Digital Dictionaries of South Asia A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages
Previous page

Next page

-- 93 --

1985 *uddahati ʻ burns up ʼ. 2. *uddāhayati. [√dah]
1. Pa. uḍḍahati; A. urahiba ʻ to become bad smelling by being burnt (as milk) ʼ, urahāiba ʻ to melt by boiling (sugar) ʼ.
2. Pk. uddāha -- m. ʻ fire ʼ, uḍḍāha -- m. ʻ conflagration ʼ; Bi. uṛāheb ʻ (a member of the family) to make first use of a new earthen vessel ʼ, Mth. uṛhāeb.
A. Bi. Mth. forms may be < ávadahati RV. with MIA. analogical -- ḍḍ -- .
Addenda: *uddahati: A. urahiba also ʻ to be scorched ʼ AFD 332.
†*uddāpayati see uḍḍīyatē.

uddāta 1986 *uddāta ʻ cleansed, bright, clear ʼ. [Cf. avadāta- ʻ cleansed, pure, dazzling white ʼ MBh., Pa. ōdāta -- , Pk. avadāya -- : √dai]
Pk. uddāyaï ʻ is polished, is very clear ʼ; H. ūdā ʻ purple, grey, brown ʼ; G. udɔ ʻ light blue ʼ; M. udī ʻ brown ʼ.

uddāna 1987 uddāna1 n. ʻ act of binding or fastening together ʼ MBh. [√2]
Pa. uddāna -- n. ʻ group (of suttas) ʼ, macchuddāna -- ʻ a batch of fish (for sale) ʼ; Paš. udäˊn ʻ rope for fastening yoke to plough-beam ʼ, Gaw. hudín with unexpl. i IIFL iii 3, 5.: < *uddānī -- ?
uddāna -- 2 ʻ stove ʼ see udvāna -- 3.

uddāma 1988 uddāma ʻ unbound, self-willed, large ʼ MBh. [dāˊ- man -- 1]
Pa. Pk. uddāma -- ʻ unrestrained, restless, fierce ʼ; MB. udāõ ʻ self willed ʼ ODBL 519; Or. uduã̄ ʻ bare, uncovered, open ʼ; G. udām ʻ unrestrained, haughty ʼ; Si. udam ʻ excited, unrestrained, proud ʼ.
prōddāma -- .
*uddārayati ʻ tears up ʼ see *uddarati.

1988a †*uddāra -- ʻ cave ʼ [Cf. dāra -- 1, uddārita -- . -- √d&rcirclemacr;]
WPah.kṭg. ḍwār m. ʻ cave ʼ Him.I 86.

uddārita 1989 *uddārita ʻ broken ʼ. [√d&rcirclemacr;]
Pk. uddāria -- ʻ torn up, run from battle ʼ; L. awāṇ. uḍārī ʻ flight ʼ.
See *uddārayati s.v. *uddarati.

uddāla 1990 uddāla1 m. ʻ the tree Cordia myxa or latifolia ʼ, °aka- m. Suśr. [Poss. conn. with kuddāla -- 2: note esp. H. uṛāl and Or. kudāḷa ʻ Bauhinea variegata ʼ]
Pa. uddāla -- , °aka -- m. ʻ Cordia myxa or Cassia fistula ʼ; Pk. uddāla -- m. ʻ a sort of tree ʼ; P. odālā m. ʻ a creeper yielding string ʼ; Ku. udāl ʻ a wild tree from the buds and flowers of which a sauce is made ʼ; N. odāl ʻ a tree yielding fibre ʼ; A. odāl ʻ Cordia myxa ʼ; Mth. ŏdār ʻ loosely twisted hemp rope ʼ; H. uṛāl ʻ bark of Bauhinea variegata, rope made of this ʼ, ūdal ʻ a tree from the bark of which rope is made ʼ (< *uddala -- , cf. kuddala -- beside kuddāla -- 2).

uddāla 1991 *uddāla2 ʻ bursting ʼ. [√dal1]
Pk. uddāla -- m. ʻ pressing, crushing ʼ; A. urāl ʻ a mortar ʼ < *uḍḍāla -- . Si. udälla, pl. udalu ʻ a kind of hoe ʼ (X kuddāla -- 1?)
Addenda: *uddāla -- 2: Md. udali ʻ hoe ʼ, -- oḍā (oḍalek) ʻ adze ʼ cf. kuḍḍāla -- ~ kuddāla -- 1.
uddēhikā -- see upadīka -- .

1992 uddālayati ʻ bursts, tears up ʼ MBh. ~ *uddārayati: √dal1]
Pa. uddālēti ʻ tears off ʼ, Pk. uddālaï, inf. °lēuṁ, pp. °liya -- ʻ snatches away ʼ; OG. ūdālaï ʻ squanders ʼ, G. udāḷvũ.

1993 *uddāvayati ʻ pains ʼ. [Cf. dunṓti ʻ torments ʼ AV., caus. dāvayati: √du1]
Pk. uddāvaṇayā -- f. ʻ distress, disaster ʼ; Si. uddanavā ʻ to give pain ʼ < *udv -- .
*uddāhayati ʻ burns up ʼ see *uddahati.
uddīpikā -- see upadīˊka -- .

