Digital Dictionaries of South Asia A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages
Previous page

Next page

-- 14 --

270 adhunaiva ʻ just now ʼ. [adhunāˊ, ēvá1]
K. wuñĕ, wuñ ʻ at this very time ʼ; L. huṇẽ ʻ just now ʼ; P. huṇe ʻ immediately ʼ.

270aádhr̥ta -- ʻ uncontrolled, restless ʼ TS. (cf. ádhr̥ti -- f. ʻ restlessness ʼ ŚBr., ʻ discomfort ʼ Suśr., Pk. addhii -- , adhii -- f. ʻ inconstancy ʼ). [√dhr̥]
Pa. addhita -- v.l. of aṭṭita -- ʻ pained ʼ; G. adhar ʻ unsupported ʼ (adhrũ ʻ difficult ʼ AKS 9)?

adhōmukha 271 adhōmukha ʻ face -- down ʼ R. [adháḥ, múkha -- ]
Pa. adhōmukha -- , Pk. ahōmuha -- , OSi. yomu ʻ turned downwards or towards, in front ʼ SigGr ii 458.

adhyakavaṁśa 272 *adhyakavaṁśa ʻ accessory beam ʼ. [Cf. adhika- ʻ secondary ʼ (Pk. ajjhaya -- ʻ neighbour ʼ ?): vaṁśá -- ]
Dm. ažṓs, ažṓš ʻ small beam ʼ (NTS xii 158 < adhy -- āvaṁśa -- with ?).

adhyaṅgaka 273 *adhyaṅgaka ʻ upper garment ʼ. [áṅga -- ]
H. jhaṅgā, jhagā m. ʻ upper garment ʼ: very doubtful.

274 adhyadhi ʻ on high ʼ KātyŚr. [ádhi]
Sh. aže ʻ upon, upwards ʼ; Ku. āji ʻ more, again ʼ; N. ajha ʻ moreover ʼ. -- Deriv. Sh. ažīnu ʻ upper ʼ.

adhyadhyaka 275 *adhyadhyaka ʻ abundant ʼ. [adhyadhi]
S. jhajho ʻ many, abundant ʼ; OG. jhājhaüṁ ʻ many ʼ, G. jhājhũ, °jũ ʻ more, greater ʼ; -- doubtful.
Addenda: *adhyadhyaka -- : S.kcch. jajo ʻ much ʼ.

275a †*adhyantara -- ʻ interior ʼ. [Cf. adhyantḗna adv. ʻ close ʼ, N. jhandai ʻ almost, generally ʼ. -- ántara -- 1]
WPah.kṭg. jendər (for *jh Him.I 54), endər f. ʻ space between ʼ, jendrɔ ʻ situated between ʼ, jendra postp. ʻ between ʼ, kc. j̈andra.

276 adhyantḗna adv. ʻ close to ʼ ŚBr. [ánta -- ]
N. jhandai, jhannai ʻ almost, generally ʼ: doubtful.

adhyaya 277 *adhyaya ʻ going towards ʼ. [√i2]
S. ajho m. ʻ protection, refuge ʼ; G. ājhɔ m. ʻ confidence ʼ. -- Doubtful.
ádhyardha -- see *ádhiyardha -- .
adhyasyati see *adhiyasyati.

adhyāpaka 278 adhyāpaka m. ʻ teacher ʼ Mn., -- adhyāya -- (at end of cmpd.) ʻ reader ʼ Pāṇ. [√i2]
Pa. ajjhāyaka -- m. ʻ Brahman student of the Veda ʼ; Pk. ajjhāvaa -- m. ʻ teacher ʼ; N. H. jhā m. ʻ a caste of Maithili Brahmans ʼ.

adhyāyá 279 adhyāyá m. ʻ reading ʼ Pāṇ., ʻ time given to reading ʼ Mn. [√i2]
anadhyāya -- , svādhyāyá -- .

