - *\Ida¸ay\i- Adj., zum V. \Id°\i-; ai. \Ida±dhay\i- Adj.; wh. Gr.\H2 \hS 1155\He\h. - Pò-: \IviÝkar dahiÝnÅh\i; s. dazu Hbm. PSt. 30, 80. - 1) Statt NS. j. \IaÝ\i Adv. 'sehr, viel'. KompA. - Aus ar. *\IaxÝ\i (s. *\IaxÝ\i und Bthl. IF. 9.282). - gr. vgl. \IƒÂƒ¡ƒÈƒÂ\H\io\h. j., g. \BaÝ-\b n. 'Auge', uzw. \Ida¹v\iischerWesen\H1)\h; nur Du.: \ItatÚ drvatÒ drvaty°Ès¶a \Ho\hÝi\i (AD.).. \Ikarôna \H+\hdvariðra zafarô .. paiti.urva¹Ýtôm\i (sd.) Yt. 11.2; - \Im° za³m vaenÒitÚ \Ho\hÝibya\H\i2) \hY. 9.29; 29, Yt. 11.5; - \IyôÄ a¶iÝtôm \H+\hva¹Ýaѱh¹\i (sd.) \Iaogôd° ga³m \Ho\hÝiby°\H2)\h hvarô¶°\i Y. 32.10. KompE. (\H\Io\haÝÅ\i-). - ai. \IaksÜű, aksÜűbhy°m\i 2); gr. \IƒÐƒ’ƒÌƒÕƒÂƒÍƒÍƒÐƒË\i; (wozu Bgm. Grdr.\H2\h 1. 790). - Pò.: \IaÝ\i (ob Transskr.?). - 1) Im Gegens. zu \IdÒiðra\i-. - 2) $ 223 f. j., g. \H1\h\BaÝa-\b n., nur Sing. 'Wahrheit, Recht' (nur Komp.).\H1)\h A) insbes. als dogmatischer Term, techn. '\IAÝa\i', sehr oft, bes. im jAw., mit \IvaÑhav\i- oder \IvahiÝta\i- Adj. verb.; zuw. I)\H2)\h 'Inbegriff dessen, was wahr und recht ist, das \Iahur\iische Reich der Wahrheit und seine Ordnung; heiliges, ewiges Recht, gÓttliche Ordnung'. 1) bes. im Gegensatz zu \Idrug\i- (sd.); a) im gAw.: \IatÚ¶° ahm°i varônai .. nid°tôm \Ho\hÝôm sñidy°i tÚka¹Ý°i\i (sd.) \Ir°Ýayeѱh¹ druxÝ\i "und in diesen (unseren) Glauben ist das \IAݰ\i (die Wahrheit) niedergelegt .., in die Afterlehre die \IDrug\i (die Lòge) .." Y. 49.3; - \IyezÅ ad°iÝ\i (sd.) \Iݰ\i (als Subj.)\H3)\h\I \H+\hdrujöim vôÄnÑhaitÅ\i "wenn .. das \IAÝa\i (das Reich der Wahrheit) die \IDrug\i (das Reich der Lòge) òberwinden wird" Y. 48.1; - \Ikað° \Ho\hݰi drujôÄm dy°i zastayÒ\i (sd.) Y. 44.14; 30.8; - \Iy°iÝ \H+\hgrôÄhm°\i (sd.) \H\Io\hݰtÚ varat° .. xÝaðrôm¶° ÅÝana³m \H+\hdrujim\i Y. 32.12; - \Ia¹ibyÒ yÒi urv°t°iÝ drñjöÒ \Ho\hݰhy° ga¹ð°È\H4) \hvÅmôrôn¶ait¹\i (sd.) Y. 31.1.- s. noch: \IyôÄ r°ðômÒ\i (sd.) \H\Io\hݰtÚ ha¶°\i; Y. 44.17 und \IdrñjöÒ ha¶° r°ðômÒ\i Y. 53.6; - \Ia¹Ý¹ \Ho\hݰhy°\i Y. 28.4 und \IÅÝana³m \H+\hdrujöim\i Y. 32.12. b) im jAw.: \IvainÅt ahmi nm°ne .. arÝux¸Ò v°xÝ miðaoxt mu v°¶im \H+o\hÝa\i (als Subj.)\H3)\h \H\I+\hdrujöim\i Y. 60.5; - \Ivan°tÚ \Ho\hÝa\i (als Subj.)\H3)\h \Iaka³m drujöim\i Yt. 19.95; - \Ia¹vaya¶itÚ barôsmÒ.stôrôiti barôzyÒ \H+o\hÝôm\H5)\h zarahe.hÅÝ\i (sd.) \Idrujöôm\i P. 24; Yt. 10.86 (s. 2 b ƒÂ.); - \IkÒ .. yÒ \Ho\hÝôm mainimnÒ \Ho\hÝôm isômnÒ \Ho\hÝôm aparao¸ayeite\i (sd.) [\H\Io\hÝôm¶a mainimnÒ\i] \Idrujöim¶a vinasti\i Y. 7.78. 2) sonst; a) im gAw.: \IhyatÚ akÒy°\i (sd.) \Idrôgv°it¹ uÝt° yôÄ \Ho\hÝôm d°dr¹\i Y. 51.8; - \InÒitÚ ôrôÝ.va¶°È sarôÄm\i (sd.) \Idida³s drôgv°t° hyatÚ da¹naÈ vahiÝt¹ yñjöôÄn\i (sd.) \ImÅüd¹ \Ho\hݰ yuxt°\i (sd.) Y. 49.9; - \Iy° maÝy° a¶iÝt° dantÒ .. vaÑhôÄuÝ sÅüdyamn°\i (sd.) \ImanaÑhÒ mazd°È ahurahy° xratôÄuÝ nasyantÒ\i (sd.) \H\Io\hݰatÚ¶°\i Y. 32.4; - \ItÚka¹ÝÒ drôgv°È .. \Ho\hݰtÚ r°rôÝÒ\i (sd.) Y. 49.2; - \Iay°È \H+\hmainiv°È varat°\i (sd.) \IyôÄ drôgv° a¶iÝt° vôrôzyÒ \Ho\hÝôm mainyuÝ spôÄniÝtÒ\i Y. 30.5; - \ItôÄng .. yôÄng \Ho\hÝahy° vaüdrôÄng\i .. Y. 46.4; - \Ivohñ hvÒ xÝaðr° \Ho\hÝôm .. haptÅ\i (sd.) Y. 31.22; - \IhvÒ ¶istÅ ux¸°iÝ Ýyaoðana° da¹n° \Ho\hsôm spôÄnvatÚ\i (sd.) Y. 51.21; - \Iy° \Ho\hݰtÚ ha¶° jöv°mahÅ\i (sd.) Y. 31.2; - \Ivohñ xÝaðrôm .. b°gôm \H+\hvÅdÅÝômn°i\i (sd.) .. \H\Io\hݰ\i (Instr.) \Iantarô.¶araitÅ vahiÝtôm\i Y. 51.1; - \IgñÝt° yôÄ \Ho\hÝôm mania ahñm.biÝ\i (sd.) Y. 31.19; - \IatÚ .. \Ho\hÝahy° m° .. many°i\i (sd.) Y. 43.9; - \IyÒi nÒitÚ \Ho\hÝôm mainyanta\i (sd.) \Ia¹ibyÒ\i .. Y. 34.8; - \H\Io\hÝôm many°\i (sd.) \Ivahehy°\i Y. 35.9; - \Iyam\i