1994 úddīpyatē ʻ blazes up ʼ ŚBr. [Cf. úddīpayati ʻ inflames ʼ AV., Pa. uddīpanā -- f. ʻ explanation ʼ, Pk. uddīvia<-> ʻ kindled ʼ; uddīpta -- ʻ flaming ʼ lex., Pk. udditta -- : √dīp]
M. udīpṇẽ ʻ to be illumined ʼ.

1995 *uddīyati ʻ flies up ʼ. [√1]
Ash. ṓdi -- ʻ to ascend ʼ. -- Cf. uḍḍīyatē.
*uddīryatē ʻ is split ʼ see *uddarati.

1996 *uddūyatē ʻ is hurt ʼ. [√du1]
Pr. wulu -- in ǰī wulumaso ʻ my head aches ʼ more prob. with NTS xv 293 < lu -- < dūyatē with Pr. prefix. <-> See *uddāvayati.
*uddr̥ta -- ʻ torn up ʼ see *uddarati.

1997 *uddēkṣati ʻ looks for, expects ʼ. 2. *uddēkṣā -- . [Formed from *dēkṣati after údīkṣatē ŚBr.: √īkṣ and √dr̥ś]
1. L. uḍ̠īkaṇ ʻ to look for, wait for ʼ; P. uḍīkṇā ʻ to expect ʼ.
2. P. uḍīk f. ʻ expectation ʼ; Ku. udekh ʻ indifference ʼ; N. udek ʻ astonishment ʼ; Or. udeka ʻ appearance ʼ.

uddēśa 1998 uddēśa m. ʻ pointing out, explaining ʼ MBh. [√diś]
Pa. Pk. uddēsa -- m. ʻ explanation ʼ; MB. udeśa ʻ search ʼ, Mth. udes, H. ūdes m.

1999 *uddēśayati ʻ points out ʼ. [uddiśati ʻ directs towards ʼ TBr.: √diś]
Pk. uddēsaï; Si. udesanavā ʻ to declare, explain ʼ, absol. udesā ʻ on account of ʼ infl. by Pa. uddissa ʻ id. ʼ < uddiśya.
*uddēśya -- ʻ foreign ʼ see vidēśyà -- .
uddēhikā -- see upadīˊka -- .

uddyōta 2000 uddyōta ʻ flashing ʼ R., m. ʻ light ʼ MBh. [Cf. úddyōtatē ʻ shines forth ʼ RV.: √dyut]
Pa. ujjōta -- m. ʻ shining forth ʼ; Pk. ujjōa -- m. ʻ daybreak ʼ; Or. uja ʻ bright, brightness ʼ (for -- a cf. uja < udyōga -- ); Ko. ujo, ujjo ʻ fire ʼ. -- Deriv. H. ujelā m. ʻ daybreak ʼ; M. ujeḍ m. ʻ light ʼ, ujeḍṇẽ, ujheḍ°, uj̈āḍ° ʻ to dawn ʼ.

2001 *uddrāti ʻ flees, flies ʼ. [Cf. uddrāvá -- ʻ running away ʼ VS., m. ʻ going upwards ʼ Pāṇ.: √drā]
Kt. vudra -- , (Bagromatal) undra -- ʻ to fly ʼ (Rep1 60 and NTS xii 154 suggests connexion with uḍḍīyatē); L. (Jukes) uḍraṇ ʻ to fly ʼ (beside uḍ̠aṇ < uḍḍīyatē. <-> Poss. further development in Dm. undrãdotdot;ŕ -- ʻ to fly ʼ, L. uddrãṛaṇ. -- With -- kk -- : S. uḍ̠ako, uḍ̠iko m. ʻ fear ʼ.

uddrāvá 2002 uddrāvá ʻ running away ʼ VS., m. ʻ flight, retreat ʼ Pāṇ. [√dru1]
L. udrā m. ʻ agitation, alarm ʼ; G. udrāvɔ, udhr° m. ʻ anxiety, eagerness ʼ (dh?).

2003 *uddrāvayati ʻ puts to flight ʼ. [Cf. úddruta -- ʻ running away ʼ VS., drāváyati MBh.: √dru1]
L. udrāvaṇ ʻ to confuse, confound ʼ or < *upadrāvayati s.v. úpadravati.
Addenda: *uddrāvayati: WPah.kṭg. ṛauṇõ ʻ to cause to fly, drive away (flies etc.) ʼ or < †*uddāpayati s.v. uḍḍīyatē Add2.

uddvāla 2004 *uddvāla ʻ burning ʼ. [√*dval]
G. ubāḷɔ m. ʻ fuel ʼ.

uddhaḍ 2005 *uddhaḍ ʻ throb ʼ. [*dhaḍ -- ]
G. udhaṛakvũ, udhara° ʻ to throb, beat fast (of heart) ʼ.

uddhata 2006 uddhata ʻ raised, high ʼ ŚBr., ʻ haughty, excited ʼ R. [See *udghata -- : √han1]
Pa. uddhata -- ʻ raised, agitated, puffed up ʼ, Pk. uddhaa -- ; -- deriv. Or. udheibā ʻ to swell, grow, become rigid ʼ.

Previous page

Next page


Back to the Search Page   |   Back to the DDSA Page