280 ádhyāstē ʻ stays, dwells in ʼ RV., ʻ rests on ʼ MBh. [√ās]
Pa. ajjhāsatē ʻ sits upon ʼ; Pk. ajjhāsia -- ʻ established ʼ; L. awāṇ. ajjhuṇ ʻ to sit ʼ; -- ext. L. ajjhakuṇ ʻ to stop, wait ʼ, P. ajhakṇā ʻ to stop ʼ. -- Very doubtful.
*adhyutpādayati see vyutpādayati. [√pad1]
adhyuṣṭa -- see ardhacaturtha -- .
ádhyēti see *ádhiyēti.

280a †*adhyuṣyatē ʻ is lighted up, burnt ʼ, adhyuṣitē ʻ at daybreak ʼ MBh. [Cf. atyuṣati. -- √vas3]
WPah.kṭg. jhúśhṇõ intr. ʻ to burn ʼ, pret. jhúśśhuɔ ʻ it got burnt ʼ.
AN:vyāná -- .

ádhvan 281 ádhvan m. ʻ road ʼ RV.
Pa. addhan -- m., Pk. addha -- , addhāṇa -- m.; OG. adhavici ʻ in the middle of the road ʼ; Si. adan ʻ high road, long way, stretch of time ʼ.
*adhvavāha -- .

adhvavāha 282 *adhvavāha ʻ carrier ʼ. [Cf. pathivāhaka -- m. ʻ burden- carrier ʼ lex.: ádhvan -- , vāhá -- ]
G. adhvāyɔ m. ʻ carrier who carts traders' goods, cattle -- dealer ʼ.
AN ʻ breathe ʼ: ánila -- ; apāná -- , prāṇá -- , prāṇaka -- , prāṇín -- , sámaniti.

ana 283 ana pron. stem in anḗna, anáyā, anáyoḥ ʻ this ʼ, anāˊ ʻ thus ʼ RV.
Pa. only anēna usu. replaced by iminā Geiger PLS 98; Pk. only aṇēṇa() Pischel GrPk § 430; Sh. anu(h) ʻ this ʼ; K. -- an 3rd sg. pron. suffix.
ántara -- 2, anyá -- .
anákti see añjáti.

anakṣá 284 anakṣá ʻ blind ʼ RV., anakṣíka -- TS. [anákṣ -- RV.: ákṣi -- ]
Pk. aṇakkha -- m. ʻ anger, shame ʼ; P. aṇakh f. ʻ pride ʼ, aṇkhī ʻ proud ʼ; H. anakh m. ʻ anger, weariness ʼ, ankhī, ankhohā ( X koh < krṓdha -- ?) ʻ angry ʼ. -- Doubtful.

anadhyāya 285 anadhyāya m. ʻ intermission from study ʼ Mn. [adhy- āyá -- ]
Pk. aṇajjhāya -- m.; Aw. lakh. añjhā ʻ holiday ʼ.

anantá 286 anantá ʻ endless, boundless ʼ RV. [ánta -- ]
Pa. ananta -- , Aś. anaṁta -- , Pk. aṇaṁta -- ; OSi. nat ʻ endless ʼ; -- Si. anat ← Pa.

anantará 287 anantará ʻ having no interval ʼ ŚBr., anantaram ʻ im- mediately after ʼ R. [ántara -- 2]
Pk. aṇaṁtara -- ; M. nãtar ʻ afterwards, then ʼ (← Sk. ?); Si. anaturu ʻ next ʼ.

ánanna 288 ánanna ʻ *without food ʼ (n. ʻ rice undeserving of its name ʼ ŚBr.) [ánna -- ]
Prob. loan through WPah. in Lower Kanauri ŏnŏn ʻ hungry ʼ.

ánapēkṣa 289 ánapēkṣa ʻ careless ʼ R., ánapēkṣam adv. ŚBr. [apēkṣā- f. ʻ consideration, expectation ʼ Mn., Pa. apekkhā -- f., Pk. avekkhā -- , avik° f.: √īkṣ]
Pk. ṇokkha -- ʻ unexpected, strange ʼ, Ap. ṇavakha -- (cf. Pk. aṇavekkhiya -- < *anapēkṣita -- ); L. anokhṛā ʻ singular ʼ (n ?); P. aṇokh m. ʻ a rarity ʼ, aṇokhā ʻ uncommon ʼ, Ku. anaukhā, N. anokhā; B. ānokhā, ānakhā ʻ seen for the first time ʼ; H. anokhā ʻ unusual ʼ; G. nɔkhũ ʻ different, other ʼ (deriv. anɔkhũ ʻ like ʼ).
Addenda: ánapēkṣa -- : WPah.kṭg. nɔ́kkhɔ ʻ unusual, wonderful ʼ, J. nokhā (← H.? Him.I 165).

anargha 290 anargha ʻ priceless ʼ. 2. *anarghiya -- , anarghya- Kathās. [arghá -- ]
1. Pa. anaggha -- n. ʻ pricelessness ʼ, anagghaka -- ʻ priceless ʼ, Pk. aṇaggha -- , Si. anaga.
2. Pk. aṇagghēya -- , Si. anägi, anän̆gi.
anarghya -- see anargha -- .

anartha 291 anartha ʻ useless, unfortunate ʼ Mn., m. ʻ loss, mis- fortune ʼ R., anarthyá -- ʻ useless ʼ ŚBr. [ártha -- ]
Pa. anattha -- m. ʻ injury, misfortune ʼ; Aś. anaṭhāyē dat. sg. ʻ loss ʼ, NiDoc. anartha; Pk. aṇattha -- , aṇaṭṭha<-> ʻ useless ʼ, m. ʻ loss ʼ; H. anaṭ m. ʻ grievous oppression ʼ; -- Si. anata ʻ disadvantage ʼ ← Pa. with t not ṭ.

anala 292 anala m. ʻ fire ʼ. [← Drav. Mayrhofer EWA i 33]
Pa. anala -- m., Pk. aṇala -- m.; Si. anala, nala Geiger EGS 84 but prob. ← Pa. or Tam. aṉal.

ánaśana 293 ánaśana n. ʻ abstinence from food ʼ ŚBr. [áśana -- ]
Pa. anasana -- n. ʻ fasting, hunger ʼ, Pk. aṇasaṇa -- n., G. aṇsaṇ n. -- Deriv. OG. aṇasaṇīaü m. ʻ one who fasts ʼ.
ánas -- n. ʻ wagon ʼ RV. in mahānasa -- .

anāgata 294 anāgata ʻ not come ʼ ŚBr., ʻ future ʼ R. [āˊgata -- ]
Pa. anāgata -- ʻ future ʼ; Pk. aṇāgaya -- m. ʻ the future ʼ; Si. anā ʻ future ʼ (bec. of retention of a -- perh. ← Pa.).

ánāman 295 ánāman ʻ nameless ʼ ŚBr., °maka -- lex. [nāˊman -- ]
Pa. anāmaka -- , Pk. aṇāmiya -- , K. anôwu (< *anômu through dissimilation of n -- m).

295a anāmukta -- ʻ unclothed ʼ Śak.: Add. 14212.

anāviṣṭa 296 *anāviṣṭa ʻ not entered ʼ. [Cf. *praviṣṭi -- : āviṣṭa -- ]
H. anaiṭh m. ʻ a day on which the market is closed ʼ.

anāvr̥ṣa 297 *anāvr̥ṣa ʻ lack of rain ʼ. [*āvr̥ṣa -- ]
L. aṇāī f. ʻ drought, failure of the river to rise, famine ʼ.

anāvr̥ṣṭi 298 anāvr̥ṣṭi f. ʻ lack of rain ʼ R. [Cf. āˊvarṣatē RV.: √vr̥ṣ]
Pk. aṇāvuṭṭhi -- , °viṭṭhi -- f., S. aṇāṭhi f.

anāhāra 299 anāhāra ʻ abstaining from food ʼ R. [āhāra -- ]
Pa. anāhāra -- ʻ foodless ʼ; Dm. anâacute;r ʻ hungry ʼ, Kal. urt. anāˊra, rumb. anṓra.

anikta 300 *anikta ʻ unwashed ʼ. [niktá -- ]
Ku. alīt ʻ dirty, lazy, shameless ʼ or < ālipta -- .

anicchā 301 anicchā f. ʻ indifference ʼ Mn. [icchā -- ]
Pa. anicchā -- f.; G. aṇach f. ʻ unwillingness, disgust ʼ.

Previous page

Next page


Back to the Search Page   |   Back to the DDSA Page